Openbaar ministerie vordert straffen met uitstel op proces-Jonathan Jacob

In het justitiepaleis in Antwerpen stonden vandaag elf beklaagden terecht. Het gaat om acht mensen van het Bijzondere Bijstandsteam "de Bottinekes", de politiecommissaris van de zone Minos, en de directeur en een psychiater van de Broeders Alexianen in Boechout. De elf waren zelf niet aanwezig in de zittingszaal en een paar uur na de start van het proces hebben ook hun advocaten de zaal verlaten.

De advocaten zijn vertrokken, omdat de rechter niet was ingegaan op hun vraag om uitstel. Ze waren van mening dat de zaak niet kon worden gepleit als er geen uitspraak is in de zaak van vader Jan Jacob die in juni valt. Vader Jacob moet dan voor de rechter verschijnen, omdat hij de beelden van zijn zoon in de cel aan de media heeft doorgespeeld.

De verdediging liet vanmorgen bij het begin van de zittingsdag weten dat ze van mening is dat de twee zaken niet van elkaar kunnen worden gescheiden. "Het staat als een paal boven water dat beide dossiers niet afzonderlijk mogen worden behandeld", zei meester Paul Quirynen (foto).

Advocaat Jef Vermassen, die pleit voor de ouders van Jonathan Jacob, ging onmiddellijk in tegen de vraag tot uitstel van de verdediging. "De burgerlijke partij wacht al meer dan vijf jaar. Die mensen willen ook beginnen aan hun rouwproces. Vader Jan Jacob kan niet meer slapen zonder medicatie, hij ziet altijd de beelden van zijn zoon voor zich. De man moet rust vinden. Het uitstel dat men vraagt, is een vraag om meer tijd te winnen."

De vader van Jonathan Jacob (foto) vroeg zelf ook nog het woord. Hij vertelde hoe hij nog iedere dag treurt om zijn zoon en hoe vreselijk hij het vindt dat hij al vijf jaar wacht op verontschuldigingen van de mensen zelf. "Heeft iemand van de tegenpartij last gehad van die beelden?"

Door de vraag om uitstel van de verdediging voelt de man zichzelf meer dader dan slachtoffer. "Ik wil niet liegen, ik heb die beelden uitgebracht. Maar ik verwacht ook de waarheid van die mensen."

Na vader Jan Jacob kwam ook het openbaar ministerie aan het woord. Substituut-procureur-generaal Alexandra Van Kelst (foto) was ook van mening dat uitstel geen optie is. "Met welk opzet de vader de beelden ook ter beschikking heeft gesteld, dat heeft niets te maken met wat er met Jonathan Jacob is gebeurd. Hier moet het debat worden gevoerd."

Na deze woorden trokken de rechters zich terug om te beraadslagen. Na meer dan anderhalf uur luidde hun oordeel dat de zaak niet zou worden uitgesteld. "De afloop van de andere strafprocedure moet niet worden afgewacht. De verdediging kan haar recht op verdediging uitoefenen met het voorliggende strafdossier. Het verzoek tot uitstel wordt als ongegrond afgewezen", zei de rechter.

Daarop besloten de advocaten van de beklaagden om verstek te laten gaan en ze verlieten dan ook de zittingszaal. De rechter heeft daarop de zitting geschorst voor de middagpauze.

Na de middagpauze kreeg advocaat van de burgerlijke partij, Jef Vermassen, het woord. Volgens Vermassen was Jonathan opgegroeid in een goed klimaat. Zijn ouders waren heel erg met hem begaan en deden wat ze konden voor hun zoon. “Zijn problemen zijn begonnen toen hij is beginnen te fitnessen. Hij wou een mooi lichaam en is daardoor aan de amfetamines geraakt. Hij was geen drugsverslaafde, hij was een bodybuilder."

Advocaat Vermassen vertelde wat er allemaal fout is gelopen in het dossier. Hij benadrukte vooral dat Jonathan niet agressief was toen hij tot twee keer toe met de politie naar het psychiatrisch ziekenhuis van de broeders Alexianen in Boechout is gereden.

“Hij wou wel worden opgenomen, maar is door de dwangbuis waarmee ze hem in de isoleercel wilden steken, in paniek geslagen. Hij had geen schrik van de agenten en hun wapens, maar wel van de hond die de agenten meebrachten. Toen hij het dier zag, was hij wél bereid om de isoleercel binnen te gaan.” Vermassen heeft aangeklaagd dat de psychiater voet bij stuk hield en weigerde om Jonathan binnen te laten.

Vermassen (foto) benadrukte het belang van het bestaan van de beelden uit de politiecel en stelde zich de vraag: Waarom al dat geweld? “Kan dit in een beschaafd land? Hij wordt geklopt, geslagen door acht gemaskerde mannen. Eigenlijk heeft de dokter een dode man nog een kalmeerspuit gegeven. De injectie-inhoud is niet meer opgenomen door het lichaam. Waarom Jonathan niet laten zitten, op de hoek van de brits, waarom hem niet in slaap laten vallen als de amfetamines waren uitgewerkt. Waarom al dat geweld?”

Advocaat Vermassen vond het niet kunnen dat de beklaagden zelf niet in de rechtbank aanwezig waren en dat later ook hun raadsheren verstek lieten gaan. “Het getuigt van geen respect voor de rechtbank. Is het hoogmoed of onverschilligheid?”, vroeg hij zich af.

Na de advocaten van de burgerlijke partijen volgde het rekwisitoor van het openbaar ministerie. Substituut-procureur-generaal Van Kelst richtte zich in eerste instantie tot de familie van Jonathan. Ze benadrukte dat wat gebeurd is, nooit had mogen gebeuren en dat ze alle begrip had voor de acties die vader Jan Jacob had ondernomen, want "een kind verliezen, is het ergste wat een mens kan overkomen". 

Daarna nam Van Kelst het op voor de parketsubstitute die een arts had opgevorderd om Jonathan te kalmeren en waarvoor meester Vermassen haar voordien op de korrel had genomen. "Ze stond met haar rug tegen de muur. De anderen hadden hun handen van hem aftrokken. De medische wereld zei foert tegen hem en ook de politie zei: How, how, die willen wij hier niet."

"Is het zo fout om er een arts bij te halen die Jonathan hopelijk nog kon kalmeren, zodat hij alsnog kon worden opgenomen? En nee: zij heeft niet gezegd dat Jonathan moest worden platgespoten. Ze kan alleen de dokter vorderen, niet het middel dat hij toedient."

Van Kelst eindigde haar betoog met de strafvorderingen: zes maanden cel met uitstel voor de directeur en een psychiater van het psychiatrisch centrum. "De toestand van Jonathan vroeg om medisch handelen, maar de beklaagden trokken hun handen van hem af. Ze waren nochtans wettelijk opgevorderd om hulp te bieden en zijn opname weigeren, was dus geen optie."

Voor de acht BBT'ers en de politiecommissaris die hen heeft opgeroepen, vroeg Van Kelst vier maanden cel met uitstel. "Het team gebruikte een gestoorde procedure om Jonathan te immobiliseren. Ik wil aannemen dat die procedure voor en na 6 januari 2010 met succes werd gehanteerd, maar hier had ze nooit mogen worden toegepast."

Doordat de beklaagden verstek laten gaan, kunnen zij in verzet gaan. Dat betekent dat als dit proces is afgelopen, ze een volledig nieuw proces in eerste aanleg kunnen vragen en daarna kunnen alle partijen nog eens in beroep gaan tegen die beslissing. De zaak zal waarschijnlijk dus nog lang niet afgelopen zijn.