Turkije dreigt met sluiting VS-luchtmachtbasis Incirlik

Het gaat van kwaad naar erger tussen de bondgenoten VS en Turkije, beide lid van de NAVO. Een woordvoerder van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan stelt nu dat Ankara zich dringend moet beraden over de toekomst van de VS en de NAVO op de luchtmachtbasis van Incirlik. De situatie moet dringend geëvalueerd worden, zegt de woordvoerder.

Sinds 2015 gebruiken de VS en de andere NAVO-bondgenoten de Turkse basis van Incirlik voor luchtaanvallen in Syrië, onder meer tegen de terreurgroepen IS en al-Nusrat, de lokale tak van Al Qaeda. Westerse vliegtuigen gebruiken ook andere bases, zoals Britse luchthavens op Cyprus en VS-vliegdekschepen in de Perzische Golf en de Middellandse Zee, maar Incirlik is toch van erg groot belang.

De spanningen tussen de VS en Turkije zijn vorige week opnieuw opgelopen, dit keer over een verschil van mening in Syrië. Daar vechten Turkse troepen en de terreurgroep IS een bitse strijd uit om de stad al-Bab in Syrië. Volgens Turkije zouden VS-vliegtuigen daar niet tussenbeide zijn gekomen om de Turken op de grond te steunen en dat ondanks verzoeken van de Turkse president Erdogan.

De westerse coalitie tegen IS in Syrië ontkent de Turkse aantijgingen en zegt dat ze de Turkse troepen op de grond wel degelijk ondersteunt. Toch gaat het om de zoveelste kink in de kabel tussen de VS Turkije, twee belangrijke pijlers van de NAVO.

Turkije ergert zich al lang bont en blauw aan de Amerikaanse luchtsteun voor de Syrische Koerden die op de grond IS terugdringen naar Raqqa. De Syrische Koerden kerven zo wel een groot autonoom gebied uit in Syrië en Ankara vreest dat dat in de toekomst als basis zal gebruikt worden voor de strijd van de Turks-Koerdische PKK in Turkije zelf.

Een andere kwestie is dat Ankara vindt dat Washington wel erg laat de mislukte staatsgreep van vorige zomer veroordeeld heeft en nog altijd asiel verleent aan de Turkse geestelijke Fethullah Gülen, ondanks verzoeken tot uitlevering vanuit Turkije. Volgens de Turkse regering zit Gülen achter de mislukte coup, maar aanwijzingen daarvoor zijn er niet.

Washington is dan weer niet te spreken over de plotse nauwe samenwerking tussen Turkije en Rusland inzake Syrië, maar ook inzake energieprojecten. Er zit dus meer dan één haar in de boter. Het sluiten van Incirlik voor Amerikaanse vliegtuigen zou evenwel een forse crisis tussen de VS en Turkije kunnen inluiden. Wellicht loopt het echter niet zo'n vaart en kijkt Turkije vooral uit naar wat de volgende Amerikaanse president Donald Trump gaat doen na zijn ambtsaanvaarding later deze maand.