De 5 boeken die het leven van imam Khalid Benhaddou hebben veranderd

Zondag, rustdag. Een ideaal moment om u in de zetel te nestelen met een uitstekend boek. Daarom polsen we iedere zevende dag van de week naar het favoriete leesvoer van een bekend gezicht. Vandaag vertelt de Gentse imam Khalid Benhaddou over vijf boeken die hem dierbaar zijn. "Telkens als ik lees, besef ik hoe weinig ik weet."

Mensen begeesteren met fijnzinnige en artistieke redevoeringen. Spelen met taal en je woordenschat verruimen. Inspiratie opdoen om je eigen visie op het leven bij te stellen. Openstaan voor andere ideeën. Khalid Benhaddou, de imam van de grootste moskee in de Arteveldestad, weet precies waarom hij verzot is op lezen.

"Het opent mijn brein en verbreedt mijn gezichtsveld", vertelt hij. "Een boek is een verhaal van iemand die je meestal niet kent. Door te lezen durf ik mij te verplaatsen in de gedachtegang van een ander. Het leert me om mijn eigen waarheid te relativeren en vooral om mij nederig op te stellen. Telkens als ik lees, besef ik hoe weinig ik weet."

1. Een geschiedenis van de wereld door moslimse ogen - Tamim Ansary

""Een geschiedenis van de wereld door moslimse ogen" was een echte eyeopener voor mij", zegt Benhaddou. “Het is een van de weinige boeken die de wereldgeschiedenis vertellen vanuit het oogpunt van moslims. Er bestaat wel lectuur die de westerse historie bekijkt vanuit de bril van de islamitische wereld, zoals de kruistochten of de inval van Napoleon in Egypte. Maar dit boek belicht veertien eeuwen geschiedkunde waarin je ook de rol van de moslims leert te begrijpen."

Het boek begint bij het ontstaan van de islam en loopt tot de aanslagen van 11 september. Welke relatie was of is er tussen het Oosten en het Westen? Hoe moeten we die "clash of civilizations" historisch plaatsen? De auteur Tamim Ansary probeert niet alleen te vertellen wat er precies is gebeurd, maar ook wat de islamitische wereld denkt dat er is gebeurd. "Het was de eerste keer dat ik bekende gebeurtenissen binnen de islam ook kon plaatsen op een historische tijdlijn in de geschiedenis en de verhouding zag met de rest van de wereld. Dit boek was voor mij een trigger om de historiek te bestuderen van verschillende culturen en beschavingen vanuit diverse standpunten."

2. De Alchemist - Paulo Coelho

De jonge schaapherder Santiago kiest ervoor zijn droom achterna te gaan en de wereld te verkennen. Hij is op zoek naar een verborgen schat. Tijdens zijn zoektocht ontmoet hij vele mensen, onder wie de alchemist in Egypte. Hij geeft Santiago wijze lessen en adviseert hem vooral om zijn hart te volgen.

"Dit boek is bijzonder inspirerend. Ik las het op het juiste moment in mijn leven. Ik zat vast in een strijd tussen waar ik stond en waar ik naartoe wilde. Ik was zoekende. Dit boek heeft mij vooral doen inzien dat geluk een kwestie is van vertrouwen en van een geloof in de zoektocht zelf. Het leven en vooral het geluk gaat niet om het product zelf maar om het proces ervan."

3. Nietzsches tranen - Irvin David Yalon

"Dit boek en de dialogen erin waren een ware inspiratie voor mij”, vertelt Benhaddou. Het verhaal gaat over twee historische figuren uit eind 19e eeuw: filosoof Friederich Nietzsche en grondlegger van de psychoanalyse Joseph Breuer. Nietzsche worstelt met zelfmoordneigingen en gaat op consultatie bij Breuer. Ze spreken uren en uren met elkaar over wat uiteindelijk een gemeenschappelijk probleem blijkt te zijn: ze kunnen een bepaalde vrouw maar niet van zich afzetten. Uiteindelijk ontstaat er een hechte vriendschap tussen beiden. De psychoanalyse van Breuer behandelt de migraine van Nietzsche, en Nietzsche de wanhoop van Beuer.

"Dit meesterwerk liet mij op een heel toegankelijke manier kennismaken met deze briljante mensen. Het boek gaat over de mens, vriendschap, eenzaamheid, trouw en liefde voor je vak. Sommige situaties zijn echt, andere fictief." In het boek staan er authentieke brieven afgedrukt van, bijvoorbeeld, Wagner aan Nietzsche. Die stukken geschiedenis sluiten telkens een dialoog af. "Vaak flitsen de woorden van Nietzsche nog steeds door mijn hoofd: "Word wie je bent". Hij bedoelde hiermee dat je als mens ook moet loskomen van je normale denkwijze. Hij beschouwde de mens als een kunstenaar die zijn eigen leven kan scheppen."

4. Het beslissend woord – Averroes (Ibn Rushd)

"Het beslissend woord" heeft Benhaddou gelezen in het Arabisch. Het boek is geschreven door de twaalfde-eeuwse Andalusische filosoof Averroes. Hij heeft een grote invloed gehad in Europa, mede door de vertalingen van de werken van Aristoteles. "Hij slaagde erin om Goddelijke teksten te verzoenen met wetenschap. In die tijd was dit baanbrekend en revolutionair. Ik beschouw deze moslimfilosoof dan ook als een belangrijke basis voor het streven naar een islam die compatibel is met de Europese realiteit. Het heeft de basis gelegd voor mijn denken en mijn visie op rationele islam."

Toen Benhaddou het boek van Averroes voor het eerst las, kon hij zich meteen vinden in zijn manier van denken. "Het beantwoordde aan mijn zoektocht naar een verzoening tussen de twee culturen en beschavingen die in mij zitten."

5. Critique de la raison arabe - Mohamed Abid Al Jabiri

Benhaddou hoopt dat veel moslims kennismaken met de werken van Mohamed Abid Al Jabiri. "Deze man is ongetwijfeld de grootste hedendaagse Arabische islamitische denker." Hij probeerde een rationeel project te schrijven voor een Renaissance in de Arabische wereld, gebaseerd op de werken van Averroes.

"Zijn sterkte was dat hij dit deed op basis van een terugkeer naar de bronnen en het islamitische erfgoed. Van daaruit probeerde hij vervolgens het Arabisch denkpatroon doorheen de geschiedenis te analyseren. Dit was heel inspirerend op westerse denkers, terwijl hij toch vertrok vanuit de eigen traditie. Het is een goed werk om de rijke islamitische geschiedenis beter te begrijpen, maar ook om te leren omgaan met het islamitisch erfgoed. Je kan vanuit de traditie antwoorden zoeken op de 21e-eeuwse vraagstukken die religie en cultuur overstijgen."

Meest gelezen