Björn Soenens over een peniskoker, Donald Trump en Vladimir Poetin
Björn Soenens is Amerikacorrespondent voor VRT NWS. Hij woont in Brooklyn, New York City. U kan hem volgen op zijn journalistenpagina op Facebook en op Twitter (@bsoenensvrt).
In New York kunnen je dromen uitkomen. Patrick, een vriend van me, noemt dat geheid de ‘New York Minute’, dat exacte moment, die flits waarin je plots in een wereld terechtkomt die veel groter is dan jezelf.
Soms is kiezen moeilijk. Hier komt de actie voortdurend op je af. Er zijn zoveel mensen te ontmoeten, zo veel evenementen bij te wonen, zo veel activiteiten te volgen, voortdurend en overal.
“In New York, freedom is like too many choices”, zingt Bono.
Heel veel mensen krijgen in deze stad last van FOMO, fear of missing out. Er zijn duizenden zaken die tegelijk gebeuren en waar je als correspondent (ooit) bij wilt zijn. Neem nu The Late Show with Stephen Colbert. Niet te missen, niet te wissen.
Eindelijk is het gelukt. Maandenlang hebben mijn vrouw en ik geprobeerd om tickets te bemachtigen voor de befaamde show van Stephen Colbert. In een lange rij uitverkorenen staan we om halftwee - op een woensdagmiddag - aan te schuiven, uren voor de opnames gaan beginnen in het Ed Sullivan Theater.
We zijn aan Broadway, tussen de 53ste en de 54ste straat (West). Dit is het iconische theaterdistrict van Manhattan. In dit beroemde theater – nu een opnamestudio van de omroep CBS – traden de Beatles ooit voor het eerst op in Amerika. Dit was altijd de thuis van The Late Show met David Letterman. Het gebouw is ook een beschermd monument.
Terwijl we geduldig in de rij staan en een bandje rond de arm krijgen, staan achter ons twee mannen oneindig lang op te scheppen over alle sterren die ze al ooit live gezien hebben bij Stephen Colbert.
En dat zijn er nogal wat: Jeb Bush was er, Ban Ki-Moon, Bernie Sanders, Tom Hanks, Brad Pitt, Jennifer Garner, en jawel, ook Donald Trump.
Sinds hij president is, heeft Donald Trump echter een haat ontwikkeld tegen de Colbertshow (maar ook tegen Saturday Night Live, tegen Jimmy Fallon, tegen Jimmy Kimmel, tegen Seth Meyers, tegen John Oliver, tegen Trevor Noah en wie niet al). Het zijn gouden tijden voor stand-up-comedians in het Amerika van Trump.
De creativiteit wordt op scherp gesteld, er is elke dag veel inspiratie, en ze beconcurreren mekaar kapot, op de kap van Trump eigenlijk.
“Steve Bannon was removed from the National Security Council. No word on when he will step down from his role as president.” (Stephen Colbert)
Colbert is de afgelopen maanden de onbetwiste marktleider van de late showprogramma’s, met gemiddeld 4 miljoen kijkers of méér. Ooit was hij de medewerker van de zo mogelijk nog iconischer Jon Stewart in The Daily Show.
Colbert maakt vijf dagen per week grappen en grollen en uiterst scherpe monologen over en vooral regelrecht tégen Trump. Dit is nieuwsgerichte comedy. Colbert zit vol one-liners.
“Folks, I don’t trust children. They are here to replace us…” (Stephen Colbert)
Na ruim twee uur aanschuiven, een security check zoals op een luchthaven, mogen we eindelijk naar binnen. Een productiemedewerker roept ons toe: “Geen foto’s, of je vliegt er meteen uit.” We worden de zaal binnen geleid. We zitten bijna helemaal vooraan. Een andere comedian doet de warm-up, het applaus wordt geoefend, het publiek wordt geanimeerd en geëntertaind.
Topmuzikant Jon Batiste en zijn band beginnen muziekjes te spelen. Je voelt je deel van iets magisch: I am here! Ik ben erbij. De meeste mensen zijn uitgelaten en verlangen al naar de opkomst van Colbert. Je voelt je deel van iets bijzonders. Ook al werk ik zelf al zo lang bij tv, dit is toch wel andere koek. Am I really here? Mijn vrouw en ik knijpen ons in de wang.
Vier dagen na onze opname zou Colbert veel ophef veroorzaken met zijn rechtstreekse boodschap aan Donald Trump. Stephen Colbert (53) haalde messcherp uit: “The only thing your mouth is good for is being Vladimir Putin’s cock (bleep) holster…” 12 minuten aan één stuk door, een lange, stekende monoloog.
