"Het zijn jonge en sterke mannen die de ramp overleefd hebben"

"Kort na middernacht voer een groot schip van de Italiaanse kustwacht de haven binnen, begeleid door kleinere verkenningsschepen. Dat gebeurde, vreemd genoeg, onder applaus", vertelt André Vermeulen vanuit Catania.

"Op de kade stonden mensen die slogans riepen als “we zijn allemaal clandestien” en “immigreren is geen misdaad”. Ze hadden bloemen mee die ze deels in het water gooiden uit respect voor de slachtoffers, de andere bloemen gaven aan de overlevenden die van het schip kwamen. Een van de mannen zat in een rolstoel, maar het zijn voor de rest jonge, sterke mannen die de ramp overleefd hebben."

Nog volgens Vermeulen kwamen drie mensen onder politiebegeleiding van het schip. "Ze werden apart naar een politiecombi gebracht en zijn daarna weggevoerd. We hoorden daarna spreken van twee arrestaties, maar er zijn wel degelijk drie mensen opgepakt.”

Vanmorgen meldde het Italiaanse gerecht inderdaad dat er twee drenkelingen gearresteerd zijn. Het gaat om de Tunesische kapitein van het schip en een bemanningslid van Syrische afkomst. Het gerecht vermoedt dat het tweetal betrokken was bij de organisatie van het vluchtelingentransport. De kapitein is eveneens beschuldigd van roekeloze meervoudige doodslag.

Volgens Giovanni Salvi, de procureur van Catanië die het onderzoek leidt, werden enkele honderden vluchtelingen op het rampschip verplicht om in het ruim plaats te nemen waar ze werden opgesloten. Honderden anderen werden op een ander dek opgesloten, terwijl nog eens honderden andere vluchtelingen op het bovenste dek samengeperst zaten.

Volgens Salvi haastten de migranten zich naar de ene kant van het schip toen ze een Portugees containerschip dat hen kwam redden zagen naderen. Als gevolg van die stormloop kapseisde het schip.

De Verenigde Naties en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) maakten afgelopen nacht overigens bekend dat er bij de scheepsramp voor de Libische kust vermoedelijk 800 mensen zijn omgekomen.

De organisaties kwamen tot dat cijfer na gesprekken met overlevenden. "We hebben de getuigenissen vergeleken. Er waren iets meer dan achthonderd mensen aan boord, onder wie ook kinderen van 10, 12 jaar oud. Er waren Syriërs, ongeveer 150 Eritreeërs, Somaliërs,...", zo verklaarde Carlotta Sami van het VN-Commissariaat voor de Vluchtelingen. De overlevenden waren volgens Flavio Di Giacomo van het IOM afkomstig uit Mali, Gambia, Senegal, Somalië, Eritrea en Bangladesh. Ook vier minderjarigen hebben de scheepsramp overleefd. Tot nog toe zijn nog maar 24 lichamen uit het water gehaald.

De vluchtelingenstroom houdt intussen aan. Terwijl de zoektocht naar slachtoffers van de scheepsramp nog steeds aan de gang is, kwamen gisteren alweer nieuwe noodsignalen binnen. Het ging om twee schepen die zich in volle zee bevonden, eerder was een schip voor de kust van het Griekse eiland Rhodos op de rotsen gevaren.

De Italiaanse premier Mario Renzi riep Europa gisteren met klem op om meer preventief op te treden en te verhinderen dat vluchtelingenboten vanuit Libië vertrekken. 90 procent van de vluchtelingenschepen op de Middellandse Zee komt uit Libië. De Europese Unie lijkt zich pas sinds deze ramp bewust geworden van de hoogdringendheid van de zaak. Donderdag is er een extra Europese top rond het vluchtelingenprobleem.

De landen rond de Middellandse Zee krijgen sinds enkele jaren te maken met bootvluchtelingen die vanuit Libië de oversteek maken. Op Malta leidt dat voorlopig niet tot problemen met de lokale bevolking, meldt radiojournaliste Katrien Vanderschoot vanop Malta. De bevolking is gastvrij maar vindt ook dat zij niet het hele probleem kan oplossen. "Er moet hulp komen van grotere landen als de VS of Australië", zegt een Maltese B&B-uitbaatster. "Ze zouden ons moeten helpen door de vluchtelingen naar een land te brengen waar ze opnieuw kunnen starten, waar ze werk kunnen vinden. Het is belachelijk want deze mensen lijden en uiteindelijk behoren we allemaal tot hetzelfde menselijke ras."