Fluojasjes en de illusie van veiligheid - Mathijs Bijnens

Het is weer zo ver, het is herfst. Het vallen van de bladeren, maar ook… campagnes ter promotie van het fluovest en extra controles op fietsverlichting. Zie maar dat je lichtjes werken beste fietser, en oh ja, bonuspunten voor het dragen van een fluovest. Je moet nu eenmaal zichtbaar zijn in het verkeer nietwaar? Daar kan je toch geen bezwaar tegen hebben?!

Mathijs Bijnens is journalist bij Vrt Nieuws. Hij opereert vanuit Limburg.

In Limburg gaan flitsteams aan het werk om kinderen er attent op te maken dat ze zichtbaar moeten zijn, en dat ze hun fluo-vest moeten aantrekken. Intussen zegt het parket dat er gecoördineerd en streng zal worden opgetreden tegen fietsers wiens verlichting niet in orde is. Niet in orde = verplicht naar de verkeersklas.

De olifant in de porseleinwinkel

Mijn hart bloedt. Hoe ver is het gekomen dat we als voetganger of fietser ‘s avonds niet meer veilig kunnen buitenkomen zonder de nodige portie fluo? Wie denkt echt dat al dat fluo een geweldige oplossing is voor de verkeersveiligheid? Negeren we de olifant in de porseleinwinkel niet als we dit soort campagnes over de mensen uitbraken die wel eens met de fiets of te voet van de publieke ruimte willen genieten? Die olifant, u raadt het al, dat is de auto en al wat nog zwaarder weegt. Nu is het tijd om iets te bekennen. Ik draag zelf vaak een fluogeel fietsvest. Lelijk als de nacht. En uiteraard is mijn verlichting in orde. Over het nut van fietslichtjes wil ik niet discussiëren.

Maar, waarom wordt de verantwoordelijkheid over veiligheid bij het potentiële slachtoffer gelegd? Een aanrijding tussen een fietser en auto is natuurlijk altijd in het nadeel van de fietser. Je zou denken, wat echt belangrijk is, is het uitsluiten van conflicten. Dus goede fietsinfrastructuur. En als er toch conflict mogelijk is, dan moet de olifant maar wat voorzichtiger zijn in de porseleinwinkel, niet?

De illusie van veiligheid

Die campagnes zeggen eigenlijk: ‘fietsen is gevaarlijk, wapen je tegen het zware verkeer door zichtbaar te zijn’. Maar fietsen voorstellen als gevaarlijk is zo jammer, want het werkt fietsontradend. En de belangrijkste factor voor veiligheid bij fietsers is net het aantal fietsers. Hoe meer fietsers, hoe veiliger het is om te fietsen. Safety by numbers, wetenschappelijk bewezen! Ik weet niet wat de stijlgoeroes en modebewuste mensen vinden van al dat fluo, maar mij lijkt het enkel in de jaren 80 iets geweest te zijn waar je mee weg kon. Het moet mogelijk zijn om als gewone mens in gewone kledij naar de winkel, de school of je werk te fietsen toch?

Het is verder ook een illusie te denken dat een fluovest je beschermt. Het heeft geen mythische eigenschappen, het is geen schild dat je draagt en je onoverwinnelijk maakt. Als je wordt aangereden heb je geen kans. Terwijl je zelf geen gevaar vormt voor anderen. Als je iets overkomt zonder zo’n vestje zal er al snel gezegd worden dat je dan maar beter zichtbaar moest zijn.

De weg is van de auto

Dat is de schuld leggen bij het slachtoffer. Het gaat niet lang meer duren of een doldwaze politicus gaat ijveren voor het verplicht dragen van een fluovest in het donker. Wat we dan zeggen is: de weg is van de auto, en de rest moet zich maar aanpassen. Ik zou het graag omgekeerd zien.

Intussen kan je me spotten langs Limburgse wegen met dat onnozel jasje, en als het moet dos ik me uit als een verlichte kerstboom. Maar ik betwijfel of het echt iets aan mijn veiligheid en mijn overlevingskansen zal doen. Graag echte maatregelen voor de veiligheid. Ik denk spontaan aan goede fietspaden, autoluwe schoolomgevingen en stadscentra, hoge pakkans voor zware overtredingen zoals roodrijden, enz...

Oh ja, soms zie ik sommige auto’s niet goed aankomen. Zouden de lakkleuren voortaan verplicht fluo roze, oranje of geel kunnen zijn? Metallic grijs is bij valavond in de herfst echt niet oké!
 

Meest gelezen