Burundezen in gespannen sfeer naar de stembus

De aanleiding voor de politieke crisis is het voornemen van president Pierre Nkurunziza om voor de derde keer president te worden. Dat druist in tegen de grondwet van het Afrikaanse land. Al maanden protesteren tegenstanders en niet zonder geweld: er vielen al zeker 70 doden bij de onlusten. Bijna 140.000 mensen, of een procent van de tien miljoen inwoners, zijn het land ontvlucht, uit angst voor het geweld.

Voor alle duidelijkheid: het zijn vandaag geen presidentsverkiezingen in Burundi. Die komen er pas binnen enkele weken. Maar ook de parlementsverkiezingen staan volledig in het teken van de crisis.

De internationale gemeenschap had daarom president Nkurunziza opgeroepen om de verkiezingen (nog) niet te laten doorgaan, maar de Burundese leider heeft voet bij stuk gehouden. De Europese Unie heeft de organisatie van de verkiezingen sterk veroordeeld en heeft besloten om haar waarnemers terug te trekken. "Deze verkiezingen worden georganiseerd zonder minimumvoorwaarden over geloofwaardigheid en transparantie. Dat zal de crisis en het geweld in Burundi enkel verergeren", luidt de redenering. Ook de Afrikaanse Unie heeft om dezelfde reden geen waarnemers gestuurd.

Intussen zijn de stembureaus in Burundi al sinds zes uur vanmorgen open. De opkomst is eerder klein. In de regio's waar het meest geprotesteerd is tegen de president, lijkt het of er helemaal geen verkiezingen zijn. In sommige wijken in de hoofdstad Bujumbura stonden toch enkele tientallen kiezers aan te schuiven. "De stemming komt traag op gang", klonk het veelvuldig.

Dat heeft deels te maken met het feit dat de voltallige oppositie in Burundi beslist heeft om de verkiezingen te boycotten. Hun achterban zal dus wellicht niet gaan stemmen. Bovendien houdt ook de onveiligheid kiezers weg. In Bujumbura zijn al her en der stemlokalen aangevallen, onder meer met een granaat. Elders in het land werden afgelopen nacht verschillende schoten gelost waardoor op sommige plaatsen bureaus met twee uur vertraging konden opengaan.

Aan de stemlokalen staan ondertussen vooral militairen en politieagenten aan te schuiven. Gewone burgers zijn er een minderheid. "Tegenstanders hebben de wegen naar de bureaus geblokkeerd. We hebben daarom agenten gevraagd om ons naar hier te begeleiden", vertelt een van die weinige gewone mensen aan persagentschap AFP.

Ook minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) noemde de verkiezingen in Burundi vandaag "niet geloofwaardig". Hij zei dat de stembusgang "niet zal bijdragen tot een oplossing voor de crisis en het land voort zal verdelen".

"De principes rond inclusiviteit, transparantie en geloofwaardigheid worden niet nageleefd", aldus de minister die de Burundese regering met aandrang vraagt om rekening te houden met de aanbevelingen van de Afrikaanse regionale organisaties en de Verenigde Naties.