29 juli tot 4 augustus 1915: de oorlog duurt nu al een jaar lang

De eerste verjaardag van de Grote Oorlog wordt her en der herdacht en er zijn geruchten dat Rusland, dat helemaal in het defensief zit, een aparte vrede met Duitsland overweegt. Maar dat wordt ontkend.

Naar aanleiding van de eerste verjaardag van het begin van de oorlog heeft de Duitse keizer Willem II zijn landgenoten opgeroepen tot standvastigheid. Alleen zo kan de oorlog tot een succesvol einde worden gebracht.

De grote vooruitgang aan het Oostfront zorgt voor een optimistische sfeer aan Duitse kant. In het aan de eerste oorlogsverjaardag gewijde nummer van Lustige Blätter (nr 31, 1915) verwijt de Russische legerleider, groothertog Nicolaas, zijn bondgenoten dat ze hem niet genoeg steunen. En de oorlogsgod Mars stelt vast dat Duitsland en zijn bondgenoten het goed doen, hun tegenstanders heel wat minder. Begintekening: "de oogst van 1 jaar oorlog", tekening van Nilson Harding in The Brooklyn Daily Eagle, 2 augustus 1915.
De kalender van de Duitse soldaat voor die eerste twaalf oorlogsmaanden, uit Lustige Blätter (nr 31, 1915, Universiteitsbibliotheek Heidelberg).

De Franse president Poincaré deed een soortgelijke oproep. In een boodschap aan Kamer en Senaat zegt hij dat de strijd moet doorgaan tot de overwinning.

De Franse president Poincaré in het parlement op 3 augustus: "Omdat ze eensgezind is, is Frankrijk groot en sterk; omdat ze eensgezind is, is ze vol vertrouwen en kalm. Frankrijk wil winnen. Ze zal winnen" (Excelsior, 6-08-1915).

In Rusland vraagt tsaar Nicolaas II aan zijn legers verdere offers en inspanningen.

Minister van Buitenlandse Zaken Sazonov ontkende in de Doema dat Rusland een afzonderlijke vrede zal sluiten, ook al lijdt het de laatste tijd zware nederlagen. Rusland zal blijven strijden tot de zege. Er zijn geruchten dat de Duitse regering peilt naar Ruslands vredesintenties.

Russische soldaten trekken tijdens hun terugtocht door een Poolse stad. Le Monde Illustré, 14 augustus 1915 (BDIC).

Op 4 augustus, de dag dat het Britse rijk een jaar geleden de oorlog instapte, is in Londen, in de St. Paul's kathedraal, een speciale eredienst gehouden, in aanwezigheid van de koning en zijn gezin.

De ingetogen eredienst in de Sint-Paul's kathedraal, tekening uit The Illustrated War News, 11 augustus 1915.

Zware gevechten in de omgeving van Ieper

Hoewel het de laatste weken relatief kalm is aan het Westelijk Front, gaat het er op sommige plaatsen wel hevig aan toe. Dit is onder meer het geval in Hooge, een gehucht aan de weg Ieper-Menen, op de heuvelrug van Bellewaerde.

De Duitsers hebben op 30 juli het terrein bij Hooge op de Britten heroverd dat ze elf dagen eerder verloren hadden. Toen ontplofte een zware Britse mijn onder de Duitse linies, die een krater van 40 meter diameter maakte.

Voor een Duitse stelling liggen een groot aantal gesneuvelde Britse soldaten. Uit Der Grosse Krieg im Bildern, 1915.

Bij de tegenaanval hebben de Duitsers op grote schaal gebruikgemaakt van vlammenwerpers. Met de vlammen wisten ze de Britse soldaten uit de loopgraven te verjagen, om ze vervolgens massaal neer te schieten.

Duitse vlammenwerperseenheid in actie.
© IWM (Q 37558)

Langs de Franse kant zijn er zware artillerieduels in Artesië, in de Argonne, een bosrijke streek bij Châlons, en nabij Verdun. Ook op Le Linge in de Vogezen wordt nog altijd zwaar gevochten.

Franse militairen doorzoeken de kleren van de gesneuvelden om persoonlijke bezittingen opzij te kunnen houden voor de nabestaanden en te helpen bij identificatie (Le Monde Illustré, 14 augustus, 1915).

Gevecht voor eilandjes

Een Italiaanse troepenmacht heeft op 4 augustus een Oostenrijks-Hongaarse landing op Pelagosa afgeslagen.

De Pelagosa-eilanden zijn enkele rotsen in het midden van de Adriatische Zee, samen nog geen halve vierkante kilometer groot.

Ze zijn onbewoond, maar Oostenrijk-Hongarije heeft er veertig jaar geleden een vuurtoren gebouwd.

"Onze dappere mariniers slaan de poging af van de Oostenrijks-Hongaarse marine om Pelagosa te heroveren".

Italië, dat de eilanden altijd als Italiaans heeft beschouwd, zond op 11 juli troepen om Pelagosa te bezetten.

De strijd om de onbetekenende eilandjes maakt deel uit van de strijd tussen beide mogendheden over de beheersing van de Adriatische Zee.

Het kerkje en de vuurtoren op het eilandje en Italiaanse mariniers. Uit: La Marina italiana nella guerra europea,  pubblicazione dell'Ufficio speciale del Ministero della Marina, 1916 (via www.14-18.it ).

De gemeenschappelijke vijand

Franse soldaten genieten van een bad. Uit The Illustrated War News, 11 augustus 1915.

Luizen, schurft, ratten, modder, ziektes...... vormen voor de soldaten aan beide kanten een vijand, die gevaarlijker kan zijn dan de oorlog zelf.

En in alle legers wordt nu werk gemaakt van een betere hygiëne. Bijna overal achter het front zijn daarvoor speciale infrastructuren uitgebouwd.

Duitse soldaten worden ontluisd en kaalgeschoren. Uit The Illustrated War News, 11 augustus 1915.
Een op een treinwagon vervoerd toestel van het Britse leger om kleren te stomen en ontsmetten  op het Turkse schiereiland Galipoli (Le Miroir, 26-9-1915).
"Met de Russen zijn onze soldaten al klaar, als ze nu ook nog hun interne vijand (de luizen) kwijt raken ......" Uit het Weense Kikeriki, 28-02-1915.

Meest gelezen