Jeugddelinquentie: Vlaanderen breidt rechtsmogelijkheden uit

Het jeugdparket in Vlaanderen krijgt meer mogelijkheden om jongeren die een misdrijf plegen, opnieuw op het rechte pad te brengen. Er komen dus andere opties dan het al of niet vervolgen van een delinquente jongere. Minderjarigen die een misdrijf plegen, kunnen in de toekomst zelf ook initiatief nemen om hun vergrijp goed te maken. Dat heeft de Vlaamse regering beslist op de laatste ministerraad voor de vakantie.

Sinds de zesde staatshervorming is Vlaanderen bevoegd voor het vastleggen van de reactie op jongeren die delicten plegen. Na grondig overleg heeft minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) de krijtlijnen nu vastgelegd. Bedoeling is dat de nieuwe regels ingaan op 1 januari 2019.

Wat zijn die grote lijnen?

  • De nieuwe regels gelden voor jongeren die tussen hun 12e en 18e delicten plegen.
  • Jongeren worden duidelijker bekeken als jonge mensen die verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen gedrag. De reactie op een delict moet "duidelijk, snel, constructief en herstelgericht" zijn.
  • Die "herstelgerichte" benadering loopt als een rode draad doorheen de nieuwe aanpak. De jongere moet verantwoordelijkheid opnemen voor zijn acties, de gevolgen ervan inzien en de schade bij het slachtoffer en de maatschappij trachten te herstellen.

Meer mogelijkheden voor het parket en de jeugdrechtbanken

Het parket en de jeugdrechtbanken krijgen meer mogelijkheden dan vroeger. Dat kan gaan van een seponering tot een waarschuwingsbrief, bemiddeling of een "positief project".

Die laatste optie mikt op de responsabilisering van de jonge delictpleger. Bedoeling is dat de jongere de verantwoordelijkheid voor zijn daden opneemt en zelf voor een oplossing zorgt.

Ook de mogelijkheden van een begeleiding met elektronische monitoring worden onderzocht.

Plaatsing in een gesloten gemeenschapsinstelling

De ultieme ingreep blijft de plaatsing in een gesloten gemeenschapsinstelling. Ook daarrond veranderen er dingen.

  • Momenteel zitten er in sommige instellingen nog jonge daders samen in de leefgroep met slachtoffers van geweld- en zedenfeiten. Aan die moeilijke mengvorm komt een einde: er komen twee gescheiden sporen en een aparte opvang voor jonge delictplegers.
  • De gemeenschapsinstellingen zullen voortaan ook enkel gesloten werken. Geen open afdelingen meer dus.
  • Elke jongere die in een gemeenschapsinstelling geplaatst wordt, moet eerst passeren voor een kortdurende oriëntatie. Als de jeugdrechter vermoedt dat er gesloten opvang nodig is, stuurt hij de jongere naar de gemeenschapsinstelling om binnen de 5 dagen te beslissen tot een gesloten oriëntatie van maximum 1 maand.
  • Nieuw is ook dat jongeren met een geestesstoornis zullen kunnen worden geplaatst in een specifieke inrichting voor gesloten zorg. Het gaat om een soort van internering voor een beperkte groep van jongeren.

Opsluiting tot 23 jaar

Volgens het nieuwe decreet kunnen jongeren opgesloten worden tot hun 23ste, dus tot lang nadat ze meerderjarig zijn geworden. "De jeugdrechter zal maar heel uitzonderlijk zo'n beslissing nemen", zegt Vlaams minister van welzijn Vandeurzen, "alleen voor zware feiten, zoals verkrachting of moord. Het is een alternatief voor het uit handen geven, waarmee de jeugdrechter een jongere aan het volwassenenstrafrecht doorgeeft. Als de jeugdrechter vindt dat de jongere lange tijd opgesloten moet worden, kan hij hem dus naar een gesloten gemeenschapsinstelling sturen tot zijn 23ste. In zo'n instelling wordt de jongere begeleid door opvoeders".

Meest gelezen