"Beste sanctie is die die niet uitgesproken moet worden"

"De beste sanctie is die die niet uitgesproken moet worden." Een uitspraak van Hans Bonte (SP.A) in het debat in "De zevende dag" over de voorstellen die N-VA eerder deze week deed voor het Vlaamse beleid rond jeugdcriminaliteit. Belangrijker dan bestraffen is het wegnemen van mogelijke voedingsbodems voor jeugddelinquentie en inzetten op preventie, was de algemene teneur.
Foto boven: Lorin Parys en Gregory Ringoet

Sinds de zesde staatshervorming is het jeugdsanctierecht een Vlaamse bevoegdheid. Er is nu dus nood aan een nieuw wetgevend kader. N-VA lanceerde eerder deze week al enkele ideeën. Een opvallend voorstel was om de enkelband ook in te voeren voor minderjarigen. In "De zevende dag" legde Lorin Parys (N-VA) nogmaals de nadruk op het feit dat de verantwoordelijkheid meer bij de jongeren gelegd moet worden.

Volgens Bonte moet er echter op Vlaams niveau eerst "een belangrijk debat" gevoerd worden. "De beste jeugdsanctie is die die niet uitgesproken moet worden. Dat betekent dat we absoluut moeten inzetten op preventie. Men moet eens goed kijken wat er aan de hand is met de jeugd in Vlaanderen. De armoede bij kinderen stijgt, het aantal jongeren met psychische problemen stijgt, de zelfmoordcijfers stijgen. Dat zijn voedingsbodems die effectief leiden naar problemen. Het Vlaams Parlement moet zich eerst buigen over de positie van de jongeren in onze zeer hectische samenleving alvorens zich te focussen op sancties."

Oorzaak? Problematische opvoedingssituatie

Volgens Hans Bonte en Jan Bots, algemeen directeur van begeleidingscentrum Wingerdbloei in Deurne, ligt de oorzaak voor jeugddelinquentie heel vaak bij een problematische opvoedingssituatie (POS). "De hulpverlener geraakt moeilijk bij de jongere en ook jeugdrechters weten vaak niet hoe ze moeten reageren", benadrukt Bonte, die het voorbeeld aanhaalt van een 13-jarige die al 4 maanden wacht op een intakegesprek.

"Er heerst nu ook een perceptie van straffeloosheid", zegt Bots. "In de begroting voor 2017 is er voor jeugdzorg maar een armzalige 5 miljoen euro uitgetrokken. Ik zie geen politieke bereidheid om echt te investeren in jeugdzorg." Parys is het op dat vlak wel met hem eens om nu te investeren in preventie "zodat we later niet extra moeten investeren in gevangenissen".

Volgens Bots en Bonte moet er vooral geïnvesteerd worden in goede begeleiding en in het jeugdwelzijnswerk. "De veelplegers, dat is een kleine, gekende groep", benadrukt Bots. "En uit onderzoek is gebleken dat ze bijna allemaal uit problematische opvoedingssituaties komen." Volgens Bonte is er dan ook nood aan "warmte, omkadering en ondersteuning in plaats van koude sanctiemaatregelen".

"Beter maatregelen die link hebben met daad"

Gregory Ringoet, die zelf in een instelling gezeten heeft, kwam ook uit een problematische opvoedingssituatie. Hij denkt dat begeleiden nog altijd beter is dan bestraffen. "Ik heb er 30 jaar over gedaan om te beseffen dat ik niet de enige ben die verantwoordelijkheid draagt. Ik ben eerst gestraft. Daarna hebben ze me willen helpen. Die hulp is nooit binnengekomen bij mij. Maar op dat moment was alles voor mij een straf. Daar zit je dan met dat model."

Zelf ziet hij ook meer heil in straffen die een link hebben met wat de jongeren hebben gedaan, al gebruikt hij liever het woord "maatregelen". "Want mogen we jongeren eigenlijk wel straffen?"

Een enkelband voor minderjarigen vindt Ringoet helemaal geen goed idee. "Mocht ik een enkelband gehad hebben, dan zou dat op school indruk gemaakt hebben op mijn rebelse vrienden. Dat zou stoer zijn overgekomen. Maar ik zou nooit meer de kans gehad hebben om bij de normale jongens naar een verjaardagsfeestje te gaan."

Bekijk hier de getuigenis van "ervaringsdeskundige" Gregory Ringoet:

Bekijk hier het volledige debat:

Meest gelezen