Katten manipuleren muizen met hun urine

Kat en muis, het is waarschijnlijk het bekendste geval van een roofdier en zijn prooi, en het komt voor in spreekwoorden en in talloze tekenfilms. Nu blijkt dat katten zelfs aan chemische oorlogvoering doen tegen muizen. In hun urine hebben ze een chemische verbinding die muizen minder bang maakt van hun geur, als de muizen op jonge leeftijd er aan blootgesteld werden.
© Przemyslaw - www.belgaimage.be
Muizen die van jongsaf gewend zijn aan kattenurine, zijn minder bang van katten.

Onderzoekers van het AN Severtov Instituut voor Ecologie en Evolutie in Moskou hadden eerder al ontdekt dat de verbinding, die toepasselijk felinine genoemd wordt, een abortus kan veroorzaken bij zwangere muizen. En nu blijkt dus dat muizen ook nog op een andere manier reageren op felinine.

De muizen hebben een fysiologische reactie op de verbinding: neuronen die gevoelig zijn voor chemische verbindingen vangen de geur op, en zetten een reactie in gang waarbij er onder andere meer stresshormonen worden aangemaakt. 

"Het is iets dat al duizenden jaren bestaat bij katten en muizen", zei onderzoekster doctor Vera Voznessenskaya aan de BBC.

Uit de nieuwe studie blijkt nu dat baby-muizen die gedurende een "kritische periode" in hun ontwikkeling blootgesteld worden aan de verbinding, een andere reactie hebben op de geur van hun aartsvijanden dan andere muizen.

Het team stelde één maand oude muisjes bloot aan de verbinding, gedurende twee weken. Toen de muizen later getest werden op hun reactie, bleken ze veel minder geneigd om weg te vluchten van dezelfde geur. 

"Hun lichamelijke gevoeligheid voor de verbinding was in feite veel groter", zei doctor Voznessenskaya. "Meer receptoren namen de verbinding waar en ze produceerden meer stresshormonen." Desondanks waren muizen die opgegroeid waren met de onmiskenbare geur van kattenpis, minder geneigd om angst te tonen of te vluchten als ze de geur later opvingen.

"Je krijgt een hogere respons maar minder gedragingen", zei Voznessenskaya, "en een dergelijke gewenning is waarschijnlijk nuttig voor de muizen. Ze kunnen immers niet weglopen, want ze moeten in de buurt van mensen en voedsel leven. En katten leven nu eenmaal ook in de buurt van mensen."

De katten van hun kant lijken op deze manier in staat te zijn om het aantal muizen dat ze nodig hebben, in de buurt te houden, zo voegde ze er nog aan toe.

De studie is voorgesteld op de jaarlijkse vergadering van de Society for Experimental Biology in Praag.

Meest gelezen