Conservatief Amerika klaar voor nieuwe oorlog

Op de jaarlijkse hoogmis van de conservatieve Republikeinen, de Conservative Political Action Conference (CPAC), net buiten Washington DC, laten mogelijke presidentskandidaten harde oorlogstaal horen. Correspondent Tom Van de Weghe woonde de conventie bij en hoorde de kritieken op het buitenlandse beleid van president Barack Obama.

Vier dagen lang verzamelt rechts conservatief Amerika op de oevers van de Potomac in Maryland, op een boogscheut van het Capitool. De Conservative Political Action Conference, kortweg CPAC, is volgens sommigen te vergelijken met een jaarmarkt, anderen noemen het liever een soort carnaval.

In de hallen van het gigantische Gaylord Hotel (what's in a name) lopen inderdaad enkele bezoekers rond die zich voor de gelegenheid verkleed hebben. Mannen gehuld in een kostuum uit de achttiende eeuw, compleet met nepgeweer, buskruithouder en "Don't thread on me"-vlag. Ook enkele buitenaardse wezens. En natuurlijk veel Stars 'n Stripes, verwerkt in alle mogelijke kledij, sjaals, handtassen, zonnebrillen, noem maar op.

"Good Guys Reception"

Naar schatting 10.000 bezoekers zakken dit jaar af naar CPAC. Ze worden de stoottroepen van de Republikeinse partij genoemd. Veel Tea Party-aanhangers van het eerste uur, maar ook veel jong volk, studenten die zich libertair noemen. Ze komen hun conservatisme wat bijspijkeren door debatten bij te wonen en deel te nemen aan workshops of heuse "activism boot camps".

Een bloemlezing uit het dagmenu: "Poetins Rusland: een nieuwe Koude Oorlog?", "De geschiedenis van het wapendebat", "Kunnen islam en democratie samen bestaan?" en "Wanneer moet Amerika een oorlog beginnen?". Bij de belangrijkste sponsors zie ik onder meer de wapenlobbygroep NRA staan, organisator van de "Good Guys Reception" 's avonds.

Opvrijen van de conservatieve kiezers

Maar de grootste magneten op de affiche zijn natuurlijk de mogelijke presidentskandidaten voor 2016 die hier de revue passeren. Van Ted Cruz, Chris Christie, Marco Rubio, Scott Walker tot Jeb Bush, allemaal zijn ze van de partij.

Ook al lijken de verkiezingen nog veraf, conservatieve meetings zoals dit worden de "secret primaries" genoemd. Met hun toespraken willen de Republikeinse hopefuls op de eerste plaats uittesten of hun ideeën en slogans aanslaan bij de conservatieve kiezers. Het opvrijen van deze groep is van cruciaal belang om de eerste ronde van de voorverkiezingen te overleven.

De ideale Republikeinse presidentskandidaat loopt nu naar rechts om uiteindelijk ergens in het midden te eindigen. Daarom wordt CPAC dit jaar als de echte start van de verkiezingscampagne voor 2016 beschouwd.

Bush-bashen

Op de eerste dag is het onder meer de beurt aan de Texaanse senator Ted Cruz. Hij bespeelt het publiek zoals een gedreven predikant op zondag, maar geraakt niet verder dan enkele gemeenplaatsen over het duivelse Obamacare, de nood aan een sterker Amerika en een kleinere overheid. Hij krijgt een staande ovatie wanneer hij president Obama oproept om de terroristen van IS te gaan doden vooraleer ze de Amerikanen op eigen bodem komen doden.

Het valt op: de oorlogstaal vormt de ondertoon bij alle sprekers. De oorlogsmoeheid bij de Republikeinen na acht jaar regering-Bush lijkt verdwenen. De tijd van non-interventionisme was van korte duur. De harde kritiek op het buitenlands beleid van Obama doet vermoeden dat het een belangrijk campagnethema wordt. Kritiek op het economisch beleid klinkt immers minder geloofwaardig wanneer de Amerikaanse economie weer op volle toeren draait.

Gouverneur Chris Christie van New Jersey is duidelijk veel van zijn gewicht verloren. Letterlijk en figuurlijk. Aanslepende schandalen hebben zijn populariteitscijfers gekelderd, zijn kansen op een nominatie lijken te slinken. Hij laat zich in een comfortabele zeteltje interviewen door een anker van de nieuwszender FOX, en geeft enkele rake steken aan zijn grootste concurrent Jeb Bush die een dag later op het podium verwacht wordt.

"Als het afhangt van de elite in Washington die graag akkoorden sluit in de achterkamertjes, dan wordt Bush de kopman", waarop luid applaus weerklinkt. Maar Christie moet toegeven dat hij in grote mate in dezelfde gematigde vijver vist als zijn ex-collega uit Florida. De belangrijkste geldschieters beginnen massaal hun geld in te zetten op Bush.

