"Drijf het verschil tussen stakende Vlamingen en Walen niet op de spits"

Bij de huidige stakingsgolven lijkt er zich een communautaire breuk af te tekenen: de Walen stellen zich veel harder op dan de Vlamingen. En de cijfers lijken dat deels te bevestigen. "Al mogen we het verschil Vlamingen versus Walen niet op de spits drijven. Veeleer bepalen de industriële sectoren het verschil", zegt onderzoeker Stan De Spiegelaere.

De realiteit voedt de perceptie dezer dagen: het zijn de Waalse en Brusselse cipiers die staken, het is de Franstalige tak van de socialistische overheidsvakbond die oproept tot een staking en ook bij het spoor zijn het vooral de Franstalige vakbonden die actievoeren.

"Maar als we de algemene cijfers bekijken, dan ligt de stakingsbereidheid bij de Vlamingen en de Walen vrij gelijk", klinkt het bij zowel de christelijke als de socialistische vakbond, die zo een communautair verschil niet kunnen bevestigen.

De meeste recente cijfers over stakingen vinden we bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ), uit 2014. Wat blijkt? In dat jaar werden in Wallonië 198.851 stakingsdagen opgetekend. In Vlaanderen waren er dat 354.048. Een pak meer dus.

Absoluut staken de Vlamingen meer, relatief spannen de Walen de kroon

Toch is het niet evident om op basis van die cijfers conclusies te trekken, zeker niet voor een vergelijking tussen Wallonië en Vlaanderen. "De cijfers worden verzameld op basis van de hoofdzetel van de bedrijven. Het gevolg is dat Vlaamse en Waalse pendelaars die werken (en staken) in Brusselse bedrijven gerekend worden als Brusselse stakers", zegt onderzoeker De Spiegelaere van het European Trade Union Institute (ETUI).

Toch ziet De Spiegelaere een aantal algemene tendensen. "Tot een aantal jaar geleden lagen de cijfers van stakende Vlamingen en Walen dicht bij elkaar. Maar de laatste paar jaren is er in Vlaanderen - in absolute cijfers - meer gestaakt. Bij de grote nationale stakingsgolf eind 2014 werd er veel meer gestaakt in Vlaanderen dan in Wallonië", stelt de onderzoeker. In relatieve cijfers - als we het aantal stakers afzetten tegen het aantal loontrekkenden - is de balans anders. "Daar zien we wel dat er in Wallonië meer mensen staken dan in Vlaanderen."

"Je zou soms denken dat Antwerpen in Wallonië ligt"

Toch is het maar zeer de vraag of we het verschil in stakingsbereidheid kunnen toeschrijven aan het verschil in taal en cultuur, communautair Vlamingen versus Walen dus. "Het is vooral het soort economie en de industriële sector die bepalend zijn", zegt De Spiegelaere van ETUI. "De verschillen situeren zich bij de sectorcentrales, die zeker bij het ABVV erg veel gewicht hebben."

Michel Meyer van de Franstalige socialistische overheidsbond ziet wel een verschil tussen Walen en Vlamingen. "De Walen zijn er inderdaad vlugger bij om actie te voeren", geeft hij toe in de krant L'Echo. "Maar dat komt omdat er meer geïnvesteerd wordt in de Vlaamse infrastructuur dan in de Waalse. Bovendien is de economische en sociale situatie in Wallonië moeilijker dan in Vlaanderen." Geen culturele breuklijn dus, klinkt het.

"We zien de verschillen eerder op provinciaal niveau. In Luxemburg wordt bijna niet gestaakt, want die provincie is niet echt geïndustrialiseerd. In Antwerpen wordt daarentegen relatief veel gestaakt. Soms zou je denken dat Antwerpen in Wallonië ligt en Luxemburg in Vlaanderen. Het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië is iets dat heel makkelijk opvalt, maar dat verschil op de spits drijven, klopt niet met de realiteit", besluit De Spiegelaere.

Meest gelezen