Trump zet toon op eerste werkdag en trekt zich terug uit TPP-handelsverdrag

Het "Trans-Pacific Partnership" is een handelsverdrag dat in februari vorig jaar nog werd ondertekend tussen de toenmalige Amerikaanse president Barack Obama en Australië, Canada, Mexico, Japan, Chili, Maleisië, Peru, Nieuw-Zeeland, Singapore, Vietnam en Brunei. Met dat handelsverdrag zou een grote vrijhandelszone worden gecreëerd tussen de betrokken landen, zonder handelsbarrières. Op die manier wou Obama de invloed van China in Azië counteren.

Maar het handelsverdrag werd op scepsis onthaald, ook binnen de Democratische Partij, en TPP werd nog niet geratificeerd door het Congres. Daardoor kon het dus zonder al te veel wettelijke beslommeringen opzij worden gezet. Dat heeft president Trump nu gedaan: in een executive order heeft hij de formele terugtrekking besloten van de Verenigde Staten uit het handelsverdrag. De terugtrekkingsprocedure is daarmee ingezet. De Japanse premier Shinzo Abe liet eerder al optekenen dat het verdrag zonder de grootste partner (de VS) een "lege doos" is.

Aangezien het handelsverdrag nog niet was geratificeerd, zal de terugtrekking geen directe gevolgen hebben binnen de VS zelf. Maar het toont wel aan dat de Verenigde Staten onder Trump effectief een totaal ander handelsbeleid zullen voeren. De nieuwbakken president had tijdens zijn campagne al beloofd dat hij uit handelsverdragen zou stappen, of ze op zijn minst zou heronderhandelen, omdat ze volgens hem Amerikaanse jobs wegnemen.

Dat president Trump die beloftes nu effectief in daden omzet, belooft niet veel goeds voor het TTIP-verdrag, dat nog zou moeten onderhandeld worden met de Europese Unie. Ook het NAFTA-verdrag met Mexico en Canada - dat al ruim 20 jaar bestaat - staat ter discussie, al zal een eventuele Amerikaanse terugtrekking uit NAFTA niet zo makkelijk en snel gebeuren.

President Trump denkt uit een protectionistische reflex dat hij met het terugtrekken uit handelsverdragen jobs zal creëren in de VS zelf. "Maar hij schiet in eigen voet", zegt Koen De Leus, hoofdeconoom bij BNP Paribas Fortis. "Hij zal de werkgelegenheid meer pijn dan goed doen."

"Je kan nooit concurreren met de goedkope arbeidsintensieve jobs in de groeilanden. Bovendien: als je geen handelsakkoord meer afsluiten, dan wil dat ook zeggen dat die goedkopere import naar je eigen land er niet meer zal zijn."

Volgens De Leus betekent de eerste zet van Trump ook geen goed nieuws voor andere - nog te onderhandelen - handelsvragen, zoals TTIP. "De globale stroom van producten dreigt langzaam stil te vallen. Dat is niet goed voor de groei van bedrijven in Europa, maar ook niet voor de Verenigde Staten."