Kapitein: "Als er met zo'n groot schip iets misloopt in de Westerschelde, zit je ernaast"

Vanderkerken heeft jaren ervaring als kapitein op de Noordzee en op andere zeeën en rivieren in het buitenland. Hij kent ook een aantal loodsen die op de bocht van Bath varen, de bocht waar het ongeval vandaag gebeurde.

Die loodsen zijn unaniem: het is een gevaarlijke passage, waar alles goed moet zitten. Er zijn zandbanken en dat deel van de Schelde is beperkt uitgediept. "Als er in die bocht met zo'n groot en log schip iéts misloopt, dan zit je ernaast", weet Vanderkerken.

Wat ging er dan fout vanochtend? Vanderkerken noemt 3 mogelijke oorzaken:

Communicatiestoornis: op dat stuk van de Schelde is een loods aan boord van het schip gegaan, maar als de loods en de schipper elkaar niet goed begrijpen, kan het fout gaan. De voertaal van de loodsen is Engels, maar niet elke kapitein spreekt de taal goed genoeg. Een verkeerd begrip van de termen stuur- en bakboord kan ernstige gevolgen hebben.

Stuurmachine: de stuurmachine van zo'n schip bestaat ruwweg uit een computersysteem en een hydraulisch systeem dat het roer aandrijft. Bij bijvoorbeeld een olielek of een softwarefout, kunnen enkele minuten genoeg zijn om een schip te doen stranden.

Black-out: bij een black-out valt de hoofdmotor van het schip uit. Het roer, dat de richting van het schip bepaalt, valt dan gewoonweg stil en het vaartuig wordt onbestuurbaar.

Op een heel brede, goed uitgebaggerde rivier, of op open zee hebben zulke defecten niet noodzakelijk ernstige gevolgen. Het probleem is dat de Westerschelde ondiep is en dat er zandbanken liggen waartussen de schepen moeten navigeren. De minste technische fout of de minste stuurfout kan dan fataal zijn.

De oplossing lijkt eenvoudig: dat stuk van de Westerschelde verder uitdiepen en uitbaggeren. Vlaanderen is daar al lang vragende partij voor, maar Nederland ligt dwars. Want als er meer schepen op een vlottere manier naar de Haven van Antwerpen kunnen varen, varen er minder schepen naar de Nederlandse havens, zoals Rotterdam.

Vanavond wordt tussen 19u en 20u het schip losgetrokken, bij hoogwater. Volgens kapitein Vanderkerken zal het schip weinig schade hebben opgelopen: "Voor 80 procent zeker wordt het schip losgetrokken en kan het daarna gewoon doorvaren. Een zandbank richt normaal gezien weinig schade aan, hoogstens een bluts hier en daar."

Tot slot breekt Vanderkerken nog een lans voor de loodsen. "In de bocht van Bath is veel stroming, zoals op de rest van de Schelde. Een loods moet daar een groot en log schip door de zandbanken gidsen. Ze slagen erin om zo veel schepen daar zonder problemen te laten passeren, maar het gaat nu eenmaal af en toe mis."