Hervormingsgezinde Rouhani wint: "Iran kiest voor samenwerking met de wereld"

Hassan Rouhani is voor een tweede en laatste termijn van vier jaar herverkozen als president van Iran. Hij kreeg 23,5 miljoen stemmen, wat er fors meer zijn dan bij de vorige stembusgang. Toen haalde hij 18,6 miljoen op 36 miljoen kiezers. De huidige president heeft daarmee een grote voorsprong op zijn enige echte tegenstander, Ebrahim Raisi. Hij haalde 38,3 procent van de stemmen. Tijdens de campagne had Rouhani aan de bevolking gevraagd om hem een ruim mandaat te geven zodat hij verder kon gaan met zijn koers van hervorming in Iran zelf en meer openheid naar de rest van de wereld. 

De opkomst lag net iets hoger dan in 2013: 73 procent gisteren, tegenover 72,8 procent vier jaar geleden. In totaal zijn er 38,9 miljoen stemmen uitgebracht. De stembureaus bleven langer open om de rijen wachtenden de kans te geven hun stem uit te brengen.

In zijn eerste toespraak na zijn herverkiezing zie Rouhani dat de kiezers hebben gekozen voor samenwerking met de internationale gemeenschap en dat ze de oproep van de conservatieven om de hervormingen te stoppen, hebben verworpen. "De Iraniërs hebben met hun stem duidelijk aangetoond welke weg ze voor de toekomst willen inslaan", zei Rohani . "Ze willen vooruitgaan en niet achteruit."

In een eerste reactie, nog voor de aankondiging van de definitieve resultaten, hadden de leiders van de conservatieven de overwinning van Rouhani al erkend. "Uit de eerste tellingen blijkt dat Rouhani de winnaar is: we moeten hem gelukwensen", aldus Alireza zakani, een oud-parlementslid dat de campagne tegen een herverkiezing van Rouhani actief steunde.

"We zagen hele lange rijen in het noorden en in het oosten en in het westen van Teheran", zegt Thomas Erdbrink in "Bonus" op Radio 1. "Dat is de Iraanse middenklasse. Dat zijn mensen die een rustig leven willen en een afkeer hebben van ideologie. Zij stemmen op Rouhani omdat ze hopen dat hij hen dat leven kan bezorgen. Aan deze cijfers zie je dat het grote deel van de Iraanse bevolking vooruit wil kijken."

"Los van deze verkiezingen zijn er nog verschillende machtscentra die in handen zijn van de conservatieve hardliners", benadrukt Erdbrink. "De Revolutionaire Garde, het justitiële apparaat en de staatstelevisie. Dat zijn allemaal plekken die al jarenlang hervormingen proberen tegen te houden en dat zullen ze de komende jaren ook proberen te doen."

De overwinning betekent dan ook niet dat Rouhani zijn eventuele hervormingsplannen zomaar kan doorvoeren. "Ayatollah Khamenei heeft volgens de grondwet het laatste woord over, heel makkelijk, alles", benadrukt Erdbrink. "Maar de Iraniërs zijn realisten. Ze weten dat hij niet heel veel kan doen." 

De nederlaag van Raisi is al het derde verlies van de aartsconservatieven in vier jaar tijd. Na de presidentsverkiezingen van 2013 moesten ze ook bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar de duimen leggen voor de hervormingsgezinden en de gematigde conservatieven.