Schijnonderhandelingen én kiescampagne in Brussel - Johny Vansevenant
Johny Vansevenant is Wetstraatjournalist bij VRT Nieuws. Hij volgt vooral de federale politiek.
Geen plan B
Het is een kluwen in het Franstalige landsgedeelte nu de Waalse, de Brusselse en Franse gemeenschapsregering in feitelijke lopende zaken verzeild zijn geraakt. En CDH-voorzitter Lutgen lijkt geen plan B te hebben voor zijn gewaagde zet van een maand geleden. Hij liet toen weten dat hij niet meer wilde regeren met de PS na een resem schandalen gaande van Publifin tot Samusocial. Telkens was er sprake van riante vergoedingen en van vergaderingen die niet plaats hadden gevonden.
In die schandaalsfeer leek Lutgen zichzelf een Macron-touch te geven, want tijdens dat weekend had president Macron de Franse PS tijdens de parlementsverkiezingen zo goed als volledig van de kaart geveegd. Lutgen hoopte dat ongetwijfeld ook voor mekaar te krijgen in het Franstalige landsgedeelte. Een desastreuze peiling voor de PS met een score van 15 procent leek Lutgen gelijk te geven. Al werd zijn eigen partij CDH onder de 10 procent gepeild, goed voor nog maar vier Kamerzetels.
De humanisten van CDH, al zijn het onder Lutgen gewoon christendemocraten, zijn zelf bezig met hun eigen overleven, in het besef dat je als onderdeurtje of aanhangwagentje van de noodlijdende PS, maar moeilijk het tij kunt keren. Vastgekleefd (scotché) zijn aan de Franstalige socialisten, opgejaagd door uiterst-linkse PTB, is geen wissel op de toekomst, besefte Lutgen.
In Wallonië lukt het
De wanhoopspoging of de strategische zet van de CDH-voorzitter heeft na een maand nog niet veel concreets opgeleverd. Er is te horen dat Lutgen ervan uitging dat hij heel de zomervakantie nodig heeft om resultaat te boeken.
Voor de Waalse regering lijkt het zelfs te lukken. CDH en MR zijn met zijn tweetjes ‘discrete contacten’ begonnen, nu de eisen van goed bestuur van Ecolo te ver gingen voor beide partijen. Een verregaande decumul voor parlementsleden en burgemeesters/schepenen en de eis om ook privé-inkomsten mee te laten tellen voor het loonplafond van politici was er te veel aan voor CDH en MR.
De twee partijen hebben samen een halve zetel op overschot voor een meerderheid in het Waalse parlement. Dit is wel nipt, maar moeilijk gaat ook. Een van de regeringen van Vlaams minister-president Van den Brande had in de jaren negentig ook maar één zetel op overschot. Waals PS-minister-president Magnette weet dus dat hij binnenkort zijn biezen mag pakken in het Elysette, het hoofdkwartier van de Waalse minister-president.
Maingain ‘rammelt’ ermee
Veel waarnemers gaan ervan uit dat CDH-voorzitter Lutgen alleen aan Wallonië dacht, toen hij aankondigde dat de PS overal weg moest. In Brussel liggen de kaarten veel moeilijker. De radicaal-Franstalige en eerder links-liberale Défi, het voormalige FDF, is ‘incontournable’, onmisbaar dus, voor een Brusselse coalitie zonder de PS. Défi-voorzitter Olivier Maingain weet dat en eigenlijk ‘rammelt’ hij er al wekenlang mee.
Eerst zei de voormalige FDF’er, ‘als jullie zo zuiver zijn, zet dan iedereen buiten waar nog “kasserollen” aan vasthangen.’ Bijvoorbeeld oud-CDH-minister Milquet, die kabinetspersoneel inzette voor haar kiescampagne, of de Franstalige liberaal Dedecker, tegen wie een onderzoek loopt in verband met Kazachgate. CDH en MR weigerden en ze schermden met het ‘vermoeden van onschuld’.
De versnelling van Fremault
Dit weekend probeerde Brussels CDH-minister Céline Fremault een versnelling te plaatsen. Ze zei dat de socialisten in de Brusselse regering ook ‘besmet’ waren door Samusocial. Zo waren kabinetsmedewerkers van PS-minister-president Vervoort en Brussels minister Smet aanwezig op een seminarie van Samusocial in februari zonder dat zij het wist. Reden genoeg voor Fremault om de PS uit de Brusselse regering te doen verdwijnen.
