Vlaamse bioloog vindt "uitgestorven" apensoort

In februari vertrok de Vlaamse bioloog Lieven Devreese (27) op expeditie naar de Republiek Congo. Zijn doel: de uitgestorven gewaande Bouviers rode franjeaap (Piliocolobus bouvieri) vinden en fotograferen. Missie geslaagd, want een trotse Devreese pakt nu uit met de eerste foto ooit van de apensoort.
De foto toont een volwassen vrouwtje met haar jong.

De expeditie onder leiding van Devreese en zijn Congolese collega-onderzoeker Gaël Elie Gnondo Gobolo begon op 10 februari in de Republiek Congo, ook wel Congo-Brazzaville genoemd. Om zijn zoektocht te bekostigen, had Devreese, die eerder al onderzoek had gedaan naar apen in Centraal-Afrika, onder meer gebruik gemaakt van crowdfunding.

Het gebied waar de rode franjeapen wonen, is erg afgelegen en moerassig. Dat bemoeilijkte de expeditie. "Alle verplaatsingen gebeuren via de rivier en dat kost telkens veel geld. De bossen zijn ook vaak moeilijk toegankelijk door de hoge waterstand", legt Devreese uit. "Tot je heupen door de modder wadend is het niet makkelijk om apen te zoeken."

Eerste foto

Met de hulp van de lokale bevolking, die de apensoort goed kent, werd uiteindelijk succes geboekt. Begin maart werd een groep Bouviers rode franjeapen gespot in de moeraswoud en langs de Bokibarivier in het Ntokou-Pikounda Nationaal Park. "Onze foto’s zijn de eerste in de wereld en bevestigen dat de soort niet uitgestorven is", zegt Devreese.

Over de Bouviers rode franjeaap is maar weinig bekend. De felrode apensoort komt enkel voor in de Republiek Congo en werd voor het eerst beschreven in 1887. Tot nog toe was de soort enkel bekend van een aantal huiden die in musea bewaard worden en die zo'n 100 jaar geleden ingezameld zijn.

Tot nu bestond er geen foto van een levende Bouviers rode franjeaap. Onderzoekers hadden de dieren bij inventarisaties in de jaren 2000 wel gespot, maar daarbij waren ze niet op beeld vastgelegd. Sommigen vreesden dan ook dat de soort al uitgestorven was.

Bushmeat

De grootste bedreiging voor de rode franjeapen is de commerciële jacht. Ze vormen een makkelijk doelwit voor jagers omdat ze grote, lawaaierige apen zijn die in grote groepen leven en niet goed jagers zien aankomen. Het vlees wordt als "bushmeat" naar de steden gebracht en op markten verhandeld.

De Bouviers rode franjeaap heeft de status "kritiek bedreigd" op de rode lijst van de International Union for Conservation of Nature omdat aangenomen wordt dat de populatie ernstig gedaald is als gevolg van de jacht.

"Op basis van onze voorlopige studie is het moeilijk in te schatten hoe kritiek de situatie is, maar de aanwezigheid van de commerciële jacht en het feit dat we geen rode franjeapen konden vinden langs de Sangha-rivier zijn geen goede tekens", zeggen de onderzoekers.

Bescherming

De biologen gaan nu hun gegevens verwerken en in een wetenschappelijke publicatie gieten. Ze hopen dat hun bevindingen internationale organisaties zullen aanmoedigen om actie te ondernemen ter plaatse, zodat de dieren op zijn minst in het Ntokou-Pikounda Nationaal Park veilig zijn en gemonitord worden.

Devreese en een lokale gids:

Het gebied waar de apen gevonden zijn:

Meest gelezen