Sidderaal doet één avond kerstboom van Bart De Wever flikkeren
De schuwe en bijna blinde sidderaal kan dodelijke stroomstoten geven tot 750 V (volt). Presentator Dieter Coppens zag in het beestje meteen een oplossing voor onze energieproblemen. Hij wilde weten of één sidderaal genoeg elektriciteit zou kunnen geven om de lichtjes in een kerstboom te doen branden. Coppens wilde echter niet zomaar een kerstboom: hij zette zijn zinnen op de grote kerstboom van Antwerps burgemeester Bart De Wever die in de kerstperiode op de Grote Markt staat.
Coppens trok met het voorstel een paar maanden vóór Kerstmis naar de burgemeester. De Wever had zijn bedenkingen bij het experiment, want er hangen honderden lichtjes in de kerstboom. "Volstaat één sidderaal", merkte De Wever terecht op. Toch wilde Coppens het proberen. De Wever gaf de toestemming op voorwaarde dat álle lampjes zouden branden. "Vorig jaar ontvingen we 1,2 miljoen bezoekers en die verwachten dat toch", klonk het.
Waarvoor gebruikt een sidderaal elektriciteit?
De eerste 10 centimeter van de sidderaal bevat zijn vitale organen, de rest kan een "zwemmende batterij" genoemd worden. Deze zoetwatervis kan stroomstoten geven tot 750 V. Hij heeft de stroom nodig om zich te oriënteren, te jagen of zich te verdedigen. In troebel water ziet de bijna blinde sidderaal bitter weinig. Hij stuurt kleine stroompulsen uit om zijn prooien te lokaliseren en vervolgens op te meten. Zo weet de sidderaal hoeveel hij zich moet opladen om de prooi te doden. Hij kan zelfs krokodillen elimineren.
De te nemen hindernissen
Coppens stak eerst zijn licht op bij de Zoo van Berlijn over de sidderaal. Daar wist de verzorger een anekdote te vertellen. Zo is het gevaarlijk voor de onderhoudsmensen om de ramen van het aquarium te poetsen aan de buitenkant. De sidderaal voelt de aanwezigheid van de ruitenpoetser en dat ergert hem mateloos. Het is opletten dan, want de vis deelt serieuze stroomstoten uit. Uiteindelijk haalt Coppens zijn sidderaal bij de Universiteit van Göttingen waar ze er nog eentje te veel hadden.
Het experiment ging alleszins niet van een leien dakje. De sidderaal slaagde er niet in lampjes te doen branden. Een elektricien vermoedde dat het dier niet genoeg stroomsterkte gaf en er werd gekozen voor led-verlichting (heeft minder stroomsterkte nodig). De led-strip brandde wéll. Tweede probleem was het welzijn van het dier. Het kon niet de bedoeling zijn de sidderaal constant kwaad te maken om maximale stroomstoten te verkrijgen.
Een biotechnicus van de KU Leuven kwam eraan te pas en die concludeerde dat een sidderaal té weinig energie geeft als hij niet beweegt, niet jaagt of zich niet bedreigd voelt. Té weinig om de lichtjes van een kerstboom te doen branden.
De sidderaal als schakelaar in de kerststal
Hoe zijn de lampjes van de kerstboom dan toch gaan flikkeren? In het aquarium werden twee koperen platen -elektrodes- gehangen die verbonden werden met een toestel dat signalen versterkt en doorgeeft aan een computer. Die signalen worden dan gebruikt om de lichtjes te doen branden. De sidderaal fungeert eigenlijk als schakelaar. Slechts als hij pulsen doorgeeft (als de sidderaal om te beginnen beweegt), werkt de verlichting.
De Wever kwam naar het resultaat kijken op de Grote Markt en was tevreden. Het diertje en zijn aquarium werden voor één avond in de kerststal gezet. "Een merkwaardig schepsel. Maar een zeer bijzondere kerststal. Absoluut een toegevoegde waarde", besloot de burgemeester.
VIDEO Zie hier de lichtjes van kerstboom flikkeren:
VIDEO Het mechanisme met een elektrisch treintje uitgelegd:
Meer experimenten van "Copy beest" vindt u op de site van Eén.