Mysterieuze "Nascagaten" in Peru onthullen hun functie

De Nascalijnen in het zuiden van Peru zijn voor veel toeristen even mysterieus als fascinerend. De enorme geometrische figuren in het woestijnachtige valleien vormen het archeologische bewijs voor de aanwezigheid van beschavingen, eeuwen. Naar hun praktisch nut was het raden.

Het was lang onduidelijk hoe de Nascabeschaving kon overleven in een gebied dat langdurig geplaagd werd door droge periodes. Daar spelen de puquios een cruciale rol in, zo blijkt uit Italiaans onderzoek waarover BBC bericht.

De grote spiralen deden dienst als "ingenieus systeem om grondwater naar boven te halen", aldus Rosa Lasaponara van the Insitute of Methodologies for Environmental Analysis in Italië. Dit maakte de regio toch leefbaar. Lasaponara kwam tot deze conclusie na doorgedreven onderzoek van satellietbeelden. Op die manier kregen wetenschappers een beter beeld van hoe de spiralen gesitueerd zijn in de Nascaregio.

"Dat het puquiosysteem veel beter ontwikkeld was dan het vandaag lijkt, staat als een paal boven water", aldus Lasaponara. "Door de onophoudelijke watertoevoer gedurende het hele jaar kon de lokale bevolking doorgedreven aan landbouw doen in een van de droogste gebieden ter wereld."

Hoe het systeem werkte? Een netwerk van kanalen voerde het ondergrondse water naar de plek waar het nodig was. Overschotten werden opgeslagen in reservoirs. Om het water in beweging te houden, werden trechtervormige schouwen gebouwd boven die kanalen. De wind kon via de trechters het water in de kanalen in beweging krijgen.

"Dit is zonder twijfel het meest ambitieuze waterproject in het gebied. Dat kwam niet enkel de landbouw en irrigatie ten goede, maar zeker ook de dagelijkse huishoudelijke taken", aldus Lasaponara.

De precieze oorsprong van de puquios blijft echter onduidelijk. De Nascabeschaving had geen eigen schrift, en liet hier dus geen duidelijke verhalen over achter. Bovendien kan de klassieke methode van koolstofdatering voor deze tunnels niet gebruikt worden. Er is mogelijk wel een verband met de gekende Nascalijnen.

"Wat hoe dan ook opvalt is dat de mensen die de puquios hebben gebouwd bijzonder veel wisten over de bodemstructuur en de waterbevoorrading in het gebied. De aanleg en het onderhoud van dit systeem moeten bijzonder veel moeite gekost hebben", zegt Lasaponara. Haar studie over de Nascagaten verschijnt later dit jaar integraal in "Ancient Nasca World: new insights from science and archaeology".