De Wever: "9 procent van bbp belastingen op kapitaal.” Klopt dit?
“Belasting op kapitaal” is niet hetzelfde als “vermogensbelasting”. Een vermogensbelasting is een belasting op het totale vermogen van een gezin. In België bestaat momenteel geen vermogensbelasting, maar verschillende partijen stellen wel voor om zo’n belasting in te voeren.
Bart De Wever heeft het op het groot debat over de “belastingen op kapitaal”. Dit is geen belasting op het kapitaal zelf, maar op de inkomsten van dat kapitaal.
Wat zijn inkomsten uit kapitaal? Onder meer winsten van bedrijven, inkomsten van zelfstandigen, dividenden en intresten, onroerende en roerende heffing, successierechten en registratierechten. Elk van deze zaken wordt in ons land belast. Dit is waar Bart De Wever het over heeft.
Volgens De Wever is België “met 9 procent van ons bruto binnenlands product” het “zesde land in Europa”. Voor wat belastingen op kapitaal betreft, zouden we boven Frankrijk en Nederland staan. Enig speurwerk wijst uit waar De Wever zijn cijfers vandaan haalt: de publicatie “Taxation trends” van de Europese Commissie. Voor elke lidstaat van de EU geeft de studie de verhouding weer tussen de binnengekomen belastingen en het bruto binnenlands product (bbp). Wanneer we de cijfers voor België opzoeken, vinden we het volgende terug:
Bron: Europese Commissie: Taxation trends (2013), cijfers voor 2011
Het cijfer dat Bart De Wever gebruikt om zijn stelling te onderbouwen, blijkt te kloppen. Belastingen op kapitaal brachten in 2011 34,2 miljard euro op, of 9,2 procent van het bbp. Wanneer we kijken naar de rangschikking van landen waar de verhouding van de belastinginkomsten uit kapitaal tegenover het bbp het grootst is, komen we het volgende te weten:
Bron: Europese Commissie: Taxation trends (2013), cijfers voor 2011
België staat op plaats 6 in Europa. Nederland staat niet in de lijst. We staan dus hoger dan Nederland, zoals De Wever had aangehaald. In tegenstelling tot wat hij op het debat verkondigt , scoren we wel lager dan Frankrijk.
Wanneer we de bovenstaande tabel echter iets langer bekijken, merken we iets vreemd op. Volgens de lijst die Bart De Wever gebruikt, is Luxemburg het land met de hoogste belastingen op kapitaal. Hier voelt iets niet juist aan.
Belastingdruk berekenen
We keren even terug naar de uitspraak van Bart De Wever op het groot debat van De Tijd: “Wij heffen nu 9 procent van ons bruto binnenlands product belastingen op kapitaal.” Met andere woorden: Bart De Wever vergelijkt de binnengekomen belastingen op kapitaal met het bbp.
We kunnen ons de vraag stellen: heeft dit wel zin? Zegt dit iets over hoe zwaar kapitaal in werkelijkheid belast wordt? Zou het niet beter zijn om de belastingen uit kapitaal te vergelijken met de totale inkomsten uit kapitaal? De belastingdruk op arbeid wordt toch ook berekend door de geïnde belastingen te vergelijken met de totale loonmassa, en niet het bbp? Het heeft weinig zin om te vergelijken met het bbp als je iets wil zeggen over de belastingdruk.
Deze vaststelling wordt ondersteund door een verklaring van de Nationale Bank in 2010. “De omvang van de heffingen op het vermogen en op de inkomens uit vermogen in verhouding tot het BBP is geen relevant gegeven voor het niveau van de heffingstarieven in een bepaald land”, stond te lezen in de publicatie. Met andere woorden: belastingdruk kan niet bepaald worden door belastinginkomsten te vergelijken met het bbp.
We kunnen echter niet voorbij aan het feit dat we nog steeds op de zesde plaats staan in de Europese ranglijst. De belastinginkomsten uit kapitaal in ons land zijn dus hoog. Dat ligt echter niet noodzakelijk aan een hoge belastingdruk op kapitaal. Het zou even goed kunnen dat er binnen onze landsgrenzen bijzonder veel winsten op kapitaal gemaakt worden. Daarvoor heb je veel kapitaal nodig. Indien dit het geval is, zou ook een eerder laag belastingtarief op kapitaal hoge inkomsten genereren.
We hebben dus nood aan een schatting van het aanwezige kapitaal of financiële vermogen in ons land. In België is het echter bijzonder moeilijk om aan deze informatie te geraken. Er heerst stilzwijgen over het eigen vermogen. Nederland is anders: er wordt jaarlijks een vermogensstaat opgemaakt van alle gezinnen. De enige informatie over gezinsvermogens in België is terug te vinden in twee recente publicaties: “Global Wealth Report” van vermogensbeheerder Allianz uit 2012 en een rapport met dezelfde naam, gepubliceerd in 2013 door vermogensbeheerder Crédit Suisse.
Wat blijkt uit deze rapporten? Ons land beschikt over bijzonder veel kapitaal. De gezinnen in ons land hebben een totaal nettovermogen van 1.882 miljard euro. Wanneer we het financiëel nettovermogen per inwoner bekijken, blijken we het rijkste land te zijn van de EU. Wereldwijd staan we op plaats 4. We laten enkel Zwitserland, de Verenigde Staten en Japan voorgaan.
Voor wat ons financieel nettovermogen betreft, zijn we dus het rijkste land van de Europese Unie. Hoeveel belastingen betalen we op ons kapitaal? De meest recente cijfers vinden we in een recente studie, gepubliceerd bij de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). In die studie vinden we het effectieve belastingtarief van de 4 belangrijkste vormen van belasting op kapitaal: belasting op dividenden, interestbelastingen, belasting op meerwaarde op aandelen en belasting op meerwaarde op eigendom.
Wanneer we de cijfers voor België opzoeken, komen we het volgende te weten:
Bron: OECD Taxation Working Paper No. 19 (2013)
Waar situeert ons land zich als we gaan kijken naar de lasten op kapitaal tegenover de totale inkomsten uit kapitaal? Op de lijst van 34 OESO-landen prijkt België op plaats 29 qua lasten op dividenden, plaats 20 voor interesten, plaats 20 voor lasten op meerwaarde van de eigendom en ten slotte een allerlaatste plaats voor meerwaarde op aandelen. Met andere woorden: voor wat belastingdruk op kapitaal betreft, bengelt België internationaal gezien aan de staart.
Conclusie: als we de geïnde belasting uit kapitaal vergelijken met het bbp, staat ons land inderdaad met 9,2 procent op de zesde plaats in Europa. Maar bij een vergelijking tussen de geïnde belastingen op kapitaal en het totale inkomen uit kapitaal in het hele land, blijkt dat België helemaal onderaan de lijst bengelt.