Wat Siegfried Bracke en Telenet doen, mag niet bij farmabedrijven - Stefan Gijssels
Stefan Gijssels verzorgde de communicatie als VP Public Affairs bij het farmabedrijf Janssen en is nu Consultant Public Affairs & Reputation Management.
Jarenlang was ik verantwoordelijk voor de communicatie en politieke relaties bij een groot farmabedrijf en de discussies van de voorbije dagen over de rol van politici in bedrijven zijn blijkbaar van een andere tijd en realiteit.
Twintig jaar geleden namen sommige farmaceutische bedrijven het niet zo nauw over hoe hun geldstromen invloed kochten, tot hun grote scha en schande, want hun reputatie lijdt tot op vandaag door de misbruiken van toen.
Vandaag is de slinger volledig in de andere richting omgeslagen. Elk groot zichzelf respecterend bedrijf heeft een “compliance & integrity” afdeling, die alles controleert wat ook maar ergens op belangenvermenging lijkt tussen bedrijf en buitenwereld.
Voor elke transactie, en voor sommige zaken zelfs voor elk contact met iemand uit de buitenwereld, moet een dossier moeten opgesteld, en dat dossier moet voor een ethisch comité worden goedgekeurd voor de handeling wordt toegestaan.
Dit geldt niet enkel voor artsen, maar ook voor relaties met bijvoorbeeld de politieke wereld of patiëntenverenigingen. Ook achteraf wordt elke financiële transactie onderworpen aan audits.
Hierin zijn een aantal principes heilig:
1. Er gaat geen geld naar actieve politici, en dit onder geen enkel beding. Het is in de bedrijfscode zelfs nog sterker geformuleerd: er mag niets van “waarde” worden geschonken aan vertegenwoordigers van de overheid. Dit geldt dus ook voor kabinetsmedewerkers en ambtenaren.
2. In de praktijk houdt dat in dat wanneer bijvoorbeeld een politica aanwezig is voor de opening van een nieuw gebouw, dat haar zelfs geen bos bloemen of een doos pralines als dank mag worden geschonken. Dit lijkt overdreven en weinig hoffelijk, maar ergens is die lijn ooit getrokken.
3. Politici die het bedrijf aanschrijven om steun te vinden voor het bal van de burgemeester, krijgen per definitie nul op het rekest. En dat geldt ook voor een vraag om steun voor hun sportclub, toneelvereniging of andere vzw’s.
4. Als patiëntenverenigingen om steun vragen, kunnen ze die enkel krijgen als er in de beleidsorganen (Raad van Bestuur, Directiecomité) geen mogelijkheid is tot belangenvermenging.
Dit houdt in dat er geen actieve politici in die beleidsorganen mogen zitten en geen artsen of andere besluitvormers die ook in goedkeurings- of terugbetalingscomités voor geneesmiddelen zitten.
5. Adviesraden met vertegenwoordigers van de samenleving moet kunnen, maar opnieuw mogen hier geen actieve politici in zetelen.
Vroegere politici kunnen hier wel in zetelen, of kunnen individueel om advies worden gevraagd, en dat kan tegen betaling, voor zover die ex-politicus geen enkel mandaat meer heeft, ook niet binnen de partij.
Zonder zweem van persoonlijk belang
Politici mogen uiteraard worden benaderd met inhoudelijke informatie en met specifieke vragen om advies of politieke steun voor bepaalde projecten, maar het spreekt voor zich dat daar geen enkele “waarde-transactie” bij mag worden gemoeid, noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks.
Dit is de beste optie voor het bedrijf en voor de politicus in kwestie. De politicus moet volledig vrij en autonoom kunnen beslissen op basis van kwalitatieve criteria en wat maatschappelijk de meest gepaste weg is, zonder zweem van enig persoonlijk belang.
Het zou zoveel eenvoudiger zijn indien alle bedrijven dit voorbeeld zouden volgen.