Keert de melkplas terug?

De melkquota, die 30 jaar lang de melkproductie reguleerden in Europa, worden op 1 april afgeschaft. Melkboeren worden niet meer gebonden aan productielimieten en zijn vrij om zelf te kiezen hoeveel ze produceren. De melkproductie zal nu ook aan de wetten van de vrije markt onderworpen worden.
Photos © G.Souvant

De quota werden in 1984 ingevoerd, omdat er meer melk geproduceerd werd dan geconsumeerd. Melkveehouders kregen immers een gegarandeerde prijs, dankzij subsidies, en gingen meer melk produceren dan nodig was. Deze overproductie leidde tot de zogenoemde melkplas en boterberg. De melkquota bepaalden welke hoeveelheid melk elke melkveehouder mocht produceren. Wie zijn quotum overschreed, moest een boete betalen.

Intussen zijn de subsidies afgeschaft, en zorgt de nakende afschaffing van de quota voor controverse. Wanneer elke melkveehouder zoveel melk kan produceren als hij wil, dreigt er opnieuw overproductie. Men vreest dat die de prijzen zal doen dalen en de leefbaarheid van de melkveehouderij zal ondergraven.

Waarom verdwijnen de melkquota?

Wereldwijd is de vraag naar melkproducten aan het stijgen waardoor de vraag groter wordt dan het aanbod. De stijgende vraag zorgde er voor dat het systeem van de melkquota in opspraak kwam. Het werd interessant om meer te produceren en het aandeel op de wereldmarkt te vergroten. Dit leidde uiteindelijk tot de beslissing van Europa om de melkquota af te schaffen.

Ook de economische crisis van 2008 speelde hier een rol in. De crisis zorgde voor een sterke daling van de melkprijs. In 2009 was de prijs gehalveerd tot 20 cent per liter. De melkveeboeren kwamen op straat en riepen op tot een verlaging van de quota om het hoofd boven water te kunnen houden.

Zachte landing

Een plotse afschaffing van de melkquota zou een grote klap zijn voor de melkveebedrijven. De Europese Commissie koos daarom voor een geleidelijke aanpak. De laatste jaren werden de melkquota elk jaar verhoogd met gemiddeld één procent.

Herwonnen vrijheid…

De meningen over de afschaffing van de melkquota zijn verdeeld. Grote melkveebedrijven zijn voorstander en zien de opheffing als een herwonnen vrijheid. Na 30 jaar kunnen ze eindelijk weer zelf beslissen hoeveel melk ze op de markt brengen.

Of een vloek?

De tegenstanders vermoeden dat de afschaffing van de melkquota de strop kan betekenen voor kleine melkveeboerderijen. Doordat er geen limieten meer zijn zal de productie stijgen en zullen de prijzen dalen. Kleine boerderijen zullen deze lage prijzen niet kunnen compenseren door een groeiende productie en kunnen zo over kop gaan. De afschaffing kan dus rekenen op veel protest.

Het witte goud

Volgens de Europese Commissie is er geen nieuw marktinstrument nodig om de melkprijs te regelen. De zuivelmarkt wordt een competitieve sector waar melk het witte goud blijft.

Meest gelezen