De "politieke komeet" op koers naar het Elysée: Emmanuel Macron

Onze zuiderburen zien in hem een nieuw "politiek fenomeen": Emmanuel Macron. Jong, slim, ambitieus én anti-establishment. In nauwelijks enkele maanden tijd is de onafhankelijke presidentskandidaat met zijn beweging "En Marche" uitgegroeid tot de favoriete politieke persoonlijkheid van de Fransen. Een portret van de man die François Fillon en Marine Le Pen wel eens flink pijn zou kunnen doen op de weg naar het Elysée.

Drie jaar geleden nog een nobele onbekende, nu duizenden toeschouwers lokken naar politieke bijeenkomsten. Il faut le faire, en Emmanuel Macron doet het. Er staat geen sterk partijpolitiek apparaat achter hem, wel heeft hij zijn eigen jonge politieke beweging "En Marche" (Voorwaarts). En dat is net de sterkte van Macron: met zijn beweging wil hij de traditionele breuklijnen binnen de politiek overstijgen. "Mijn gok is dat een sterke progressieve visie kiezers zal aantrekken van links, rechts en het centrum", aldus Macron.

Ook hij laaft zich zo aan de golf van het anti-establishment - het credo waarmee je tegenwoordig verkiezingen kunt winnen -, maar dan zonder over te hellen naar extreemlinks of extreemrechts. Sommige Franse politicologen noemen Macron een "populist van het extreme centrum" en zijn boodschap "populisme van de elite".

Elite, want ironisch genoeg heeft Emmanuel Macron wel degelijk geproefd van het huidige politieke establishment. Zo werd hij door de socialistische president Hollande in 2014 gebombardeerd tot minister van Economie. Macron was toen wel al vlug een luis in de pels van de regering. Vorig jaar nam hij uiteindelijk ontslag om zich te concentreren op zijn beweging, en pas na veel weifelen kondigde hij in november zijn - onafhankelijke - kandidatuur aan voor de presidentsverkiezingen van dit jaar. De top van de PS voelde zich verraden.

Rijke bankier getrouwd met zijn oud-lerares

Met zijn 39 lentes is Emmanuel Macron een relatief jonge presidentskandidaat. François Fillon van de rechtse partij Les Républicains is er al 62, en ook Marine Le Pen van het radicaal-rechtse Front National is met haar 48 jaar wat ouder. Een fris gezicht dus, Macron kan zo tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen de kaart trekken van de "ideale schoonzoon" van de Fransen.

Bovendien wordt Macron als briljant omschreven. Hij doorliep al een indrukwekkend parcours voor hij de politiek binnenkwam. Zo maakte hij naam en fortuin in de financiële wereld; bij de zakenbank Rothschild begeleidde hij een miljardendeal tussen Nestlé en Pfizer. Politieke tegenstanders proberen daarom het beeld op te hangen van een "vieze bankier". Macron antwoordt hen: "Ik heb tenminste een echt métier gedaan."

Maar dat Macron uiteindelijk in de politiek zou terechtkomen, stond in de sterren geschreven. Hij heeft les gevolgd aan de prestigieuze Ecole nationale d’administration in Parijs, een hogeschool waar hele generaties Franse toppolitici en ambtenaren zijn gevormd.

Macron kwam overigens al op 16-jarige leeftijd aan in de Franse hoofdstad, nadat zijn ouders hem naar daar hadden "verbannen". Reden: zoon Emmanuel was verliefd geworden op zijn lerares, de 24 jaar oudere Brigitte Trogneux. Papa en mama Macron wilden hun zoon behoeden voor ongeluk. Maar Brigitte Trogneux werd in 2007 wel degelijk na al die jaren mevrouw Macron. "Zijn vrouw is zijn beste raadgever en enige vertrouweling. Hij doet niets zonder het haar eerst te vragen", zeggen intimi van het gezin Macron.

(lees verder onder de foto)

"Macron-sensatie": de kansen van Macron

De sociaal-liberale boodschap die Emmanuel Macron brengt, is niet altijd evident in het gepolariseerde Frankrijk van vandaag. Zo voert hij een openlijk pro-Europese koers en wil hij de "heilige" 35-urige werkweek hervormen om Frankrijk beter aan te passen aan het moderne kapitalisme. Politicoloog Gaël Brustier schat dat de kernboodschap van Macron eigenlijk slechts zes procent van het Franse electoraat kan aanspreken.

Maar Macron heeft lef. Onlangs kwam hij in de Noord-Franse plaats Hénin-Beaumont – een bolwerk van het Front National – aan de FN-kiezers zeggen: "Jullie volgen een partij die jullie voorliegt." In december kwamen nog ruim 12.000 mensen naar een meeting van "En Marche" en steeds meer PS-politici en -leden flirten met Macron en zijn beweging. "Er is een Macron-sensatie, dit is niet zomaar een vlam in de pan", aldus Laurent Bouvet van de universiteit van Versailles.

Bovendien geven de peilingen momenteel aan dat het schandaal rond François Fillon (Les Républicains) en het salaris van diens vrouw Penelope in het voordeel speelt van Macron. Zo zou Macron in de eerste ronde op de tweede plaats eindigen, na Marine Le Pen (FN). In de tweede ronde zou Macron Le Pen kunnen verslaan.

Houdt Macron stand?

Peilingen zijn uiteraard slechts peilingen. En de eerste ronde van de presidentsverkiezingen is er pas over drie maanden. Maar een man die nog nooit heeft deelgenomen aan verkiezingen wordt in de Franse media nu wel al omschreven als een "politieke komeet" of een "politiek fenomeen".

En die Emmanuel Macron legt zonder meer het vuur aan de schenen van de traditionele partijen, het FN incluis. "Ik ben niet bang van een clash met Macron in de tweede ronde. Dat zou zelfs een cadeau voor mij zijn", reageerde FN-voorzitter Marine Le Pen eerder op het schijnbare succes van Macron.

Zal dat succes van Macron de komende drie maanden standhouden? "Ja, als het sociaal-liberale project van het macronisme verdoken blijft onder de anti-establishmentboodschap", stelt politicoloog Gaël Brustier. "En zo toont Macron met zijn beweging aan dat we aangekomen zijn in het finale stadium van de regimecrisis in de Vijfde Republiek en de Europese Unie."

Meest gelezen