"Pauze" in opwarming van de aarde verklaard

Dat de opwarming van de aarde aan de gang is, staat vast. Maar wetenschappers staan sinds 1999 voor een raadsel: hoewel de uitstoot van CO2 het voorbije decennium bleef stijgen, steeg de gemiddelde temperatuur van de aarde minder sterk dan voor 1999. Na uitgebreid onderzoek blijkt nu dat de Atlantische Oceaan daar voor iets zou kunnen tussen zitten.

In de Atlantische Oceaan is er namelijk een natuurlijk voorkomende 30-jarige cyclus, wat de AMOC genoemd wordt (Atlantic Meridional Overturning Circulation). Er zijn twee stromen in de Atlantische Oceaan: de bovenste waterlaag, vaak warm en zout water, stroomt naar het noorden. De onderste waterlaag daarentegen, dat vaak kouder water is, stroomt richting zuiden. Wanneer het water door de hoge zoutgraad zakt naar de onderste laag, wordt het afgekoeld. 

Dit fenomeen gebeurt in cycli van 30 jaar: zo stelden wetenschappers vast dat er tussen 1945 en 1975 in een zeer snel tempo water werd gekoeld. Nadien volgde er een trage "koelingsfase" tot ongeveer 1999. Op dat moment werd er natuurlijk cruciaal onderzoek verricht naar de opwarming van de aarde, en werd met doemscenario's allerhande gesmeten.

Toen de stijging van de temperatuur na 1999 niet meer zo de hoogte in schoot als daarvoor, werd het te veel voor de wetenschappers. Ze gingen op zoek naar allerhande verklaringen voor die verandering. Ongeveer 15 jaar na de feiten denken een aantal wetenschappers de oplossing gevonden te hebben: het zou liggen aan die AMOC-cyclus. Doordat het warme water (dat ook opgenomen wordt door de warmte boven het water) snel gekoeld wordt, kan er meer "warme lucht" uit de atmosfeer gehaald worden.

Volgens de wetenschappers moet de opwarming van de aarde dus eerder bekeken worden als ene trap, dan als een continu stijgende lijn. "Op dit moment zitten we in een iets plattere fase", aldus professor Ka-Kit Tung van de universiteit van Washington. Tussen 2025 en 2029 zou de cyclus opnieuw veranderen, en zou het water dus trager afgekoeld worden.

Niet alle wetenschappers zijn het eens met de conclusies van Tung: volgens een aantal moet de oorzaak van de pauze gezocht worden in de Stille Oceaan.