Britse archeologen leggen eeuwenoud skelet van "zondige non" bloot

Het kloosterleven in de middeleeuwen roept bij veel mensen een beeld op van een serene wereld waarin nonnen en broeders een vroom en kuis leven leidden. Toch speelden zich soms ook minder propere zaken af binnen de muren van abdijen en kloosters. Het resultaat van archeologisch onderzoek in de buurt van Oxford is daarvan een illustratie.

Britse archeologen hebben een site uitgekamd die vroeger deel uitmaakte van de Littlemore Priory, een nonnenklooster dat in 1110 is gesticht en in 1525 is afgeschaft. Ze ontdekten tientallen skeletten van mensen die in die periode in en rond het klooster zijn begraven. 35 geraamtes konden ze aan vrouwen toewijzen, 28 bleken afkomstig van mannen en van nog eens 29 was het onmogelijk het geslacht aan te duiden. Het gaat zowel om volwassenen als kinderen.

Onder de skeletten ontdekten de archeologen de restanten van een vrouw van ongeveer 45 jaar die meer dan waarschijnlijk één van de wel twintig vrouwen was die ooit de positie van priores of kloosterleider heeft bekleed in de geschiedenis van het klooster. Zij werd destijds in een stenen kist begraven en dit op een centrale plek.

Andere skeletten vertonen tekenen van lichamelijke aandoeningen. Twee geraamtes van kinderen vertonen ernstige afwijkingen aan de heup wat hen tijdens hun leven ongetwijfeld een ernstige handicap opleverde. Een ander skelet vertoont sporen van lepra. De schedel van nog een ander geraamte is met een stomp voorwerp ingeslagen, hoogstwaarschijnlijk met de dood tot gevolg.

Eén van de meest opmerkelijke skeletten is dat van een vrouw die op de buik en met het gezicht naar de grond is begraven. Dit begrafenisgebruik was destijds voorbehouden voor "zondaars". Meestal werden ze ver buiten de muren van een klooster begraven, maar dit skelet is op de site zelf teruggevonden. Dit doet de archeologen vermoeden dat het om een "zondige non" gaat.

Deze veronderstelling past perfect binnen de verhalen die in de loop van het bestaan van de Littlemore Priory opdoken en de ronde deden. Het klooster zou na verloop van tijd tot een plek van zonde en "immorele activiteiten" zijn uitgegroeid.

Zo is de laatste priores Katherine Wells in 1518 door de toenmalige kardinaal Wolsey uit haar ambt ontheven nadat ze van een illegitiem kind was bevallen dat een priester uit Kent bij haar had verwekt. Later zou ze verschillende bezittingen van het klooster hebben gestolen om de bruidsschat van haar dochter te betalen. Ook verschillende andere nonnen zijn in die periode moeder geworden.

Het skelet van de "zondige non" is overigens onvolledig. Haar benen ontbreken omdat op die plek later een kind is begraven.

Kardinaal Wolsey liet de Littlemore Priory uiteindelijk sluiten in 1525 wegens de "wandaden" van de nonnen. Mogelijk deed hij dat voor een deel uit eigenbelang: op die manier kon hij zich de rijkdommen van het klooster toe-eigenen om de schatkist van het Cardinal's College in Oxford te spekken.

De archeologen willen de skeletten verder onderzoeken, onder meer door een isotopenanalyse. Die kan hen meer vertellen over de afkomst en de voedingsgewoonten van de mensen van toen.