Strandbeesten teisteren Stekene

De “strandbeesten” van Theo Jansen zijn geen echte dieren, maar kunstwerken. Ze doen ook geen vlieg kwaad, want het zijn grote geraamtes, gemaakt van plastic buisjes, die vanzelf beginnen te wandelen als het waait.

Theo Janssen studeerde in een vorig leven fysica aan de bekende universiteit van Delft. Maar die studie maakte hij nooit af, want tijdens een slapeloze nacht, 25 jaar geleden, besloot hij iets anders te doen met zijn kennis: strandbeesten bouwen. Hij ging aan de slag met een heel simpel basismateriaal: gele plastieken buisjes die normaal gebruikt worden om elektriciteitskabels door te trekken.

Als een moderne Da Vinci berekende hij met een computerprogramma hoe hij de buisjes zo in elkaar kon passen dat het wandelende skeletten zouden worden, aangedreven door de wind. ‘s Anderendaags ging hij naar de lokale doe-het-zelfzaak en hij begon te knutselen. Jansen was meteen zo verknocht aan zijn idee dat hij besloot “de buisjes een jaartje te geven”. Maar één jaar knutselen met buisjes werden er intussen al 25, en daar wil de 68- jarige Jansen nog vele jaren bijdoen.

In die tijd heeft Jansen 39 strandbeesten gemaakt die hij ‘s zomers loslaat op een strand bij Den Haag, waar ze vrij kunnen loslopen. Een gek en fascinerend gezicht. De kunstenaar probeert jaarlijks minstens één nieuw, gek beest te maken.

Na de zomer laat hij zijn dieren telkens “uitsterven”. Als ze goede eigenschappen hebben, neemt hij die evoluties mee in het ontwerp van een nieuw dier. Zo zijn z’n nieuwste beesten uitgerust met stappentellers en kunnen ze letterlijk nattigheid voelen om te stoppen met stappen als ze in de branding staan.

Een paar jaar geleden vreesde Jansen dat de buisjes zelf zouden uitsterven. "Je weet maar nooit dat Europa ze weg zou reguleren." Daarom heeft hij voorraad van maar liefst 50 kilometer elektriciteitsbuis gekocht. “Zo kan ik nog voor de rest van mijn dagen beesten maken, mijn levensverzekering.”

Mede door populaire filmpjes op YouTube heeft de hele wereld Jansens beesten ontdekt. Als Jansen ‘s zomers niet op een strand staat om z’n beesten te testen of in z’n strandatelier zit, dan zit hij wel op een tentoonstelling in een ver land: de VS, Chili, Japan, Korea, ...

Een gunstige wind - kunstliefhebber Geert Verbeke- brengt de beesten nu naar de Verbeke Foundation in Stekene, in Oost-Vlaanderen. Daar is vanaf zondag tot eind oktober een overzichtstentoonstelling te zien met de volledige evolutie van de afgelopen 25 jaar. Voor de gelegenheid is er ook een groot strand aangelegd.

Bij gebrek aan Wase wind worden de beesten er wel aangedreven door perslucht uit compressoren, of door spierkracht. De tentoonstelling maakt deel uit van de grote tentoonstelling “Bewogen beweging”, waarop kinetische kunst te zien is van een andere Nederlandse kunstenaar: Zoro Feigl.