Eandis en Infrax smelten samen tot Fluvius

Vlaanderen telt op dit moment 11 distributienetbeheerders die de elektriciteits- en aardgasnetwerken uitbaten en openbare dienstverplichtingen vervullen. 

De twee overkoepelende werkmaatschappijen Eandis en Infrax hebben respectievelijk zeven en vier Vlaamse distributienetbeheerders onder hun hoede. De beheerders waren al geruime tijd bezig met de voorbereiding van hun integratie. Het bedrijf daarvoor, Fluvius, was al opgericht. In een visienota geeft nu ook de Vlaamse regering haar zegen. 

Volgens Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) zal de grondige hervorming zich ook vertalen in een lagere energiefactuur voor de burger. "De werking van zo'n bedrijf is ook een kost. Die willen wij nu reduceren. Men schat dat toch wel op enkele procenten. Da's altijd een onderdeel van de energiefactuur. Als wij die op de verschillende domeinen naar beneden kunnen halen, dan kunnen wij naar een lagere energiefactuur gaan." Om de grootte van die daling in te schatten, is het nog te vroeg. 

De werkmaatschappij zelf, het distributienet, gaat niet naar de beurs, maar een Vlaamse holding die zich gaat bezighouden met hernieuwbare energie kan wel naar de beurs. De financieringsintercommunales van de gemeenten kunnen intreden in die holding. "Maar we gaan nog verder", zegt Tommelein. "Ook de burgers kunnen participeren door obligaties of aandelen te kopen. De omslag naar hernieuwbare energie kan maar slagen als ze breed gedragen is. En participatie is de sleutel naar een breed draagvlak." 

Het takenpakket van de distributienetbeheerders zal in de toekomst strenger afgebakend worden. Tommelein wil immers een terugkeer naar de kerntaken, die het openbaar belang dienen. "We zullen alle taken onder de loep nemen, en indien nodig wordt er geschrapt. De privémarkt moet waar nodig haar rol kunnen spelen."

De overstap naar hernieuwbare energie zal naast het verdelen van gas en elektriciteit wel nieuwe taken met zich meebrengen. Zo zullen distributienetbeheerders verantwoordelijk zijn voor de uitrol van digitale meters en slimme netten. 

Aangezien energie in de toekomst meer en meer lokaal (door de mensen zelf thuis door zonnepanelen, windmolenparken, warmtenetten in steden en gemeenten,...) opgewekt zal worden, is het belangrijk dat de distributienetbeheerders sterk lokaal verankerd zijn. Elke gemeente blijft vertegenwoordigd in Regionale Overlegcomités. "De gemeentes blijven de belangrijkste spelers in dit bedrijf", benadrukt Tommelein. 

"Maar die vertegenwoordiging beschouwen we niet langer als een mandaat en er staat bijgevolg geen vergoeding tegenover", zegt Tommelein. "Op die manier schrappen we 238 mandaten." 

Voor beslissingen van bovenlokaal belang, blijft de raad van bestuur van de distributienetbeheerders verantwoordelijk. Die mag echter niet meer dan 15 leden tellen, en waar er vandaag minder zijn mogen er geen nieuwe bijkomen. Dat betekent minimum 71 mandaten minder. In totaal zullen er meer dan 500 mandaten geschrapt worden.

Tot slot zal in de raad van bestuur van de eengemaakte werkmaatschappij per distributienetbeheerder minstens 1 vertegenwoordiger zitten, naar analogie met andere intercommunales. 

Infrax en Eandis zijn tevreden dat hun plan om te fuseren "nu officieel door de hele Vlaamse regering gedragen en erkend wordt". De twee bedrijven wijzen erop dat ze hun aandeelhouders - de 308 Vlaamse gemeenten- wel nog aan het raadplegen zijn. 

Daarbij mogen de raden van bestuur van de 15 lokale distributienetbeheerders voor energie, riolering en kabel hun zeg doen over het integratieplan. Eandis en Infrax verwachten dat dit proces "in de komende weken" succesvol zal worden afgerond. 

De Vlaamse oppositie heeft bedenkingen bij de fusie van Eandis en Infrax. 

Voor SP.A gaat dat niet ver genoeg, zegt Vlaams fractieleider Joris Vandenbroucke. "SP.A vraagt al langer een beperking van het aantal structuren, het aantal mandaten en het aantal vergoedingen", zegt Vandenbroucke. "De Vlaamse regering zet vandaag betekenisvolle stappen, maar de grote schoonmaak blijft helaas uit."

Tijdens de vorige legislatuur schrapte toenmalig sp.a-minister Freya Van den Bossche al eens ruim 1.250 mandaten in de energiedistributie en de sociale huisvesting, nu zouden er door de fusie volgens de SP.A nog eens 200 mandaten verdwijnen. "Dat is een goeie zaak", zegt Vandenbroucke. "Alleen is het jammer dat de elf intercommunales onder Eandis en Infrax gewoon blijven bestaan. In ons plan verdwijnen die ook, en dat zou samen met een aantal andere ingrepen leiden tot 1.000 mandaten minder."

Groen noemt de fusie dan weer een gemiste kans. Gewone consumenten of coöperaties zullen weinig te zeggen hebben over het beleid van het nieuwe nutsbedrijf. Fluvius, zo heet de nieuwe maatschappij, zal naar de beurs gaan, maar dat is geen garantie voor inspraak van de burger,  zegt Groen-parlementslid Johan Danen.