En nu vooruit! - Tim Pauwels
Kan "beleid" het verschil maken?
Ik blijf er met enige verwondering naar kijken, naar het fenomeen "beleid". Het is met diezelfde verwondering dat ik ook in de Lambermont stond toen de regering Verhofstadt II werd aangekondigd. Er was afgesproken dat de ziekteverzekering met 4.5 procent per jaar mocht groeien en Guy Verhofstadt zei toen heel duidelijk dat we niet in de val mochten trappen van de harde besparingen, zoals Nederland die doorvoerde, omdat je je economie daarmee kapot spaart.
Ik heb ook tegenover premier Herman Van Rompuy gezeten die zei dat België zijn eigen economie eigenlijk helemaal niet kon stimuleren. Daarvoor hangen we toch te veel af van Duitsland. De regering Van Rompuy nam een paar gerichte maatregelen in de bouw en de horeca maar niet meer, want dat bracht toch niet op.
Tijden en omstandigheden veranderen natuurlijk, en ik weet nog altijd niet wie gelijk heeft (gehad) maar ik stel wel het verschil vast. De huidige meerderheid mikt toch weer meer op àlgemene maatregelen (algemene verlaging patronale bijdragen, algemene verlaging in de personenbelasting) en ze bespaart wel hard op gratis water, gratis bussen en zelfs zo hard op Justitie en Leger dat die echt kraken in hun voegen. Precies door die besparingen voorspelt het planbureau dat de huidige maatregelen over vijf jaar maar 16.000 banen zullen opleveren. Dat is erg weinig, al moet er meteen worden bijgezegd dat banen creëren door beleid gewoon erg moeilijk is.
Van de week nog heeft de Oeso nog maar eens berekend dat België koploper blijft in het belasten van arbeid. Let op, sinds enkele jaren dalen de Belgische lasten, zelfs méér dan in andere landen en dat is de verdienste van de vorige én de huidige regering, maar het feit blijft er staan : koploper in Europa. Er zijn zeker al maatregelen genomen. Maar maken ze echt een wezenlijk verschil ? Het IMF voorspelt de economische groei in België net iets ónder het Europese gemiddelde.
Alweer een ideologisch steekspel
Als de uitdaging zo groot blijft, wekt het ook altijd een beetje verwondering dat de centrum-rechtse coalities vaak toch weer onderling in een ideologisch steekspel belanden. Zo vond van de week N-VA kamerlid Zuhal Demir dat de RVA meer moeite moest doen om de onterecht gegeven uitkeringen terug te vorderen. Helemaal niet zo eenvoudig als het lijkt, maar een legitiem standpunt. Even legitiem is het om te vinden dat vakbonden beter geen werkloosheidsuitkeringen uitbetalen, al zijn daar historische redenen voor en zijn die bonden wel degelijk met hun eigen fortuin aansprakelijk voor fouten die ze daarbij maken.
Maar in het vuur van de communicatie werd het allemaal toch weer een sneer aan de vakbonden en dus een sneer aan coalitiepartner en vakbondspartij CD&V, waar één en ander niet gewaardeerd werd. Ook Open VLD reageerde geprikkeld omdat hun bevoegde staatssecretaris de RVA nog maar net gefeliciteerd had met de strijd tegen de sociale fraude. Tja, of het nu gaat over para's op de Meir of vakbonden jennen, het is niet van de envergure die je verwacht van onuitgegeven coalities.
Kan het of kan het niet?
Kan het of kan het niet, voldoende geld mobiliseren om de lasten op arbeid echt significant te verlagen zonder dat de sociale zekerheid wordt ondergraven ? Als het kan, dan willen we dat graag de komende maanden zien. De discussie over de tax shift zal een mooie lakmoesproef worden over de vraag of de centrum-rechtse meerderheden het land (en het belastingssysteem) echt structureel kunnen hervormen. En àls we wat geld vinden, is het dan echt een goed idee om dat te investeren in algemene maatregelen ? Of richten we lastenverlagingen beter op de laagste inkomens ? Er zijn nog al wat economen die vinden dat dat laatste meer banen creëert.
Als het verwonderd kijken tijdens mijn journalistieke carrière me iets heeft bijgebracht, dan is het dat het verdomd moeilijk is om politiek een verschil te maken. Onze minister van Financiën, nog niet zo lang geleden zelf journalist, schrijft dat de Europese welvaartseconomieën gewoon niet de flexibiliteit hebben om zich aan te passen aan nieuwe uitdagingen. Hij zou gelijk kunnen hebben. Maar tegelijk is er met veel bravoure "verandering" aangekondigd. Als het kàn, de economie aanzwengelen en banen creëren met beleid, zonder de gewone man te treffen, dan moet het de komende maanden gebeuren. Welaan dan. Vooruit.
(Tim Pauwels is medepresentator van De Zevende Dag en Wetstraatwatcher.)