Geld na aardbeving Haïti naar ngo-medewerkers? "Nonsens, maar snap ontgoocheling Haïtianen"

Tom Waes trok voor zijn "Reizen Waes"-reeks ook naar Haïti, een land dat in januari 2010 werd getroffen door een zware aardbeving. Meer dan 200.000 mensen kwamen om het leven en delen van het land lagen volledig in puin.

Nu, zeven jaar later, lijkt het centrum van Port-au-Prince opnieuw vrij goed opgebouwd. Maar wanneer Waes naar de buitenwijken trekt, kan hij zijn ogen nauwelijks geloven. "Hier is gewoon nog niets gebeurd. Dit is erger dan ik dacht. De Belgen hebben miljoenen gedoneerd, waar is dat geld naartoe", vraagt hij zich luidop af. "De ngo's hier gebruiken zeventig procent van het geld om hun werknemers te betalen. Bovendien zitten we hier met heel veel corruptie", gaf de lokale gids als uitleg. 

De Belgen gaven inderdaad miljoenen euro's. Maar liefst 25 miljoen euro werd er in de weken na de aardbeving opgehaald door het consortium 12-12, waarin zes hulporganisaties zich verzamelen bij een natuurramp of humanitaire crisis. Per gift van 100 euro zou er volgens de website 86 euro naar concrete hulpverlening gaan.

Erik Todts, voorzitter van het consortium, is er naar eigen zeggen "heel gerust" op dat het bewuste geld ook effectief goed besteed is. Hij doet de uitspraak van de gids af als "complete nonsens". "De middelen die wij hebben verzameld, dienden om te helpen. Twee jaar na de aardbeving is er een rapport opgemaakt dat aan de overheid is overgemaakt en ook op onze website staat. Daarin staat precies waar het geld naartoe is gegaan."

"Maar ik begrijp de frustratie en ontgoocheling van de bevolking", zegt Todts. "Het geld van de ngo's is één ding, internationaal waren er miljarden beloofd, maar die zijn er nooit gekomen. Veel landen vonden de regering niet echt betrouwbaar en er was ook geen piloot binnen de Haïtiaanse regering die het project kon trekken."

Ook de beschuldiging van corruptie wuift Todts bovendien weg. "Alle ngo's (12-12 is een verzameling van verschillende ngo's, waaronder het geld wordt verdeeld, nvdr.) hebben een charter waarin staat wat wel en niet kan. Zij zijn officieel erkend en worden gescreend, zij laten niets aan het toeval over. Een accident kan je nooit volledig uitsluiten, aangezien je met mensen bezig bent, maar de ngo's weten ook dat hun reputatie op het spel staat."

De man ging zelf in 2015 nog naar Haïti. "Het is een heel arme bevolking. De gezondheidszorg is er door de hulp even op vooruitgegaan, maar twee jaar later was die alweer teruggevallen. De mensen in Haïti zijn echt passief gemaakt, onder meer door de Amerikaanse kerkgemeenschap. De burgers geven geld aan de kerk en komen niet op voor hun rechten. Er is ondertussen een goed middenveld, maar ze slagen er niet in om een vuist te maken."

"Het is een zeer complexe situatie", besluit de voorzitter. "Ik denk dat we nu vooral vertrouwen moeten hebben in de nieuwe regering en het middenveld. Naar wat ik nu hoor, lijkt het er ook op dat we dat vertrouwen mogen hebben. Het zal van hen moeten komen, niet van buitenaf. Wij moeten ze ondersteunen, ook met geld."

De hele uitzending van "Reizen Waes" is te (her)bekijken op vrtnu.be.