Saudi's milderen hun eisenbundel voor Qatar
Saudi-Arabië, Egypte, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten hebben nu een nieuwe lijst van zes eisen op tafel gegooid. Als Qatar daaraan tegemoet komt, zouden de zware diplomatieke en economische sancties opgeheven worden.
Eerder hadden de Saudi's en hun bondgenoten Qatar wel erg zware voorwaarden opgelegd. Die kwamen er in feite op neer dat het buitenlands beleid van de Golfstaat onder voogdij van de Saudi's en hun bondgenoten zou komen.
De meest opvallende punten zijn nu dat de Saudi's niet langer staan op het sluiten van de nieuwszender Al Jazeera. Ook het vertrek van de Turkse troepen uit Qatar en het afbouwen van de nauwe relaties met het overwegend sjiitische Iran zijn blijkbaar niet langer nodig.
De Verenigde Staten -een bondgenoot van de Saudi's- hadden eerder duidelijk hun ongenoegen laten blijken over die zware eisen. Minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson had onlangs een bemiddelingspoging ondernomen in de Golf, maar was zonder resultaat vertrokken. Mogelijk heeft de VS achter de schermen de druk op Saudi-Arabië opgevoerd.
De nieuwe (dunnere) eisenbundel van de Saudi's
Saudi-Arabië, Egypte, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten willen nu dat Qatar tegemoet komt aan de volgende zes punten:
- bereidheid om terreur en extremisme in al zijn vormen te bestrijden en financiering daarvan stop te zetten
- ophouden met provocaties en haatboodschappen
- samenwerken met de andere leden van de Gulf Cooperation Council (GCC) en afspraken in dat verband
- aansluiten bij de besluiten van de Amerikaans-Arabische van mei (met Donald Trump)
- geen inmenging in binnenlandse aangelegenheden van andere landen en geen steun "illegale entiteiten"
- strijd tegen extremisme en terreur
Nemen de Saudi's gas terug?
Wat die nieuwe voorwaarden betreft, is het belangrijker te kijken naar wat er niet in staat dan wat er wel instaat. Al Jazeera, Turkije en Iran zijn dus weggelaten.
Qatar heeft nog niet gereageerd op de stap van zijn buurlanden. Tot nu toe had dat land het been stijf gehouden en kon het rekenen op zijn grote financiële reserves en leveringen van voedsel en water door Iran en Turkije.
Toch waren er de voorbije dagen tekenen dat er wat in de lucht hing. Zo kondigde de Turkse president Tayyip Erdogan een rondreis door de Golf aan, zowel naar Qatar als naar Saudi-Arabië. Eerder waren daar ook al de Britse minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson en diens Franse collega Jean-Yves Le Drian langs geweest.
Het afzwakken van de Arabische voorwaarden en de nogal vage formulering daarvan doet vermoeden dat de Saudi's zich met hun plotse offensief tegen Qatar wat vergaloppeerd hebben en nu gas terug nemen om uit de diplomatieke impasse te komen. De VS voerden ook veel druk uit en vreesden dat niet enkel de strijd tegen de terreurgroepen zoals IS onder druk zou komen, maar ook dat Qatar nauwer naar Iran gedreven zou worden. Het militair hoofdkwartier voor de VS in het Midden-Oosten en Afghanistan is in Qatar gevestigd.