Is de herverkiezing van Corbyn de zwanenzang van links? - Fabian Lefevere

Traditioneel links in Groot-Brittannië overkomt hetzelfde als veel van hun kameraden elders in Europa. Labour had het zo druk met regeren dat ze niet merkte – of dat niet wìlde merken – dat er vanalles broeide op haar linkerflank, zeker na het uitbreken van de financieel-economische crisis.

En zo belandde Labour in een pijnlijke spreidstand: een top die zelfs na het afscheid van Tony Blair erg verknocht blijft aan het centrum en het vooruitzicht op regeringsdeelname, en een almaar misnoegdere basis van vooral jongeren mensen. Vergelijk het met het Bernie Sanderseffect in de VS, die er in slaagt een politiek ontheemde generatie aan zich te binden.

Dat maakt van Jeremy Corbyn nog geen Bernie Sanders, maar op die linkse golf van wat ondertussen de Momentum-beweging heet, greep hij in september van 2015 als linkse backbencher wel de macht bij Labour. (En ook wel omdat er nieuwe regels waren die veel meer volk de mogelijkheid gaven om te stemmen). Corbyn is duidelijk niet van plan te wijken, ook al maakt hij volgens alle peilingen niet de minste kans om het ooit tot premier te schoppen.

 Aanvankelijk leek Corbyn zich goed bewust van de demarcatielijn die dwars door zijn partij leek te lopen. (Het is dan ook niet de eerste keer dat de breuklijn tussen “klassiek” en “modern” links opspeelt binnen Labour. Maar zijn eerste schaduwkabinet was een mooi compromis tussen de linksen en de centristen, tussen Old en New Labour.

Vervolgens belandden we echter in een verhaal dat heel erg anecdotisch wordt, dat almaar minder te maken heeft met de grote evoluties in de samenleving en almaar met partijpolitiek gekonkel en een brute interne machtstrijd.

Door zijn koppigheid slaagde Corbyn erin om de andere vleugel in de partij volledig van zich te vervreemden. Ondertussen keerde de overgrote meerderheid van de Labour-parlementsleden zich tegen Corbyn, en en cours de route keerde zowat de hele parlementsfractie én het schaduwkabinet zich van hem af (of werd ontslagen).

Het leek Corbyn allemaal niet te deren. Ook al omdat hij erin slaagde met nieuwere (en goedkopere regels) 300.000 nieuwe leden te werven. Die vooral voor hem stemmen, dat spreekt. Zelfs na een desastreuze Brexit-campagne en de lawine aan kritiek die hij uit eigen rangen kreeg voor zijn passieve rol daarin, wint hij de voorzittersverkiezingen met de vingers in de neus. Meer nog, hij komt er versterkt uit. Nu haalt hij 61,8 procent, tegenover 59,5 procent de vorige keer.

Labour zit dus in een complete impasse. Het partij-establishment – door Corbyn trouwens beschuldigd van ongeoorloofde steun aan zijn tegenkandidaat Owen Smith – blijft en bloc tegen hem. En Corbyn hoeft zich daar helemaal niets van aan te trekken, want hij heeft een duidelijk mandaat van de leden. Maar als deze partij ooit weer wil regeren, zal ze toch de rangen moeten sluiten.

Daarom wordt het interessant om te zien hoe beide partijen de komende dagen en weken manoeuvreren. Doen ze dat niet handig, dan dreigt de partij uiteen te vallen en ligt links voor vele jaren in de lappenmand. Zo bekeken kan de herverkiezing van Corbyn de zwanenzang inluiden.