Besparen op de kap van de armen - Frederic Vanhauwaert

Opnieuw het zoveelste cijfer dat meer mensen een beroep doen op voedselbedeling. Verrassend is dit cijfer allerminst, het feit dat morgen iedereen weer tot de orde van de dag overgaat helaas ook. Voor de duidelijkheid: voedselbedeling zou in een rijke regio als Vlaanderen niet mogen bestaan en mag dus enkel onder blijvend protest georganiseerd worden. Tegelijkertijd dient er aan een samenleving gewerkt te worden die voldoende herverdeelt en die voor iedereen een waardig leven mogelijk maakt.
opinie
Opinie

Alarmerende cijfers

Precies in dat laatste zijn we reeds decennia aan het falen. Toen het goed ging, kregen we met onze sociale zekerheid en sociaal beleid geen mens in armoede uit de statistieken. Vorige week nog gaven wetenschappers van het federale jaarboek armoede aan dat de kans heel reëel is dat de armoede zal toenemen door het beleid van de huidige regeringen. Nieuws is dit allerminst, armoedeorganisaties en sociale organisaties geven al meerdere jaren aan dat er met dit beleid en ook dat van vorige regeringen storm op komst is.

Naast de cijfers rond voedselbedeling kregen we de voorbije jaren al enkele duidelijke en sprekende signalen:
Het Gemeenschapsonderwijs gaf begin 2014 aan dat er 9,5 miljoen euro aan openstaande schoolfacturen zijn binnen hun net, en dat de verwachting is dat een groot deel daarvan nooit zal geĂŻnd worden; de kinderarmoede in Vlaanderen is gestegen tot 1 op 10 kinderen, maar is vooral de voorbije 10 jaar verdubbeld en de curve zet dezelfde richting voort; de Vlaamse armoedemonitor gaf in 2014 aan dat er ondertussen 510.000 Vlamingen kampen met een te zware maandelijkse woonkost,...

De ogen dicht

Ook mensen in armoede keken dus uit naar de verkiezingen van mei 2014. Verandering moest en zou er komen. Helaas doen de huidige coalitiepartners verder de ogen dicht voor de armoedeproblematiek en laten ze bovendien mensen die het moeilijk hebben mee delen in de besparingsronde. Een schrijnend maar absoluut geen alleenstaand voorbeeld hiervan is een alleenstaande vrouw die nu halftijds 20 euro loon per maand meer heeft, maar voor haar onvrijwillig deeltijds werken haar inkomensgarantie-uitkering met 140 euro ziet zakken. Een koopkrachtverlies van 120 euro. Of de jongere die sinds kort geen inschakelingsuitkering van een goede 400 euro meer krijgt, terwijl hij al jarenlang trouw alle opleidingen en stages van de VDAB met succes volgt. Helaas zijn er te weinig jobs op de arbeidsmarkt, hij moet dus opnieuw een beroep doen op zijn (werkende) ouders, die zelf op de rand van armoede balanceren.

Besparen op de kap van de armen

Het huidige beleid ten aanzien van mensen in armoede kan samengevat worden als volgt: tegen 2019 zullen er door lastenverlagingen mogelijks extra jobs zijn. Hopelijk zijn die echt gegarandeerd, zijn ze kwaliteitsvol en geven ze ook kansen op werk aan kort- en laaggeschoolden. In de wachtende jaren tot 2019 wordt door het besparingsbeleid de koopkracht voor mensen in armoede en de groep net daarboven aangetast, want iedereen moet bijdragen. Decenniumdoelen 2017 berekende voorzichtig dat mensen uit de laagste inkomensgroep minstens 40 euro per maand zullen verliezen.

De voorbeelden waar ook mensen in armoede mee moeten bijdragen zijn ondertussen bekend: meer betalen voor mobiliteit, hogere maximumfactuur in het onderwijs, duurdere kinderopvang, invoeren van remgeld voor toegang tot justitie, … De stijging van de laagste inkomens met enkele procenten is daarmee al tenietgedaan.
Tegelijkertijd gaan we het activeringsbeleid nog wat verstevigen: niet genoeg zoeken betekent sancties. Mensen moeten echter op zoek naar die job in een context van minstens de helft meer werkzoekenden dan het aantal beschikbare jobs. Om nog maar te zwijgen van het aantal jobs dat voor kort- en laaggeschoolden beschikbaar is. Of over het aantal jobs dat verloren gaat door besparingen.

Een beleid dat niet investeert maar bespaart op mensen die het moeilijk hebben pleegt schuldig verzuim ten aanzien van de hele samenleving. Medische zorgen die uitgesteld worden, geestelijke gezondheidsproblematiek, dakloosheid, groeiende vraag naar schuldbemiddeling … Is het beleid en de samenleving zich bewust van deze nieuwe schuldopbouw?

(Frederic Vanhouwaert is coördinator van Netwerk tegen Armoede.)

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen