Nederland moet 12 retabelbeelden teruggeven

De 12 beeldjes van het retabel uit de Sint-Gorikskerk (foto) werden in de nacht van 14 op 15 november 1914 gestolen uit de kerk. De dieven zijn kort daarna gevat en veroordeeld, maar de beeldjes bleven meer dan 60 jaar onvindbaar om dan op te duiken in Stockholm waar de Nederlandse kunstliefhebber Jacques Schoufour ze kocht. De man gaf de beeldjes in 2006 aan het Boijmans Van Beuningen Museum.

Het museum heeft tot nu geweigerd om de beeldjes terug te geven op basis van een brief van de gemeentesecretaris van Boussu in 1976. Daarin stond dat de gemeente afstand deed van de beeldjes. Maar de Kerkfabriek nam geen genoegen met deze uitleg en stapte naar de rechter met de bedoeling om de brief ongeldig te laten verklaren. De Kerkfabriek argumenteert dat de gemeentesecretaris geen rechten heeft over de beeldjes en er dus ook niet in naam van de kerk afstand van kan doen.

De Raad van State heeft deze uitleg gevolgd en heeft de brief ongeldig verklaard. De advocaat van de Sint-Gorikskerk gaat met dit besluit in de hand weer onderhandelen met het museum in Rotterdam. Het Boijmans Van Beuningen Museum heeft een uitgebreide collectie van zo'n 125.000 antieke en moderne kunstwerken, met onder andere werken van Brueghel, Rembrandt, Rubens en Cézanne. Jaarlijks komen er gemiddeld 200.000 bezoekers.

Het Boijmans Van Beuningen Museum zegt in een reactie dat het niet van plan is om de beeldjes terug te geven. De directeur van het museum, Sjarel Ex, zegt dat de juridische gronden ontbreken om de beeldjes terug te eisen, onder meer omdat het gaat om een gebeurtenis uit het begin van de Eerste Wereldoorlog. Ook heeft de mecenas van het museum, die de beeldjes heeft aangekocht in 2006, de aankoop ter goeder trouw gedaan, aldus het museum.

De directeur stelt ook dat een bezoek aan de Sint-Gorikskerk heeft aangetoond dat elke vorm van beveiliging ontbreekt en dat het klimaat ook niet geschikt is om de kunstwerken goed te bewaren. Daardoor is het volgens directeur Ex niet wenselijk dat de beeldjes zouden terugkeren. Ex zegt ook dat hij betreurt dat de kerk via de media de beeldjes probeert af te dwingen.