Opvangprobleem wordt straks woonprobleem - Frederic Vanhauwaert e.a.

Ondertussen zijn tentenkampen opgeruimd en halen vluchtende volwassenen en kinderen niet langer dagelijks de voorpagina’s van kranten en sociale media.
opinie
Opinie

Frederic Vanhauwaert is algemeen coördinator Netwerk tegen Armoede; Piet Van Schuylenbergh is directeur afdeling OCMW's Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten; Wouter Van Bellingen is directeur Minderhedenforum vzw, Els Keytsman is directeur Vluchtelingenwerk Vlaanderen; Bogdan Vanden Berghe is algemeen directeur 11.11.11; Dirk Masquillier is lid van Sector Samenlevingsopbouw; Joy Verstichele is coördinator Vlaams Huurdersplatform vzw; Didier Vanderslycke is coördinator Orbit vzw; Lies Baarendse is coördinator HUURpunt vzw; Linde De Corte is lid van Beweging.net.

Niettemin blijft de verhoogde instroom van vluchtelingen in Vlaanderen wel voor grote uitdagingen zorgen. Bevoegde instanties zetten volop in op voldoende en degelijke opvang, een goede eerste stap. Daarnaast komen andere uitdagingen op ons af. Eens erkend als vluchteling, moeten mensen vanuit de opvanginitiatieven op zoek naar een plek op onze reguliere woningmarkt. Daarom dringen doortastende maatregelen zich op: betere toegang tot huursubsidies, versterking van sociale verhuurkantoren, en verhoging van het bouwritme voor sociale woningen.

Het opvangprobleem wordt straks een woonprobleem

Die ‘doorstroom’ is niet evident. Er zijn heel wat drempels die mensen moeten nemen. Er is onder meer de tijdsdruk, gebrek aan taalkennis en de toegankelijkheid van onze samenleving , het vluchtverhaal, …. Een nog belangrijkere factor is de druk op de onderkant van de woningmarkt. Die is nu al groot: door een gebrek aan kwalitatieve en betaalbare (huur)woningen, zit een grote groep van kwetsbare mensen in woonnood. Ook heel wat vluchtelingen van vandaag behoren potentieel tot die groep.

Er zijn lange wachtlijsten voor sociale woningen. Een grote groep daklozen en volwassenen en kinderen met en zonder wettig verblijf zoeken noodgedwongen onderdak bij kennissen, in kraakpanden of huren via een huisjesmelker een kamer of krot. Met de koude voor de deur lopen straks ook de initiatieven voor winteropvang in vele steden weer vol. Allemaal symptomen die erop wijzen dat een degelijke woning vinden lang niet vanzelfsprekend is.

De verhoogde instroom van vluchtelingen zal onvermijdelijk voor een bijkomende druk zorgen op de woningmarkt. Als we nieuwe rijen wachtenden en mensonwaardige omstandigheden willen voorkomen en nog meer problemen op de woningmarkt willen vermijden, dienen we nú over te gaan tot actie. Ook de Vlaamse Woonraad, de strategische adviesraad voor wonen, uit die bezorgdheden. In het advies “huisvestingsnood en vluchtelingen” (15/10) roepen de verschillende woonexperten en representatieve middenveldorganisaties de Vlaamse Regering op om de uitdagingen op woonvlak niet te negeren. Ze vragen geen apart uitzonderingsregime of voorrangsregel op basis van vluchtelingenstatuut, wel een maximale inzet van bestaande instrumenten om antwoorden te vinden op ieders woonnood én duidelijkheid over bijkomende inzet van budgettaire middelen voor de inzet op de private en sociale huurmarkt.

Niet polariseren, wel woonbeleid voor kwetsbare groepen versterken

Ook wij sporen de Vlaamse ministers aan om in actie te schieten. Niet door te polariseren, wel door tegemoet te komen aan de woonnood van kwetsbare groepen die reeds in woonnood zaten én die van vluchtelingen. Maak werk van een coherente aanpak en samenwerking met de federale overheid waar nodig. Bekijk hoe het huursubsidiesysteem ten volle kan worden benut en leid mensen actief toe tot deze hulp. Inzetten op toeleiding moet zorgen dat mensen de weg naar deze subsidies vinden. Nog te vaak blijkt dit te moeilijk. Het systeem bijsturen om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen, dringt zich op, net als een snelle en substantiële budgetverhoging.

Zorg daarnaast en op korte termijn dat het aanbod van de sociale verhuurkantoren toeneemt, zodat de verhoogde druk kan worden opgevangen. Deze verhuurkantoren huren woningen op de private huurmarkt, om ze vervolgens door te verhuren aan mensen met hoge woonnood. Mensen die omwille van te hoge huur, algemene krapte op de huurmarkt, discriminatie of andere uitsluitingsmechanismen figuurlijk maar helaas ook letterlijk in de kou blijven staan, worden zo aan een woning geholpen.
Denk na over nieuwe woonvormen en blijf investeren in sociale woningen. Die laatsten zijn uiteindelijk onontbeerlijk om de druk op de onderkant van de private en sociale huurmarkt te verlichten. Nog te veel mensen die nood hebben aan dergelijke sociale woningen moeten overleven op de reguliere huurmarkt, waar ze vaak hoge huur en energiekosten betalen voor weinig kwaliteitsvolle woningen, met alle gevolgen van dien.

De kop in het zand steken is geen optie. Een geschikte en betaalbare woning vinden is voor mensen met lage inkomens nu al een grote uitdaging, jarenlange wachttijden maken dat sociale huur vandaag voor te weinig mensen een oplossing biedt. Wij verwachten van de Vlaamse regering een ambitieus plan, met verhoogde inzet gericht op iedereen in woonnood. Zo’n plan moet zorgen dat deze opvangcrisis niet uitmondt in een nog grotere wooncrisis, en vermijden dat we groepen van mensen tegen elkaar opzetten die allemaal hun basisrechten geschonden zien.

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen