Van een Dood Konijn en Dutroux - Luckas Vander Taelen

Ik kijk elke dag met groeiende verbazing naar de onophoudelijke nieuwsstroom die zonder enige terughoudendheid over ons uitgegoten wordt. Ik maak me vooral zorgen hoe mensen geacht worden daarmee om te gaan.

Vroeger kreeg je informatie op geregelde tijdstippen: via een gedrukte krant, op de radio om de zoveel uren en de vaste afspraak met het avondnieuws op televisie. Omdat er minder afzet was voor nieuwsfeiten, moest er al een strenge selectie gemaakt worden. Daarbij sneuvelden veel berichten die uit de telex rolden of door ijverige correspondenten werden doorgebeld. Wat in de loop van de ochtend nog belangrijk leek, werd door sterkere feiten onderuitgehaald in het licht van de onverbiddelijke deadline. In die tijd was er nog een einde aan de nieuwsstroom. De nationale radio's sloten hun antennes om middernacht, met een plechtige Brabançonne. De krantenpersen begonnen te rollen. Dan wist iedereen dat de dag voorbij was en dat er geen nieuws meer zou zijn vóór de ochtend.

Is dat nu even anders! Er is geen begin en geen einde meer aan een nieuwsdag. Journalisten hollen de hele dag en hebben nauwelijks tijd om te slapen, want duizenden nieuwssites gaan nooit naar bed. Maar de ongeziene kwantitatieve toename gaat helaas niet gepaard met een equivalente kwaliteitstoename. Dat is zacht uitgedrukt: het lijkt wel of de journalistieke filter die vroeger voor een haast natuurlijke selectie zorgde, volledig is weggevallen. Bovendien is de concurrentie tussen de nieuwsmakers zo scherp, dat het er meer op aankomt de eerste te zijn dan de beste. De tijd dat er gewikt en gewogen werd, is lang voorbij. Komt daarbij dat de eerste de beste nitwit onzin op het internet kan gooien die onmiddellijk planetair verspreid wordt door al even lichtzinnige surfers. Trending, heet dan dan. Of: iets gaat viraal. Ik word niet goed als ik die termen hoor en zie welke onwelriekende lading ze meestal dekken.

Fait-divers

Maandag ging het hard in de race naar ongeziene dieptepunten van de mediageschiedenis. Twee Deense dj’s en zelfverklaarde dierenliefhebbers hadden een konijntje live doodgeknuppeld tijdens een radio-uitzending, als aanklacht tegen het leed dat wij dieren aandoen. Natuurlijk wilden ze de hele wereld op de hoogte brengen van hun heroïsche daden en in geen tijd werd het filmpje dat ze op internet hadden gezet wereldwijd verspreid tot op de websites van onze Vlaamse kwaliteitskranten. Dat de nieuwswaarde ervan nihil was, speelde in deze blijkbaar geen rol. Of nog erger: het feit dat dit waardeloos fait-divers woekerde op sociale media werd de reden om het nog verder te verspreiden...

Men zou deze olijke Denen geen betere dienst hebben kunnen bewijzen dan door hen even dood als het konijntje te zwijgen. Nu ontstond er een verhitte discussie op allerhande fora, waar mensen een verontwaardiging toonden waarvan ik hoop dat ze even groot was als voor- ik noem maar enige andere met de dood van het Deense konijntje vergelijkbare schokkende gebeurtenissen- bijvoorbeeld Syrische slachtoffers van gasbombardementen of Ethiopische bootdrenkelingen.

Het maakt me niet bepaald vrolijk, het lot van dat arme konijntje of elk ander leed waarmee onze aardbol bestrooid wordt en waarvan de media de beelden genereus verspreiden. Maar al die ongefilterde informatie die enkel gericht is op sensatie of sentiment zadelt ons op met een gevoel van ongemak en onvrede. Door donkere gedachten worden we overmand: de wereld is een smeerpoel! Niets verandert ooit ten goede!

Enquête

Ik moest aan dat soort cynische wereldvisie denken als ik de resultaten las van een enquête over de meest gehate Belg aller tijden, Marc Dutroux. Ook die werden zonder veel duiding op het net gegooid. Geen webwachter vroeg zich blijkbaar af of die ondervraging van nauwelijks 1.000 Belgen wel iets waard is. Ik vraag me af welke vragen enquêteurs dan wel stellen over zo een delicate zaak. Nuance zal wel niet hun handelsmerk geweest zijn. Maar op alle websites staat wel te lezen dat driekwart van de Belgen niet geloven dat alles gezegd is over deze donkere affaire.

Het lijkt wel dat de overvloed van nieuws zorgt voor een bizarre combinatie van goedgelovigheid en achterdocht. Geen wonder dat we alles met alles beginnen te verwarren en overal samenzweringen zien. Ik ben er zeker van dat iemand de hand van Dutroux vermoedt in het droeve lot van een Deens konijntje...

Meest gelezen