Witte winkelkassa pakt fraude niet aan - Karel Van Eetvelt

Men ziet een symptoom en gaat als een kip zonder kop het symptoom bestrijden. Maar als je de oorzaak van de ziekte zelf niet aanpakt, hervalt de zieke of gaat die in het slechtste geval dood.

Dat neemt niet weg dat je het symptoom zelf ook mag en soms wel moet bestrijden. De witte kassa is zo’n mooi voorbeeld van symptoombestrijding. De ziekte genees je er niet mee, maar ze (de witte kassa) is wel doeltreffend als je ook de oorzaak van het zwartwerk durft aan te pakken.

Wie waagt te zeggen dat er ook een oorzaak is, een reden, waarom mensen op bepaalde prestaties weigeren belastingen of sociale bijdragen te betalen, wordt al gauw in de hoek van de verdedigers van de fraude geduwd. Nochtans is het doel net om fraude zo doeltreffend mogelijk uit te roeien, maar wel op een manier dat er morgen nog ondernemers zijn die liefst evenveel mensen een job aanbieden.

Het idee om het wittekassasysteem uit te breiden naar andere sectoren om de fraude daar uit de wereld te helpen, is iets te simplistisch. Politici zwaaien maar al te graag met voorbeelden van andere landen “waar dat allemaal wel kan”, in dit geval Oostenrijk. Ik vind dat zelf ook een mooi voorbeeld. Geef mij morgen de belastingdruk, de loonlastendruk en de arbeidsflexibiliteit van Oostenrijk en we voeren met plezier de witte kassa niet alleen in de horeca, maar ook in de retail in. En met evenveel plezier creëren we nog meer afdoende fraudebestrijdingssystemen voor de bouw en de transportsector door.

Maar het contrast met Oostenrijk kon niet groter zijn. De belastingdruk in ons land is hoog, zeer hoog. Van alle OESO-landen staat België op de derde plaats, na Denemarken en Frankrijk. De belastingdruk bedraagt 44,6 procent, 0,6 procent meer dan het jaar voordien.

Al even zwaar voor ondernemers zijn de hoge loonlasten. In vergelijking met het gemiddelde van onze buurlanden, kost een uur arbeid in België maar liefst 25% meer. Als werkgever denk je twee keer na vooraleer je iemand aanwerft. De cijfers liegen er niet om. Vorig jaar gingen maar liefst 8.677 jobs bij kmo’s verloren. Nefast voor de tewerkstelling. En dan zwijgen we nog over de vennootschapsbelasting, het meer dan verdubbelen van de liquidatiebonus of de dreiging van de meerwaardebelasting op aandelen.

Ondernemers doen wat ze doen uit passie, uit ambitie, om het verschil te maken. Dat ze hun eigen centen moeten investeren of dag en nacht moeten werken, daar stellen ze zich geen vragen bij. Hun gedrevenheid, hun droom, daar gaat het over. Maar het moet haalbaar blijven. En dat is het dezer dagen nauwelijks nog. Nu nog eens een witte kassa invoeren, zonder compenserende maatregelen, zou voor heel wat ondernemers de druppel te veel zijn.

De regering beloofde bij haar aantreden compensaties, in de vorm van lastenverlagingen. Maar na ruim een half jaar regeren voelen ondernemers daar nog niet veel van. Maak daarom werk van die tax shift. En gebruik de opbrengsten integraal om de loonlasten te verlagen. Creëer meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt, zodat werknemers langer kunnen werken wanneer dat nodig is zonder de werkgever op extra kosten te jagen. En kijk verder dan de grenzen van ons kleine land. Zwartwerk in een aantal sectoren, zoals de transportsector, is een Europees probleem, dat je niet met Belgische regeltjes kan verhelpen.

We willen niets liever dan een afdoende fraudebestrijding, want het scheidt de goede van de minder goede ondernemers, het kaf van het koren. Maar pas op een moment dat het mogelijk is op een legale manier in een zeer concurrentiële markt je zaak te runnen tegen een prijs die de consument bereid is te betalen. En daar zijn we nog lang niet.

(Karel Van Eetvelt is gedelegeerd bestuurder bij Unizo)