Op zoek naar het nieuwe leven in Nice - Thomas De Graeve
Thomas De Graeve is journalist bij VRT Nieuws en werkt vooral voor het duidingsmagazine "Terzake". De reportage is vanavond te zien om 20 uur op Canvas.
Mijn laatste indruk van Nice is me de hele zomer bijgebleven. Op 17 juli wandelde ik de Promenade des Anglais af, in de tegengestelde richting van de vrachtwagen drie dagen daarvoor. Ik had de voorbije twee dagen veel verdriet en rouw gezien.
Maar de schaal van wat gebeurd was kwam pas echt binnen toen ik wandelde tussen de eilandjes van bloemen, kaarsen en knuffeldieren. Elke vijf à tien meter opnieuw. Telkens op een plek waar de grond donker verkleurd was. Het één na het andere. Kilometers lang. Tientallen minuten lang. Telkens denk je, hoop je, dat het het laatste eilandje is. Er leek geen eind te komen aan het drama.
Anderhalve maand later sta ik er terug. De bloemen, kaarsen en knuffeldieren zijn op één plek verzameld, maar maken nog steeds indruk. Nog steeds staan mensen er stil, in rouw. Nice is een gewonde stad. Iedereen is geraakt.
Spreek inwoners aan op straat en iedereen heeft een verhaal. Of ze waren getuige, of ze kennen iemand die erbij was, iemand die gewond geraakte of erger. Is het geen familie, dan is het een vriend of een collega. De promenade, vroeger symbool van plezier en levenskunst, associeren velen nu met de dood en leed.
Die associatie straalt af op de hele stad. Een ramp voor Nice, normaal een geliefde vakantiebestemming. Hoteluitbaters, restaurantuitbaters, taxichauffeurs… allemaal spreken ze over een terugloop van het aantal klanten van 30% tot 50%. Het toeristische seizoen dat normaal gezien start op 14 juli, is dit jaar nooit op gang gekomen.
Maar volgens de inwoners is ook de sfeer in de stad veranderd. Er wordt gesproken over meer racisme sinds de aanslagen. Moslims ervaren meer islamofobe reacties. Moslims die evengoed slachtoffers waren. De polemiek is toegenomen, en er klinkt erg forse taal vanuit de politiek. In het discours is een ruk naar rechts te merken. De focus ligt daarbij op religie en de uiterlijke kenmerken daarvan. Het boerkiniverbod is het bekendste gevolg.
Met de verkiezingen volgend jaar in het vooruitzicht bewegen rechtse politici steeds verder rechts, in de hoop daar meer stemmen te vinden. Het uiterst rechtse Front National staat erg sterk in Zuid-Frankrijk. Marion Maréchal - Le Pen, nicht van voorzitter Marine, is er enorm populair. De Niçois doorzien de electorale motieven wel die erachter zitten.
Maar dat verhindert niet dat er discussie heerst over zaken zoals de boerkini. Je hoort mensen die vinden dat religie thuishoort in de privésfeer. En dat uiterlijke kenmerken inherent verdelend zijn. Ze delen mensen in in groepen. Uiterlijke symbolen uit de publieke ruimte weren, maakt ons allemaal gelijk. Omgekeerd wijzen velen op de vrijheid van elkeen om zich uit te drukken. Om te dragen wat hij of zij wil. Uiterlijke symbolen -en daarmee de mensen- uit de publieke ruimte weren, is discriminerend, en deelt de mensen in in groepen.
Wat wel terugkomt, is dat de inwoners het beu zijn dat het boerkiniverbod de afgelopen weken het debat zo beheerst. Voorstanders maar vooral tegenstanders van het verbod vinden het een rookgordijn, een non-issue. Het leidt af van waar de politici echt mee bezig moeten zijn. Preventie en veiligheid. Zorgen dat dit niet opnieuw gebeurt. Er zijn belangrijkere zaken te doen dan badkledij verbieden.
Nice kan de polemiek rond de boerkini gestolen worden. Polemiek is niet wat de stad nodig heeft. De inwoners zijn in rouw, en de meesten willen rust en kalmte. In de ziekenhuizen liggen nog steeds zwaargewonde mensen. Mensen die moeten leren hoe ze voor de rest van hun leven de gevolgen kunnen dragen.
De aanslag van 14 juli heeft ook de stad Nice wonden toegebracht. En ook daar is het zoeken naar de juiste behandeling en hoe ermee te leren leven.