Colbert was helemaal ontketend. Colbert nam het in die bewuste show van 1 mei eigenlijk op voor zijn collega John Dickerson van CBS, de presentator/interviewer van Face the Nation. In dat interview van Dickerson in het Witte Huis had Trump zijn afkeer van Dickerson overduidelijk laten blijken.
Colbert stak in zijn late show een tirade af tegen de president: “Er protesteren meer mensen tegen u dan tegen kanker!” En dan, de omstreden passage:
“Het enige waar uw mond voor dient, is als peniskoker van Vladimir Poetin.”
Colbert gaf een dag later in de uitzending toe dat hij verrast was dat hij nog niet was ontslagen vanwege die grove opmerking. Maar, spijt had hij niet, zei hij: “I have jokes, Trump has the nuclear codes. So, it’s a fair fight…”
Een soort mediawaakhond begon een onderzoek naar Colberts opmerkingen (maar liet hem vrijuit gaan). Rechtse Twitteractivisten begonnen die nacht meteen een #FireColbert-campagne.
Zo’n vaart loopt het dus in geen geval. In Amerika is het eerste amendement van de grondwet namelijk nogal heilig: freedom of speech, vrije meningsuiting. Als je een comedian al begint te muilkorven, waar eindigt het dan?
De president haalde persoonlijk uit naar Colbert (op Twitter natuurlijk) en noemde hem een ‘no-talent-guy’.
Voor Colbert was het juichen geblazen: de president die hem persoonlijk vermeldde in zijn communicatie. Waw! Dan heb je het ver geschopt in Amerika, toch?
Colbert voegde er na de tweet van Trump fijntjes aan toe: “Als u me echt kapot wil maken en neer wil sabelen, dan moet u gewoon ontslag nemen. Want dan ben ik meteen mijn reden van bestaan kwijt…”
Door een pak Amerikanen in de VS worden shows als die van Stephen Colbert ervaren als zo ongeveer de geloofwaardigste nieuwsbron op de televisie. De lagen van hypocrisie in politiek en media worden er vakkundig weggekrabd.
De show laat zien hoe gepolariseerd Amerika is, hoe tv-zenders aan alles een politieke draai geven, overal conflict en entertainment van maken, emoties doen opflakkeren en zo ook hun kijkers voor de gek houden. Colbert doorprikt, parodieert, en fileert Amerika. Een al te zeldzaam verschijnsel in het Amerikaanse medialandschap.
“If Disney doesn’t add Donald Trump to the Hall of Presidents, they should at least add his hands to ‘It’s a Small World’” (Stephen Colbert)
Colbert legt elke dag de meest verwoestende kracht achter het verval van de Amerikaanse politiek bloot: het gebrek aan kennis, niet enkel door onwetendheid, maar ook door het moedwillig verspreiden van leugens.
Colbert is zo scherp, zo ad rem dat met zijn programma meteen ook de zwakte van de traditionele media wordt blootgelegd (te veel titter and tatter, te weinig inhoud). Om humor te kunnen maken over de actualiteit moet je heel erg (diep) op de hoogte zijn van wat er gebeurt. Maar, onder Trump is er nooit een saaie dag. Elke dag is er tonnen voedsel voor comedians die materiaal zoeken om de samenleving op de hak te nemen.
“You cannot stop Trump by calling him stupid. He’s like Forrest Gump. He was big in the 90s, somehow acquired a fortune, and runs longer than anyone thought he could. The only difference is that Forrest Gump went to Vietnam.” (Stephen Colbert)
Colbert wordt betaald als een megaster, met talloos veel miljoenen. Hij wordt uitstekend beloond om politici en machthebbers op het scherp van de snee met bijtende humor het vuur na aan de schenen te leggen. Zo lang dat kan en mag, blijft de democratie in Amerika springlevend. Alleen in dictaturen is humor en ironie verboden.
Colbert spaart niets en niemand, en mensen geloven hem ook, want hij heeft onmiskenbaar het uiterlijk van een lichtelijk saaie, maar betrouwbare, zakenman. Colbert heeft impact.
Colbert maakte me die middag deel van iets groters dan mezelf. Het gevoel letterlijk op de eerste rij te zitten. Deel uit te maken van enkele voetnoten in de geschiedenis. In de zaal van het Ed Sullivan Theater - met een paar honderd toeschouwers – nam Colbert afscheid van zijn publiek.
Net naast mijn stoel stond het kruisje van de regie – daar waar Colbert de camera moest toespreken. Hij draaide zich even om naar rechts, waar ik recht stond, drukte me vluchtig de hand (echt waar!) en verdween de coulissen in, de nacht in. Later die avond werd president Donald Trump heel boos.
The Late Show with Stephen Colbert. Elke weekdag om 23u35 op CBS. Te herbekijken via cbs.com