De Chinese draak wil de wereld veroveren

Eerst wat cijfers, om de juiste dimensie te kunnen inschatten. State Grid Corporation of China stelt net geen 2 miljoen mensen te werk, evenveel als Litouwen of Slovenië inwoners tellen. Het heeft meer dan één miljard klanten. Het bedrijf haalt een omzet van 300 miljard, of het bruto nationaal product van landen als Isräel, Denemarken en Singapore en ongeveer drie kwart van de gezamenlijke Belgische economie.

Dan is het bod op de 14 procent van Eandis –goed voor 830 miljoen – peanuts. State Grid is overigens 300 keer groter dan Eandis, met zijn 4.000 werknemers, dat in 2015 een omzet van om en bij het miljard euro haalde.

De State Grid Corporation, die aan het begin van het nieuwe millennium onstond uit een herschikking van de Chinese nutsbedrijven, is ondertussen het tweede bedrijf ter wereld. Zo wist het tijdschrift Forbes deze zomer te melden.

Het moet enkel de Amerikaanse hypermarktreus Walmart laten voorgaan, maar is wel groter dan andere giganten als Shell, Exxon of Toyota. State Grid is de helft groter dan Apple, negende op de lijst. Dat het bedrijf de voorbije jaren geplaagd werd door corruptieverhalen stuitte de opmars allerminst.

Dat een gigant als State Grid in Melle – of all places - gaat aankloppen, is desondanks geen verrassing. De voorbije jaren waren er al contacten, en kwamen de Chinezen zelfs eens op prospectie. Het Chinese staatsbedrijf heeft een ongeziene expansiedrang: topman Liu Zhenya beschikt over een oorlogskas van zo’n 35 miljard euro voor wereldwijde investeringen.

De bedoeling is dat het bedrijf tegen 2020 twintig procent van zijn omzet buiten China haalt. En daar zit een droom achter. Liu Zhenya droomt van het energie-alternatief van het internet. Hij wil de hele wereld met elkaar verbinden, en de groene energie halen waar ze zit - zonne-energie in Afrika of windenergie in Alaska en Siberië – en via enorme pylonen brengen naar gebieden waar het niet zit.

Dat dat niet altijd zonder slag of stoot verloopt, kunnen de Australiërs van meespreken. Ook daar streken de Chinezen neer. En ook daar bezweek de overheid voor het grote geld dat ze boden: maar liefst 7,7 miljard dollar wilde “De Draak” neertellen voor iets meer dan de helft van de aandelen van Ausgrid, dat eigendom is van de deelstaat New South Wales en 1,6 miljoen gezinnen in en om Sydney bedient.

Het debat dat zich hier ondertussen ontspint, is een doorslagje van dat in Australië. Ondanks het feit dat de lokale overheid verlekkerd was op het Chinese geld, doken na verloop van tijd vragen op over een verkoop van strategische energiebelangen aan het buitenland én over de nationale veiligheid.

Helemaal zoals nu ook gebeurt in de brief waar Bart Tommelein mee op de proppen kwam. De Australische minister van Begroting en Financiën Scott Morrison zei afgelopen zomer dat het Chinese aanbod haaks stond op de nationale veiligheid. “De footprint van Ausgrid behelst ook vitale energie- en communicatiediensten aan het zakenleven en de regering.” Het klinkt als een echo van wat in de brief van “de officiële instantie” in België, die hier nu is opgedoken.

Het resultaat in Australië was dat de deal werd afgeblazen, ook al dreigden de Chinezen dat de diplomatieke betrekkingen met Australië schade zouden oplopen.