Moeders, ik zal jullie nooit vergeten - Aya Sabi
Dat ik er ben is een mirakel
Ik herinner me de eerste uren van mijn bestaan, voor mijn bestaan. Al zeggen ze dat het niet kan.
Papa probeerde het geluk te grijpen terwijl het uit zijn vingers glipte, nadat de dokter zei dat ze ons niet allebei konden redden. Eén van de twee, zijn vrouw of zijn ongeboren dochter, zou hij verliezen. Maar we overleefden allebei, want in dat kaal ziekenhuis dwarrelde er toch een stofwolk van geluk en zo noemden mijn ouders, toen een jong en levenslustig koppel, nu ouder en levenslustiger, mij: Aya. “Mirakel”. Ik was geboren.
De grillen van het leven
De herinnering is wispelturig, als de grillen van het leven.
We hebben evenveel grip op onze toekomst als op ons verleden. Soms hebben we de touwen strak in handen, maar ook glippen ze tussen onze handpalmen door en snijden ze in onze huid en enkele keren openen we onze vingers en geven ons over, maar vaker bukken we ons en rapen de touwen weer op. Het gaat niet zoals we altijd willen dat het gaat. Dat onze dagen kabbelen. Het ging niet altijd zoals we wilden en zelfs onze herinnering, wat we meenemen en vergeten, wat ons warm maakt en wat onze blik verduistert, hebben we vaak niet bewust gekozen en gefilterd.
De moeder uit Mijn Jihad
Ik zat op een van de zwarte stoeltjes in de koude Kruitfabriek tijdens de avant-première van de Panoramadocumentaire “Mijn Jihad” en daar besefte ik dat leven misschien wel het vermogen om herinnerd te worden, is. Want vóór mij, als afspiegeling op de witte muur, smolten leven, herinnering en vergetelheid zich om tot één gedaante: Saliha. Zij zag haar zoon vertrekken naar de oorlog terwijl hij er alles aan deed haar niet te vergeten. De laatste keer dat hij haar zag, heeft hij haar echt gezien, onthouden, hoe ze leefde, lachte en liefhad. En hoewel zij wist dat zij in zijn herinnering schuilde, zei ze hem toch: “Vergeet me niet, mijn zoon.”
Mijn ogen traanden en mijn hart haperde, omdat zoveel leed niet te dragen leek op mensenschouders. En daar besefte ik dat leven herinneren en herinnerd worden is. Dat ieder die leeft probeert niet te vergeten, vasthoudt aan wat hem lief is en wat hem liever dan lief was. Tegelijk dromen en wensen schetst, maar niet vergeet wat herinnerd moet worden. Die vrouw, Saliha, was haar zoon verloren aan een verloren strijd en toch, toch was zij sterk. Zij streed als een Amazone.
Misschien omdat ze niet vergeten werd.
Moederschap is een kunst
De documentaire was afgelopen en ik wandelde door de ruimte tot ik bijna botste op een gedaante. Ik trok mij terug, zodat de persoon langs kon en keek tegelijk omhoog in zachte, zwarte ogen die teder naar mij lachten. Het is een alledaagse gebeurtenis en misschien zelfs ongeloofwaardig dat ik er zoveel waarde aan hecht, maar tussen mijn longen en mijn lever, waar mijn hart zojuist haperde, was er rust. Saliha, daar stond ze. Naast me, met haar lieflijke moederhand op mijn schouder. Ik was herboren.
Zij leefde langer dan haar zoon, toch bleef zij alle dagen moeder en wat moeders geven is niet te meten en niet vervormen tot geurige bloemen en ontbijt op bed. Moederschap is een kunst, een overgave, een continue strijd om van je kinderen de allerbeste, allerschoonste en allerliefste te maken. Mijn moeder stond aan de rand van de dood om mij het leven te geven. Hoe ik geboren werd, was mij enkel verteld, maar ik klamp me eraan vast als een van mijn vergeten herinneringen. Ik hecht me aan moeder vast als een ongeboren dochter, want zij geeft mij kracht om de aarde te passeren in haar baan.
Voor de vergeten moeders
In de week van Moederdag wil ik moeders die op de een of andere manier vergeten zijn, door hun kinderen en kleinkinderen, vertellen dat zij niet vergeten zijn, dat zij het leven in leven houden, dat zij de natuur voortduwen en zouden we hen ooit vergeten, was het bestaan vergaan.
Voor de moeders die langer dan hun kinderen leven.
(Aya Sabi is studente en columniste.)