Afscheid van een dwarse advocaat - Leo Stoops
Advocaat in de cel
's Morgens valt het bericht binnen dat Michel Graindorge was opgepakt voor medeplichtigheid bij de ontsnapping van François Besse, een beruchte gangster, uit de raadkamer van het Brusselse justitiepaleis. Graindorge zou een revolver met tape hebben vastgemaakt onder de beklaagdenbank. Besse kon die grijpen, bedreigde de leden van de raadkamer en kon rustig naar buiten lopen. De advocaat zat daarvoor vier maanden in de gevangenis, maar werd uiteindelijk vrijgesproken.
Tegenwoordig is het geen uitzondering meer dat een advocaat wordt opgesloten. Er zijn zelfs advocaten die met een zucht stellen dat "elke strafpleiter maar in voorlopige vrijheid is" , maar toen was het een donderslag bij heldere hemel.
Dat wil zeggen: het was ongezien dat een advocaat werd opgepakt, maar dat het Michel Graindorge was, dat verwonderde dan weer niemand.
Een bestrijder van "het systeem"
Graindorge was een man die zich helemaal inzette voor mensen die hij zag als slachtoffers van "het systeem". Nog zo'n begrip uit de jaren 60: "het systeem" stond voor de samenleving die de rijken bevoordeelde en die de mensen die niet meekonden vermorzelde. Ik schud die definitie zomaar uit mijn klavier, maar ik zit er waarschijnlijk niet ver naast.
Na zijn opleiding bij de Jezuïeten stichtte Graindorge de Parti Communiste Marxiste Léniniste. Een straffere naam is moeilijk te bedenken, maar komt nu wat studentikoos over. Na een paar jaar vloog hij daar aan de deur, hij was geen man van het compromis.
Als advocaat raakte hij vooral bekend door zijn optreden in de zaak van de Bende van Nijvel, waar hij een aantal slachtoffers verdedigde. Michel Graindorge maakte er nooit een geheim van dat volgens hem de toenmalige rijkswacht achter de moordaanslagen zat, omdat ze het land wilde destabiliseren. Achterliggende bedoeling: een rechtse regering in het zadel hijsen.
Graindorge publiceerde op een bepaald ogenblik zelfs een lijst met betrokken rijkswachters en mensen uit hun entourage. Zonder enig bewijs. Absoluut ongehoord, maar in het klimaat van verdachtmakingen dat toen heerste kwam hij ermee weg. Hij bestreed tenslotte "het systeem". Hij verloor wel een groot deel van zijn geloofwaardigheid bij de mensen aan de top van het "rechtssysteem".
De Zwarte Baron
Nog iets dat de man tekent: Graindorge is zijn linkse overtuigingen altijd getrouw gebleven, maar op het einde van zijn carrière verdedigde hij de extreemrechtse Zwarte Baron, baron de Bonvoisin. De baron werd ervan verdacht dat hij geld schonk aan allerlei duistere bewegingen, maar dat is nooit bewezen. In die zin was de baron ook een slachtoffer van het systeem.
Michel Graindorge was een agnosticus, maar hij had tegelijkertijd een grote fascinatie voor Jezus. Ook een slachtoffer van het systeem? Of gewoon een restant van zijn opvoeding bij de Jezuïeten?
(Leo Stoops is oud-journalist van VRT Nieuws en pionier van de justitiële verslaggeving.)