De dubbele moraal van Europa over "Koerdistan" - Zibar Omar

Zibar Omar is arabist en Koerdistankenner.

De angst voor kwetsbare vluchtelingen uit oorlogsgebieden bewoog Europese leiders ertoe het omstreden asielakkoord van 29 november met de Turkse regeringspartij AKP (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) te sluiten. Turkije zal ervoor zorgen dat de toestroom van vluchtelingen naar Europa vermindert. In ruil daarvoor krijgt ze 3 miljard euro waarvan 72 miljoen van België komt. Daarnaast zullen de gesprekken over de Turkse toetreding tot de Europese Unie hervat worden.

Het is wereldvreemd dat de wolf tot een herder wordt gemaakt en wordt beloond voor zoveel narigheden die hij heeft veroorzaakt. De Turkse president Erdogan heeft veel op zijn geweten. Zijn regering maakt zich schuldig aan talrijke grove schendingen van de democratische waarden die Europa hoog in het vaandel draagt. Bovendien hanteert hij een beleid dat binnenlandse en regionale vrede en de vreedzame oplossing van het Syrisch conflict tegenwerkt. Desondanks hield dat Europa niet tegen om voor Erdogan te zwichten.

De schendingen van mensenrechten door de regering van de AKP zijn talrijk. Veel journalisten, advocaten, politiek activisten en nog veel anderen worden door de Turkse staat vervolgd. De twee journalisten Can Dündar en Erdem Gül van de bekende Turkse krant Cumhuriyet hebben dat aan den lijve ondervonden. Ze werden op 26 november op verdenking van spionage en het onthullen van staatsgeheimen gearresteerd. Deze arrestatie volgde na de publicaties van foto’s in de krant die zouden tonen dat de Turkse geheime dienst in 2014 wapens aan de jihadisten in Syrië leverde.

De Nederlandse journaliste Frederike Geerdink onderging hetzelfde  lot als deze Turkse journalisten. Ze woonde sinds 2012 in Diyarbakir, de grootste Koerdische stad in Turkije, met één miljoen inwoners. Ze schreef vooral over de Koerdische kwestie in Turkije. Omwille van die journalistieke werkzaamheid werd ze meermaals door de Turkse politie opgepakt. Ze werd telkens beschuldigd van het bedrijven van propaganda voor een terroristische organisatie. Uiteindelijk werd ze op een vliegtuig naar Nederland gezet.

Een dag voor het ondertekenen van het asielakkoord werd de bekende Koerdische advocaat Tahir Elçi in Diyarbakir om het leven gebracht met een kogel door zijn hoofd. De beschuldigende vingers wijzen in de richting van de Turkse politie. Tahir Elçi was ook de voorzitter van de orde van de advocaten in de provincie Diyarbakir en had een naam verworven als de verdediger van de Koerdische zaak.

Dit zijn alleen maar enkele voorbeelden van de talrijke schendingen van de mensenrechten door de Turkse autoriteiten die in november kort voor het ondertekenen van het asielakkoord plaats hebben gevonden.

Gekrenkt door zijn groot verlies op de verkiezingen van 7 juni, waarbij de Koerdische Democratische Partij van de Volkeren (HDP) meer dan 13 % behaalde en de aanzienlijke terreinwinsten van de Koerdische strijders in Syrië op de terreurorganisatie Islamitische Staat (IS), verklaarde de Turkse president de oorlog aan het Koerdische zelfbestuur in het noordoosten van Syrië,“Rojava. Hij zei dat Turkije nooit de oprichting van een Koerdische staat in Syrië vlak bij Turkije zal aanvaarden.

Verder veegde hij met een handgebaar het vredesproces met de Koerdistan Arbeiderspartij (PKK),dat al twee jaar lopend was, van tafel. Als reactie daarop heeft de PKK politieke autonomie naar het Koerdische zelfbestuur in Syrië uitgeroepen in het zuidoosten van Turkije (Turks Koerdistan). Daarbij wordt de Turkse overheid in de Koerdische gebieden niet meer als een legitieme autoriteit beschouwd en moet ze door de Koerden geboycot worden.

Dat was een doorn in het oog van de Turkse regering. Ze heeft duizenden zwaarbewapende militairen met tanks en pantserwagens gestuurd naar de Koerdische opstandige steden die hermetisch van de buitenwereld zijn afgesloten. Daarbij krijgt het Turkse leger buitengewone bevoegdheden. Bijna overal in Turks Koerdistan is uitgaansverbod van kracht. De situatie vertoont immers de kenmerken van de bloedige status quo van de jaren negentig, toen Turks Koerdistan onder een staat van beleg was geplaatst.

