"Europeanen moeten snel resultaten zien"

Daags nadat de brexitbeslissing is gevallen, zijn de ministers van Buitenlandse Zaken van de zes landen die de EU hebben opgericht het roerend eens: nu de beslissing is gevallen, moet het snel gaan. Er moet snel een nieuwe Britse premier komen, de concrete afwikkeling van de brexit moet snel gebeuren én de resterende 27 lidstaten moeten snel concrete resultaten boeken om de euroscepsis de kop in te drukken.

“Mensen moeten resultaten zien, we moeten de bladzijde omdraaien en en we mogen niet in een vacuüm terechtkomen”, zo zei de Nederlandse minister Bert Koenders (foto in tekst) vanmiddag na het overleg. De Franse minister van Buitenlandse Zaken wil bijvoorbeeld heel snel een nieuwe premier, nog voor oktober, zoals David Cameron gisteren had geopperd toen hij zijn ontslag aankondigde.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Frank-Walter Steinmeier, zei dat hij begrijpt dat Groot-Brittannië zich op zichzelf wil concentreren, maar de brexit "moet ons ook de mogelijkheid geven dat wij ons met de toekomst van Europa kunnen bezighouden". Daarom wil hij het dat artikel 50 van het Europees verdrag, dat de uitstap van een land regelt, zo snel mogelijk in gang wordt gezet.

Duitse media hadden vanochtend gemeld dat de Duitse minister Frank-Walter Steinmeier en zijn Franse collega Jean-Marc Ayrault een plan op tafel zouden leggen voor een flexibele Europese Unie, waarin landen die niet willen meegaan in de verdere Europese integratie wat speelruimte zouden krijgen.

De ministers zelf gingen hier achteraf niet op in. “Het idee van een Europa met verschillende snelheden is niet nieuw”, zei onze minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) na het overleg. Dat Europa is er de facto al, zei Reynders aan de hand van een aantal voorbeelden. “We zijn met 19 in de eurozone, maar we zitten niet allemaal in Schengen en we zijn ook niet allemaal lid van de NAVO.”

Om snel resultaten te boeken, die zichtbaar zijn voor de burger, sluit Reynders niet uit dat er nog meer samenwerkingen met verschillende snelheden zullen komen, bijvoorbeeld om het hoofd te bieden aan de vluchtelingenstroom. “Het is belangrijk dat we de bevolking daarover een duidelijk signaal geven, met heel concrete maatregelen.” Hetzelfde moet volgens Reynders gebeuren op het vlak van veiligheid “na zoveel terroristische aanslagen in verschillende lidstaten”, en op het vlak van jobcreatie.

Het overleg tussen de zes stichtende lidstaten komt er in een drukke week van Europees overleg. De Duitse bondskanselier Angela Merkel ontvangt maandag al een aantal Europese hoofdrolspelers in Berlijn: de Franse president François Hollande, de Italiaanse premier Matteo Renzi en EU-president Donald Tusk.

Ongetwijfeld zullen er nog vele informele contacten volgen, want dinsdag en woensdag staat er een Europese Top op de agenda. Dinsdag zal ontslagnemend premier David Cameron daar nog bij aanwezig zijn en woensdag zullen de 27 resterende EU-lidstaten onderling overleggen om hun houding tegenover Cameron te bepalen.

Op het Twitter-account van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken kon er gisteravond, om 21.15 uur, na een bewogen dag, een grapje af: 

"We gaan nu naar een Ierse pub om aardig dronken te worden. En vanaf morgen zullen we werken aan een beter Europa! Beloofd!"

En de diplomaten hebben vanochtend woord gehouden, want om 8.24 uur was er alweer een teken van leven op het Twitter-account. "We houden ons aan onze belofte en werken aan een beter Europa door de vergadering van ministers van Buitenlandse Zaken voor te bereiden", antwoordden ze aan een Ierse journalist. "Aspirine helpt, evenwel", voegde men er grappend aan toe.