Turkije, een land in een wespennest van conflicten
Is Turkije een doelwit van terreurgroep IS?
De aanslag van gisteren is nog niet officieel opgeëist, maar alles wijst in de richting van IS. Turkije ligt dan ook op een vrij gevoelige strategische plaats als buurland van Syrië.
Oorspronkelijk hield Ankara zich nochtans afzijdig van de strijd tegen IS, wat tot frustratie leidde bij de westerse landen. Maar na de aanslag in de grensstad Suruç op 20 juli vorig jaar - toegeschreven aan IS - kwam daar verandering in: Turkije begon met aanvallen boven Noord-Irak en Syrië. Het ziet ernaar uit dat het land daar sindsdien de prijs voor betaalt: terreurgroep IS is verantwoordelijk voor de meeste en bloedigste aanslagen de laatste maanden in Turkije.
Bovendien is er door IS vorige maand opgeroepen om van de vastenmaand Ramadan de bloedigste maand te maken, gericht op toeristische plaatsen waar veel westerlingen samenkomen.
Wat met de Koerden?
Ook Koerdische extremisten voeren de laatste maanden geregeld aanvallen uit op Turkse doelwitten. Het Turkse regime heeft een geschiedenis van jarenlange strijd met de Koerdische afscheidingsbeweging PKK achter de rug.
Nochtans kwam er in 2013 een bestand tussen de PKK en de Turkse regering, maar met de aanslag in Suruç - gericht op een steunmanifestatie van vooral Koerden voor de Syrisch-Koerdische rebellengroep YPG - kwam daar een einde aan.
De aanslagen van de PKK kiezen hun doelwitten echter helemaal anders dan IS. De Koerdische extremisten viseren vooral machtsconcentraties zoals militairen en agenten.
Neemt Turkije een dubbele houding aan in het Syrische conflict?
De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan is een uitgesproken vijand van de Syrische president Bashar al-Assad. Onder meer daardoor is de houding van de Turkse overheid tegenover terreurgroep IS - die het regime van Assad zwaar onder druk zet - lange tijd dubbelzinnig gebleven. De Koerdische PKK beschuldigde de Turkse overheid openlijk van steun aan IS.
Dat Turkije bij zijn aanvallen tegen IS ook - en volgens sommigen vooral - Koerdische stellingen trof, illustreert de ambigue situatie. Het zijn net de Koerdische strijders die in Syrië belangrijke successen hebben geboekt.
De Koerdische successen tegen IS baren de Turkse overheid zorgen, want dat kan de separatistische gevoelens bij de Koerden in Turkije aanwakkeren. Voor Ankara is het dus een zeer dun koord om op te dansen in de strijd tegen zowel IS als de Koerden.
Kan het Westen ook betrokken raken?
Turkije is een lid van de NAVO en de andere lidstaten hebben aldus de verplichting dat land militair te verdedigen als het wordt aangevallen. Veel meer dan een uiting van solidariteit van de NAVO met Turkije valt voorlopig niet meteen te verwachten, want het land wordt strikt genomen niet vanuit het buitenland aangevallen.
Toch is de hele situatie een kruitvat onder hoogspanning. Dat bewijst het conflict tussen Rusland en Turkije, toen Turkije enkele maanden geleden een Russisch gevechtsvliegtuig neerhaalde, omdat het volgens Ankara het Turkse luchtruim had geschonden.
De diplomatieke rel met Moskou is intussen uitgesproken, maar hoe dan ook blijft Turkije momenteel het kruispunt van verschillende binnenlandse en buitenlandse conflicten.