Het succes van blauwe bessen: een terechte gezondheidshype?
De verkoop van blauwe bessen zit in de lift, schrijven de kranten van Mediahuis vandaag. Volgens cijfers van VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing), steeg de gemiddelde consumptie per Belg in 2016 met 45 procent in vergelijking met 2015. De afgelopen vijf jaar is de verkoop met 500 procent gestegen.
Ook de teelt van blauwe bessen in ons land neemt toe. BelOrta, de grootste groente- en fruitveiling van het land, noteert dit seizoen een productiestijging van ongeveer 20 procent. De telers van BelOrta zijn goed voor zowat 400.000 kilogram blauwe bessen per jaar (bron: BelOrta).
Belgisch geteelde blauwe bessen worden aangevoerd van mei tot november, met een piek in juli. Veel supermarkten bieden ze tegenwoordig het hele jaar door aan, door ze in te voeren uit onder meer Spanje en Marokko. En waar je ze tot voor kort enkel in kleine doosjes van 125 en 250 gram vond, kan je ze nu ook kopen in "familieverpakkingen" van 500 en 600 gram.
Wat is er nu zo speciaal aan die blauwe vruchtjes dat we ze de laatste jaren en masse zijn beginnen te kopen? Goedkoop zijn ze niet meteen te noemen. Is het alleen de smaak of is er meer aan de hand?
Blauwe bessen, een "superfood"
Blauwe bessen (Vaccinum corymbosum, overigens niet te verwarren met bosbessen, Vaccinum myrtillus), komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika, maar worden intussen in heel West-Europa geteeld. De zoet smakende besjes groeien in trosjes aan lage struiken, worden een erwtje tot een knikker groot en hebben een matblauwe over paarsachtige tot zwarte kleur.
Blauwe bessen krijgen tal van gezonde eigenschappen toegedicht, sommigen plaatsen ze ook in de categorie van zogenoemde "superfoods". Veel bekende koks en gezondheidsexperts nemen de bessen op in hun veelvuldig gedeelde recepten en eetpatronen. En aangezien de aandacht voor gezonde voeding blijft toenemen, stijgt ook de interesse in blauwe bessen.
Enkele vaststaande gezondheidsvoordelen
- Weinig calorieën (50 tot 70 kcal per 100 gram)
- Rijk aan vitamine A, vitamine B, vitamine C, vitamine E, vitamine K
- Rijk aan mineralen en sporenelementen: ijzer, koper, selenium, kalium, zink, magnesium,...
- Gemiddeld meer voedingsvezels dan andere fruitsoorten
Over anthocyaan en anti-oxidanten
Blauwe bessen bevatten ook erg veel anthocyaan of anthocyanine, dat is de stof die het besje zijn typisch blauw-zwarte kleur geeft. Anthocyaan is net als bijvoorbeeld vitamine C een anti-oxidant: stoffen die ontstekingsremmend en cholesterolverlagend werken en die zouden beschermen tegen veroudering en een brede waaier aan aandoeningen.
Omdat blauwe bessen een heel hoog gehalte aan anthocyaan en andere anti-oxidanten bevatten, worden er een even groot aantal gezondheidsbevorderende effecten aan toegeschreven. Voor niet alles uit dat lijstje bestaat -voorlopig nog- echter voldoende en/of afdoend bewijs. Daarom: onder voorbehoud.
- Bescherming van de urinewegen (door de aanwezigheid van antibacteriële stoffen)
- Bescherming tegen hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en hoge cholesterol
- Bescherming tegen hersenaandoeningen zoals dementie en Alzheimer
- Bescherming tegen bepaalde vormen van kanker, ook versterkend bij kankerbehandelingen
- Bescherming tegen en verbetering bij oogaandoeningen zoals maculaire degeneratie, staar en verminderd zicht
- Bescherming en verbetering van de spijsvertering
"Eet een appel, veel goedkoper"
Hoe meer mensen fruit eten, hoe beter, zegt voedingsdeskundige Patrick Mullie in de krant. "Sommigen dichten de bes wonderlijke eigenschappen toe (...) Complete nonsens. Als je het daarvoor zou doen, eet je dus beter gewoon een appel. Veel goedkoper."
Daarmee is nog een niet-onbelangrijke factor van blauwe bessen vernoemd: ze zijn niet bepaald goedkoop. Begin mei veilde BelOrta de eerste Belgische blauwe bessen van dit seizoen: 12 x 125 gram van de variëteit Duke, 9,96 euro per 125 gram. Een doosje van 600 gram blauwe bessen kost dezer dagen minstens 6, 7 euro, en dan moet je al goed uitkijken waar je ze koopt.
Eet u de blauwe bessen voor de gezondheidsclaims of gewoon omdat u ze lekker vindt? Laat ze u vooral smaken.