De twee socialisten hadden wel een verklaring voor de aanwezigheid (een dringend gesprek over de financiering van het gebouw voor de daklozenopvang en uitleg over de nieuwe Brusselse wetgeving over daklozen). In elk geval maakt Fremault zich nu wel onmogelijk in een Brusselse regering met een PS-minister-president. Het was in elk geval een poging om aan Défi-topman Maingain een zetje te geven om in een Brusselse regering zonder de PS te stappen.
Niet naïef zijn
Opnieuw ‘rammelde’ Maingain ermee. Hij wil eerst rond de tafel zitten met Ecolo om voorstellen over goed bestuur uit te werken. Pas als daar een voorstel over rond is en als CDH en MR het aanvaarden, dan wil hij over een nieuwe Brusselse regering praten.
De Franstalige groenen zeiden meteen dat ze bereid zijn daar een akkoord over uit te werken en dat ze zusterpartij Groen zullen meebrengen. Ecolo-voorzitster Zakia Khattabi zei meteen waar het op stond. Ze zou hetzelfde op tafel leggen als voor de voorafgaande gesprekken met CDH en MR voor de Waalse regering: decumul, privé-inkomsten laten meetellen én een totale depolitisering van de administratie.
Die decumul en die privé-inkomsten hebben CDH en MR afgeschoten voor de Waalse regering. Moeten we dan geloven dat ze daar wél mee zullen instemmen voor Brussel? Wie dat gelooft moet toch wel zeer naïef zijn…
Maagdelijk
Je kunt je dan ook afvragen waarmee Ecolo/Groen en Défi bezig zijn door vooraf zware eisen rond ‘goed bestuur’ te willen uitwerken. Wellicht willen ze zich een maagdelijk imago cadeau doen voor de gemeenteraadsverkiezingen en parlementsverkiezingen van 2018 en 2019.
De lat wordt hoog gelegd, zodat ze CDH en MR kunnen wegzetten als traditionele partijen die alleen aan geld en postjes denken. Overigens wil Ecolo zich nog herstellen van een vorige regeringsdeelname. Weer in regeringen stappen voor een korte termijn met een PTB en PS in de oppositie, is dan niet aangewezen.
Un triple cumulard
Défi wil zich ook het imago van niet-traditionele partij aanmeten en zet zich af van de drie klassieke Franstalige partijen PS, MR en CDH. Al moet Défi wel oppassen. Ecolo zal er wellicht alles aan doen om zuiverder te zijn van Défi. Kan bijvoorbeeld de Défi-burgemeester van Schaarbeek, Clerfayt, Brussels parlementslid blijven?
En zijn er bij Défi geen dynastieke neigingen, want de zoon van voorzitter Olivier Maingain zit ook in het Brusselse parlement?Bovendien is voorzitter Olivier Maingain zelf naast Kamerlid ook burgemeester van Sint-Lambrechts-Woluwe. Un triple cumulard quoi…
De zoete wraak
Overigens voor Maingain mag de operatie van CDH-voorzitter Lutgen mislukken. De grote winnaar van de uitdrijving van de PS uit de Waalse, Brusselse en de Franse Gemeenschapsregering is de MR. Als de operatie overal lukt, levert het drie minister-presidenten op voor de Franstalige liberalen.
En door ook in het Franstalige landsgedeelte mee te regeren kan de PS MR niet langer wegzetten als verraders van Wallonië omdat de partij alleen maar federaal regeert met N-VA. MR zal zo overal in de regering zitten met een PS overal in de oppositie. Ongetwijfeld wil Défi-voorzitter Maingain dat cadeau niet doen aan MR, want hij heeft nog een rekening te vereffenen met de Franstalige liberalen.
MR en FDF (Défi) vormden jarenlang een goed draaiend kartel. MR-topman Charles Michel heeft dat kartel opgeblazen om met de Vlamingen een akkoord over de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde te kunnen afsluiten, een akkoord dat de vorming van de regering-Di Rupo mogelijk maakte. Het moment van de zoete wraak is aangebroken voor Maingain…
Maingain Brussels minister-president
Het ziet er dus naar uit dat de PS in de Brusselse regering blijft zitten, vooral ook omdat een gewestregering niet kan vallen. Dat kan pas gebeuren wanneer er een andere meerderheid ontstaat. Anders blijft de huidige regering ronddobberen met een halfbakken lopendezakenstatuut.
Tenzij DéFI-topman Maingain zijn onvoorspelbare zelf blijft en bijvoorbeeld voor zijn partij het Brussels minister-presidentschap opeist. Voor DéFI-minister Gosuin of voor hemzelf? In het laatste geval zal er bij de Vlaamse partijen in de Brusselse regering tandengeknars te horen zijn…