"SP.A moet geen linksere koers varen"

De federale en Vlaamse regering maken heel rechtse keuzes en in het politieke debat wordt volop op de rechtse sentimenten gespeeld. "Toch komt het er voor de SP.A op aan niet het omgekeerde te doen", zegt Vandenbroucke. "We moeten een uitvoerbaar sociaal en ecologisch programma verdedigen, waarmee we een grote groep mensen kunnen overtuigen."

Vandenbroucke heeft daarom ook zijn bedenkingen bij de opkomst van radicaal-linkse partijen als Syriza in Griekenland en Podemos in Spanje. "Syriza is een gevolg van het Europese beleid en van de totale onbekwaamheid van de traditionele Griekse politiek", stelt Vandenbroucke. "Ik hoop dat premier Tsipras slaagt in de grote kuis die hij heeft aangekondigd, maar het grote risico van Syriza is de onuitvoerbaarheid van een deel van hun programma. Daardoor dreigen ze de zoveelste linkse partij te worden die met grote trom iets aankondigt, het vervolgens moet inslikken en dan van het toneel verdwijnt."

Vandenbroucke wijst erop dat er op de links-rechtsas nog altijd heel veel mensen in het midden zitten. Om hen te overtuigen hebben de sociaaldemocratische partijen leiderschap nodig. Cruciaal daarbij is de grote vertrouwensband tussen de leiders en de kiezers. De leiders moeten hun achterban kunnen meenemen in moeilijke compromissen.

"Op dat vlak zien we dat er vandaag in de Europese sociaaldemocratie problemen zijn. Dat vertrouwen ontbreekt", zegt Vandenbroucke. "Voor dat vertrouwen is authenticiteit nodig aan de top. Daar schort er iets." Hij verwijst daarbij naar figuren zoals Gerhard Schröder of Tony Blair die na hun carrière een levensstijl ontwikkelden die hoort bij de klasse waarop de socialisten zoveel kritiek hadden. "Als socialist hoor je buiten of na de politiek geen groot vermogen bij elkaar te graaien. Wij socialisten moeten niet de hemel beloven, maar wij moeten wel authentiek zijn in wat we zeggen en wat we doen", aldus Vandenbroucke.

De sociaaldemocratische partijen in Europa hebben zich de laatste jaren te veel teruggetrokken op de binnenlandse politiek en tactiek. "Men had binnen de sociaaldemocratie veel meer oog moeten hebben voor een gemeenschappelijke Europese opstelling. Dan had men ons niet zo gemakkelijk uit elkaar kunnen spelen", zegt Vandenbroucke. Dat is niet gemakkelijk want een Europese positie betekent vaak dat je je eigen achterban tegen de haren in moet strijken.

Een positieve evolutie ziet Vandenbroucke in het Europees Parlement waar de sociaaldemocratische fractie de afgelopen jaren probeert om een gemeenschappelijke visie te ontwikkelen. "Het probleem is dat zulke ideeën alleen echt kunnen wegen als ze ook worden overgenomen door de socialistische regeringsleiders in de Europese Raad."

In de marge van het interview spreekt Vandenbroucke zich ook uit over de aanstaande voorzittersverkiezingen bij de SP.A. "Ik denk dat John Crombez, in deze omstandigheden, meer geschikt is om de partij te leiden", zegt Vandenbroucke. De belangrijkste taak van de nieuwe voorzitter is het omsmeden van de top van de partij tot een hechte ploeg. "De verdeeldheid in de partij werkt nu verlammend."