Er komen steeds meer huiveringwekkende verhalen. Die worden bevestigd door verschillende bronnen, onder andere de Turkse mensenrechtenorganisatie IHD. Volgens de laatste rapporten van IHD zijn veel huizen van gewone burgers willekeurig door het leger vernietigd. Daar werd geen rekening gehouden met de veiligheid van de inwoners. Deze mensenrechtenorganisatie documenteerde eveneens talrijke burgerslachtoffers onder wie baby’s, vrouwen en ouderen.

Dit werd nogmaals bevestigd door de inwoners van de omsingelde steden zoals Ferhat Encü, parlementslid van HDP die in de Koerdische stad Silopi woont. Hij vertelde aan de pers dat er veel gebouwen vernietigd zijn en de stad in alle windrichtingen door tanks is omsingeld. Dode lichamen bleven op straat liggen.

De Turkse oppositiepartij Republikeinse Volkspartij (CHP) zond onlangs een parlementaire delegatie onder leiding van Selin Sayek Böke naar de belegerde stad Sur in de provincie Diyarbakir. Deze delegatie schetste de situatie als een oorlogstoneel ook als zeer zorgwekkend.

Deze oorlog tegen de Koerden laat ons zien dat de AKP de traditie van repressie van het Koerdische volk voortzet, waardoor de militanten van de Koerdische Patriottistische Revolutionaire Jeugdbeweging (YDGH), de jongerenafdeling van PKK, die deels in de slag om Kobani mee hebben gevochten, hun eisen en daden verharden. Ze hebben zich bereid verklaard om de uitgeroepen autonomie hoe dan ook te zullen verdedigen. Zo ziet het ernaar uit dat we lange en bloedige dagen tegemoet gaan.

Turkije speelt een gevaarlijk spel in het conflict in Syrië. Het land streeft hier twee doelstellingen na. Dat is langs één kant het regime van Bashar al-Assad te laten vervangen door een islamitisch regime onder leiding van de Syrische Moslimbroederschap. En langs de andere kant wil ze de vernietiging van het Koerdische zelfbestuur in Syrië.

In die zin worden islamitische groeperingen op allerlei vlakken door de AKP geholpen en tegen Rojava opgezet. Zo stelt Turkije grenzen open voor buitenlandse jihadisten die in grote aantallen Syrië binnenkwamen via Turkije. Zelfs de terroristen van Parijs reisden meermaals via Turkije heen en weer tussen Syrië en Europa. Meer dan dertigduizend buitenlandse strijders hebben zich aangesloten bij IS. Dat allemaal gebeurt voor de ogen van de beruchte Turkse inlichtingsdienst MIT. Volgens gelekte informatie van de Duitse inlichtingsdienst levert Turkije sinds november 2014 wapens aan islamitische terreurorganisaties.

In mei dit jaar werd een artikel van de twee gearresteerde journalisten in de krant Cumhuriyet gepubliceerd. Daarin beschreven ze hoe de Turkse douane in januari 2014 vrachtwagens van de Turkse MIT met wapens bestemd voor IS hadden onderschept. Op 28 november werden de drie douaniers die de vrachtwagens onderschepten, ook gearresteerd en werden ook zij van spionage beschuldigd. Er zijn ook andere materiële beelden die aantonen dat Turkije wapens, hulpgoederen en medicijnen aan IS gaf. In de slag om Kobani werden de terroristen van IS in Turkse ziekenhuizen verzorgd, terwijl de Koerdische vluchtelingen Turkije niet binnen mochten.

Turkije gaat nog verder in zijn steun voor de extremisten. Onlangs werd het land officieel door Rusland beschuldigd van oliehandel met IS. Russische bronnen haalden klare bewijzen aan waaruit blijkt dat Turkije daadwerkelijk olie van IS kocht. Op die manier kan deze terreurorganisatie een aanzienlijk inkomen genereren en haar bloedige aanslagen in de regio en in Europa financieren.

Deze Europese knieval voor Erdogan onderstreept het machiavellisme van de Europese politiek ten aanzien van andere delen van de wereld en toont de dubbele moraal waarmee de EU met principes zoals mensenrechten en democratie omgaat. Dat is heel gevaarlijk. In het geval van het asielakkoord met Turkije zal dit nefaste gevolgen hebben voor Turkije zelf en de regio in het algemeen.

Dat zal Erdogan in die mate in de kaart spelen dat hij zich aangemoedigd zal voelen om verder te gaan in zijn oorlog tegen de Koerden en het vertrappen van de fundamentele rechten en vrijheden in het land.