Een straat moet je verdienen – J. Joly

Indien het belangrijk is voor de lokale bevolking om een persoon met een straatnaam te eren die historisch heeft bijgedragen tot de Vlaamse zaak, kan de auteur zich inbeelden dat er betere en minder besproken figuren zijn dan Cyriel Verschaeve of Joris van Severen.
opinie
Opinie

Jeroen Joly is doctor-assistant (postdoctoraal onderzoeker) aan het Ghent Institute for International Studies (GIIS) van de Ugent (voormalig unversiteit van Toronto, McGill en Antwerpen).

Toegegeven, zelf heb ik nog maar heel weinig verwezenlijkt dat mijn eigen straat rechtvaardigt in mijn geboortedorp Hoeilaart. Die stond er trouwens al lang voor ik geboren was; de J.Jolystraat ! Het is niet de langste of de mooiste straat, maar wel lekker centraal gelegen.

Vroeger stond er ook letterlijk “J.Jolystraat” op het bord. Als kind probeerde ik iedereen wijs te maken dat het effectief mijn straat was; de Jeroen Jolystraat. Nieuwe borden en google maps verklappen dat het eigenlijk de Joseph Jolystraat is. Joseph Joly was een brouwer die begin twintigste eeuw zijn dorp van bier voorzag, een prestatie die mijn eigen povere parcours doet verbleken, maar ik heb nog tijd.

Joseph Joly heeft dus, net zoals ik, geen Nobelprijs gewonnen, was zover ik weet ook geen groot atleet of een volksheld gedurende één van de grote oorlogen. Wel was hij blijkbaar een figuur die genoeg, en in positieve manier, indruk heeft gemaakt op dit kleine dorp, het mee vorm heeft gegeven op de een of andere manier.

(Lees verder onder de foto)

Voor zover ik weet (zo veel historisch onderzoek heb ik hier ook weer niet voor gedaan), was Joseph geen besproken figuur. Wat niet is kan altijd zijn, maar historici hebben zich niet moeten buigen over al de foute dingen die hij in zijn leven allemaal heeft gedaan. Wat hij dus niet heeft gedaan, is actief zijn steun verlenen aan een autoritair regime dat vervolgens grote delen van zijn eigen bevolking zou uitmoorden. Wat hij ook niet heeft gedaan was jonge gelovige mannen ronselen om ver van huis oorlog te voeren tegen een wel hele verre bedreiging (ik denk dat dit tegenwoordig niet meer mag). Dat heeft hij dus allemaal niet gedaan. Ook is hij niet ter dood veroordeeld.

Brouwen, dat deed Joseph. En ervoor zorgen dat de dorpelingen een plek hadden waar ze samen konden komen na het werk, hun bekommernissen van de dag bespreken en zo de gemeenschap mee vorm geven die zo veel mensen vandaag zo hard missen.

Nooit te laat om te veranderen

En dus blijft de J. Jolystraat in Hoeilaart haar naam behouden. Geen enkele reden om dit te veranderen. Zijn er andere Hoeilanders (zo noemen we onszelf) die het verdienen een straat naar hen vernoemd te krijgen? Absoluut! Zal ik daar ooit bij horen? Ik betwijfel het sterk, maar ik blijf resoluut proberen!

Ook in Lanaken en Breendonk moeten er genoeg kandidaten te vinden zijn die wezenlijk hebben bijgedragen tot de prachtige dorpen die ze tegenwoordig zijn (toegegeven, ik ben daar eigenlijk nog nooit geweest, maar heb het snel even gegoogeld en het ziet er wel oké uit).

Dat de brave mensen van deze – en andere – gemeentes er decennia geleden voor hebben gekozen om een straat naar Cyriel Verschaeve of Joris van Severen te noemen, kunnen we hen best vergeven. Er was toen nog geen internet en dus waren we toen allemaal nog niet zo goed geïnformeerd. Laten we eerlijk zijn, zelfs met internet zijn we vandaag nog steeds niet zo geweldig geïnformeerd. En dus hadden de brave mensen uit Lanaken en Breendonk de laatste memo over het leven van Cyriel Verschaeve misschien niet gekregen, of had de lokale historicus enkel het eerste luik van zijn biografie gelezen of gekocht. En die zag er wel goed uit, die Cyriel, een brave pastoor die de gevoeligheden deelde met de brave hardwerkende en onderdrukte Vlaming.

Nalatenschap is onverdeelbaar

Of het nu een standbeeld, een brede laan of een doodlopende straat is, dergelijke zaken blijven een belangrijk eerbetoon. Een eerbetoon geef je als bevolking als blijk van een uiterste waardering voor de bijdragen die iemand heeft geleverd, aan haarzelf of anderen. Je stuurt er als bevolking dus ook een signaal mee welke zaken je belangrijk acht en welke kwaliteiten je waardeert.

Bij Cyriel Verschaeve wordt het snel duidelijk dat hij veel goeds heeft gedaan in zijn jongere jaren. Hij heeft er later echter zelf voor gekozen om dit allemaal teniet te doen door te collaboreren met één van de ergste regimes die we ooit hebben gekend. En zo heeft hij zijn eigen nalatenschap compleet verbrod. Een eerbetoon als een straatnaam moet je verdienen.

Verschillende lokale politici hebben er de laatste dagen al op gewezen dat er belangrijkere problemen en uitdagingen zijn. Dit is inderdaad voornamelijk symbolisch belangrijk, maar verder triviaal. Naar ik begrijp zijn triviale problemen niet moeilijk om op te lossen. Indien het belangrijk is voor de lokale bevolking om een persoon te eren die historisch heeft bijgedragen tot de Vlaamse zaak, kan ik me niet inbeelden dat er geen betere, onbesproken, figuren kunnen worden voorgesteld. Oh, of probeer anders eens een vrouw, dat zou pas origineel zijn!

VRT Nieuws wil op deredactie.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Meest gelezen