Wetenschappers leggen mysterie van kracht Romeins beton bloot

Een groep wetenschappers heeft achterhaald hoe het komt dat zeewater Romeins beton uit de oudheid niet aantast, maar juist sterker maakt. Door chemische reacties ontstaan specifieke mineralen in het bouwmateriaal waardoor het vandaag nog steeds stevig overeind staat.
usage worldwide

Modern beton dat aan zeewater staat blootgesteld, is na nauwelijks enkele decennia vaak rijp voor de sloophamer. Niet zo met Romeins beton uit de oudheid dat na honderden en zelfs duizenden jaren contact met zeewater grotendeels onaangetast is gebleven. Amerikaanse wetenschappers verbonden aan de universiteit van Utah hebben achterhaald hoe dit komt.

Alles heeft te maken met de specifieke samenstelling van het beton dat de Romeinen produceerden. Ze maakten het van vulkanische as, gebluste kalk en zeewater. Daaronder mengden ze brokken vulkanisch gesteente voor bijkomende stevigheid.

Het is met dit materiaal dat de Romeinen beroemde constructies als het Pantheon en de markten van Trajanus in Rome bouwden, maar ook haveninfrastructuur zoals golfbrekers.

Aluminium-tobermoriet

Voor hun onderzoek legden de wetenschappers enkele eeuwenoude fragmenten Romeins beton onder de loep. Tot hun verbazing ontdekten ze sporen van aluminium-tobermoriet, een mineraal dat normaal enkel onder extreem hoge temperaturen tot stand komt.

De conclusie van de wetenschappers luidt dat de aanwezigheid van dit mineraal het resultaat is van een chemische reactie tussen het beton en zeewater. Dat laatste heeft doorheen de eeuwen partikels van de vulkanische as uit het beton opgelost en hierdoor mineralen zoals aluminium-tobermoriet de kans gegeven zich te verspreiden en te groeien.

Dit proces heeft het beton geenszins verzwakt. Integendeel: door de chemische reactie is Romeins beton dat aan zeewater is blootgesteld vandaag steviger dan toen het pas was gemaakt.

Swansea

Modern beton voortaan achterwege laten en voluit voor Romeins beton kiezen, is helaas niet zo vanzelfsprekend. Het precieze recept dat de Romeinen gebruikten, is verloren gegaan. Bovendien heeft Romeins beton zijn stevigheid pas gekregen na eeuwen van chemische reacties met zeewater. "Vers" Romeins beton is hierdoor minder sterk dan modern beton. Tot slot zijn de materialen die de Romeinen gebruikten lang niet overal ter wereld voorhanden.

Toch kan Romeins beton in bepaalde contexten ook vandaag nuttig zijn. Zo bestaan plannen voor de bouw van een getijdencentrale voor de kust van de Britse stad Swansea. Die moet minstens 120 jaar operationeel blijven om alle kosten te recupereren. Met modern beton zou de constructie tegen die tijd hopeloos zijn aangetast, maar met Romeins beton zou ze die hoge leeftijd moeiteloos moeten halen.

Meest gelezen