Impasse aan de UGent: hoe moet het verder volgens enkele bekende Gentse proffen?

De Gentse universiteit lijkt voor buitenstaanders verdeeld, al valt dat in de praktijk nogal mee. Iedereen is het erover eens: na zeven stemrondes waarin kandidatenduo Rik Van de Walle en Mieke Van Herreweghe continu flirtte met de 60% (maar dus nog een stuk onder de benodigde 66% bleef), is de impasse compleet. Het kiessysteem moet veranderen, en het is tijd voor een definitieve afwikkeling, zonder paniek.

“We zitten met een luxeprobleem: de universiteit ligt niet plat op haar gat. De lessen gaan verder, de onderzoeken lopen, ook al is er geen rector elect. Ik stel voor dat de verkiezingen eind augustus worden hervat, maar een tweederdemeerderheid van de stemmen halen is onmogelijk", vindt Devos.

"Er moet een amendement komen dat de 50% + 1 toelaat. Is het proper om de spelregels aan de passen in de loop van het spel? Nee, maar in deze fase van de rectorverkiezingen zal elke oplossing een nadeel hebben. We moeten hier vooral nadenken over een beter en scherper bestuursmodel. We zijn een publieke instelling, die volledig draait op het geld van de belastingbetaler. Dan zijn we verplicht om dit op te lossen."

“Ik betreur de hele situatie heel erg, maar wij willen hyperdemocratisch zijn en dat heeft ons genekt. Zo hebben we ons vastgereden", klinkt het. "We willen per se een kandidatenduo, met daarin man en vrouw, als het kan ook nog van verschillende faculteiten én van een verschillende levensovertuiging, én die moeten dan nog een twee derde meerderheid halen. Dan krijg je een te ambitieuze procedure die onhaalbaar is."

Wat moet er dan gebeuren volgende week vrijdag, wanneer die Raad van Bestuur vergadert over het verdere verloop van de verkiezingen? “Die vereiste twee derdemeerderheid moet verdwijnen in ruil voor een volstrekte meerderheid, zoals aan de andere Vlaamse universiteiten. We moeten in die ellendige situatie een opportuniteit zien, en meteen ook de boel opkuisen", klinkt het fel.

"De Raad van Bestuur moet keuzes maken. Zij draagt een verpletterende verantwoordelijkheid, dus nu moet de oplossing ook van hen komen. Het was de kroniek van een aangekondigde mislukking. De imagoschade is enorm, het feest van 200 jaar Universiteit Gent wordt er eentje in mineur.”

"Die Raad van Bestuur is té omvangrijk, met té veel verplichte geledingen én bovenal is één op drie politieke benoemd. Stop daarmee: kies de juiste mensen die substantieel bijdragen. Zowel de externe raadsleden als de raadsvoorzitter moet een universiteit zélf zoeken en niet laten aanvoeren door de politiek. Die tijd is voorbij. Niets persoonlijks tegen de politiek benoemde leden van de Raad van Bestuur, maar sommige mensen zitten daar niet op hun plaats. Een   voorzitter moet bovendien boven het gewoel uitstijgen, en niet verbonden zijn aan de politiek."

De Ruyver kiest duidelijk partij: van hem mag Rik Van de Walle (zie foto) de nieuwe rector van de UGent worden. “Hier loopt het niet dik gezaaid met figuren die deze universiteit, een instelling met 9.000 personeelsleden, kunnen leiden. Van de Walle heeft de juiste kwaliteiten daarvoor, dus ik hoop dat hij het alsnog wordt. Maar zijn compromisvoorstel met vicerectoren is als een boemerang in zijn gezicht terechtgekomen. Wat een idee was dat ook in deze tijden?"

Een academicus die liever anoniem wil blijven, zegt “dat Van de Walle helemaal van het toneel moet verdwijnen.” Of nog: “Dat voorstel, die regelarij, die postjescreatie, dat was om van te kotsen. Die persoon kan onmogelijk de nummer één van een deftige universiteit zijn. Hij moet weg en ik zal blijven tegen hem stemmen.”

Komt er nog een nieuwe rector tegen het begin van het academiejaar? “Onmogelijk. Huidig rector Anne De Paepe en haar vicerector Freddy Mortier kunnen beter aanblijven tijdens de feestmaanden. Daarna kunnen we starten met een nieuwe topfiguur”, besluit De Ruyver.

Europakenner Hendrik Vos heeft een heel andere visie. “We moeten die twee derdemeerderheid blijven aanhouden. Je kan de spelregels niet wijzigen terwijl het spel bezig is: dan lijkt het een truc om iemand in het zadel te hijsen. Er moeten wel andere kandidatenduo’s komen, anders lukt het niet.”

Vos wil de bestaande kiesformule aanhouden, die de afgelopen zeven stemrondes geen winnaar heeft opgeleverd. “Dat lukt wel, er zullen geen studenten afhaken door dit verhaal.” Vos is zelfs melancholisch. “Ik heb het nog meegemaakt dat in een grote zaal werd gestemd, tijdens een soort conclaaf. Dan kreeg je discussie en onderlinge gesprekken. Nu telt het kiespubliek zowat 47.000 mensen, omdat iedereen online kan stemmen. Die mensenmassa maakt het proces onbeheersbaar en dat vlakt elk mogelijk redelijk discours af."

De gewezen schepen van de stad Gent doceert gezondheidsrecht en ziet een Gentse universiteit met blessures en pijn. Ook Balthazar pleit voor drastische veranderingen. “Dat kiesreglement moet herzien worden. De twee derdemeerderheid is verlammend hoog", vindt hij.

"Er zijn veel te veel kiezers die online stemmen. In 20 seconden ben je ingelogd. Dan stem je op basis van vage indrukken, en niet langer vanuit argumentatie en overleg.” Is Van de Walle de verkeerde man als 40% van de kiezers zich van hem afkeert? “Dat niet. Er zijn diverse verklaringen voor dat resultaat, maar de sfeerschepping van voor de verkiezingen en van de afgelopen weken heeft er geen goed aan gedaan.”

Volgens Balthazar komt alles goed, eens er een nieuwe rector is. “Ons onderwijs én onze onderzoeksresultaten blijven spectaculair, de rest waait wel over, al is de universiteit vandaag ongezond.”