Europa trekt meer middelen uit om boten van mensensmokkelaars te vernietigen

Alle aanwezige ministers zegden hun steun toe aan een plan van de Europese Commissie met tien maatregelen waarmee de vluchtelingencrisis kan worden aangepakt.

Op korte termijn zou er een burgerlijk-militaire operatie moeten komen om de boten die smokkelaars gebruiken om vluchtelingen de Middellandse Zee op te sturen te vernietigen. Het mandaat voor die operatie moet nog worden uitgewerkt, de Commissie laat zich alvast inspireren door de goede ervaringen met de antipiraterijmissie Atalanta voor de kust van Somalië. De grensbewakingsoperaties Triton en Poseidon zullen ook meer geld en middelen krijgen. Ook het gebied waarin ze mogen opereren, wordt uitgebreid.

De Europese lidstaten waar de meeste vluchtelingen Europa binnenkomen, krijgen ook meer steun. Zo zal het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) teams naar Italië en Griekenland sturen om hen te helpen bij de verwerking van asielaanvragen. De ministers gaven ook hun steun aan het voorstel voor een pilootproject om meer vluchtelingen te hervestigen. De Belgische minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) liet verstaan dat ook België zich daartoe wil engageren.

Daarnaast wil de EU de chaos in onder meer Libië en Syrië en Irak oplossen. "Daar moeten we naar een politieke oplossing gaan", zegt minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR). Reynders kijkt daarvoor niet alleen naar Europa, maar ook naar de VN-Veiligheidsraad.

Donderdag komen de Europese leiders opnieuw in spoedzitting bijeen om de maatregelen die vandaag werden afgesproken verder te bespreken.

"Dit kan zo niet doorgaan. We kunnen niet toestaan dat honderden mensen sterven terwijl ze naar Europa reizen. Daarom heb ik beslist om donderdag een speciale Europese top bijeen te roepen over de crisis in de Middellandse Zee". Zo heeft EU-voorzitter Donald Tusk op Twitter aangekondigd. Wel waarschuwde Tusk voor te hoge verwachtingen. "Verwacht geen mirakeloplossingen", zei hij nog.

Volgens Tusk komt die extra top er op vraag van Italië, maar ook van andere landen, zoals ook onze premier Charles Michel (MR).  De crisis belandt dus op de agenda van het hoogste orgaan van de Europese Unie. Het zijn vooral de lidstaten Italië, maar ook Malta die het grootste deel van de vluchtelingen vanuit Libië opvangen.

Europa schakelt dus duidelijk een versnelling hoger. De vergadering vandaag werd op nauwelijks 24 uur georganiseerd. De Europese Commissie ging sowieso volgende maand met een plan komen, maar heeft dat al vandaag voorgesteld.

"Dat heeft ongetwijfeld te maken met de groeiende kritiek, een gevoel van schaamte. Je zou het ook als een vorm van schuldbekentenis zien als men de middelen optrekt", aldus VRT-journalist Rob Heirbaut.

Federaal minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) spreekt niet van zo'n schuldbekentenis. "De fenomenen zijn er en je moet er dan op reageren. We zullen de situatie verder evalueren."

De Europese Unie ligt onder vuur omdat ze niet kordaat genoeg optreedt. Op dit moment is operatie-Triton het belangrijkste wapen in de strijd tegen de vluchtelingenstroom. Triton houdt in dat Europese buitengrenzen bewaakt worden. Maar die actie, waarbij in de Middellandse Zee 7 schepen, 2 vliegtuigen en 1 helikopter worden ingezet, blijkt niet afdoende.

Dit jaar zijn al zeker 1.000 vluchtelingen omgekomen terwijl ze via de Middellandse Zee de oversteek wilden maken naar Europa. Het voorlopige dieptepunt is de ramp waarbij zaterdagavond een schip met honderden vluchtelingen aan boord kapseisde voor de Libische kust.

Vandaag zijn in Italië overigens nog eens 24 mensen opgepakt die verdacht worden van mensensmokkel. Ze zouden het voorbije jaar 15 reizen voor vluchtelingen vanuit Libië via Sicilië naar het vasteland in Italiê georganiseerd hebben. De vluchtelingen zouden daar tussen de 1.500 en 2.000 dollar voor betaald hebben. De smokkelbende zou geleid worden door Eritreeërs en Ethiopiërs.