"Run, Scott, run!"

De grootste verrassing van dag 1 is Scott Walker, de huidige gouverneur van Wisconsin. Zonder kostuumvest, met opgestroopte hemdsmouwen. Walker kwam de voorbije weken in verschillende polls als grootste kanshebber voor de Republikeinse nominatie uit de bus, vóór Jeb Bush. Dat geeft hem op CPAC extra vleugels. Zijn conservatieve beleid in zijn thuisstaat heeft hem geen windeieren gelegd: minder belastingen, soepeler wapenwetgeving, breken van de vakbondsmacht. "Wat ik in Wisconsin deed, kan ik ook in heel Amerika."

Vlot, vinnig, bevlogen, hier en daar grappig. Van alle sprekers heeft Scott Walker de meest presidentiële allures. Het publiek is er gek op en onderbreekt hem verschillende keren met staande ovaties. "Run, Scott, run!" scandeert een groepje dat hem aanmoedigt om zich presidentskandidaat te stellen. Alleen als het over IS gaat, lijkt Walker even uit te glijden. Ook hij wil gaan voor een harde confrontatie als hij president wordt. "Als ik in mijn eigen staat 100.000 betogers aankan, dan kan ik ook terroristen aan." Walker moet het achteraf aan de pers uitleggen: de vergelijking was anders bedoeld dan dat ze is overgekomen...

Tijdens de pauze lijken veel activisten niettemin gecharmeerd door de toespraak van Walker. Vlijtig tikken ze zijn naam in op de computers in de wandelgangen waarop gepeild wordt naar de favoriete conservatieve politicus van deze editie. De voorbije twee edities was het telkens de Republikeinse libertaire senator Rand Paul die uit de bus kwam als winnaar. "Dit jaar ga ik voor Walker", zegt de 35-jarige Rosie Green uit Virginia. "Vorig jaar koos ik voor Rand Paul, maar nu moeten we iemand hebben die een alternatief kan bieden voor Jeb Bush. Ik wil geen nummer drie in het Witte Huis, ik kan die naam niet meer horen", lacht Rosie. "I walk with Walker!"

Seksisme

Conservatief Amerika lijkt ook een vrouwelijk antwoord klaar te stomen op de gedoodverfde Democratische presidentskandidate Hillary Clinton. De zaal veert recht wanneer publiekslieveling Sarah Palin opkomt, de gewezen gouverneur van Alaska, running mate van presidentskandidaat John McCain in 2008 en berucht voor de simplismen die ze tijdens haar toespraken lanceert. Deze is te mooi om te laten liggen, wanneer ze de Democratische houding tegenover IS hekelt : "Ze zeggen dat je met het doden alleen niet uit een oorlog kan geraken. Zeg dat eens aan de nazi's. O, wacht even. Die zijn dood. Wij hebben dat gedaan." Hilariteit alom.

Palin weet nog steeds het publiek te begeesteren, maar de kans is bijzonder klein dat ze nog een gooi doet naar 2016. Dat ligt anders voor Carly Fiorina, de gewezen CEO van Hewlett Packard. Er wordt stilaan luidop gefluisterd dat zij weleens het geheime wapen zou kunnen zijn om weer een Republikein in het Witte Huis te krijgen. Niet als presidentskandidaat, wel als vicepresidentskandidaat.

"Zo kunnen we niet van seksisme beschuldigd worden", klinkt het in de wandelgangen van CPAC, "En krijgen we er vrouwelijke kiezers bij." In haar speech kiest Fiorina regelrecht voor de aanval op Hillary Clinton, door te verwijzen naar recente berichten dat de Clinton Foundation massa's geld heeft gekregen van landen die een loopje nemen met mensenrechten. Iets wat de Democraten tijdens de verkiezingscampagne wellicht nog vaker zullen moeten horen. Ook voor de tegenpartij is CPAC dus boeiend: welke munitie zal afgevuurd worden de komende maanden?

Lege zaal

Er gaat geen editie van CPAC voorbij zonder ook enkele hoge gasten uit Europa. Op een vorige editie werd een delegatie van Vlaams Belang uitgenodigd, onder leiding van Filip Dewinter. Dit jaar is het de beurt aan Nigel "natte dweil" Farage. De Britse eurocriticus en leider van de UK Independent Party mag de slottoespraak geven van de eerste dag. Farage is hiervoor speciaal naar de VS gevlogen, één dag voor belangrijke verkiezingen in zijn thuisland die hem volgens de laatste peilingen ook een zitje in het Britse parlement zullen bezorgen.

Hij uit scherpe kritiek op president Obama en zijn aanpak van IS, waarmee hij meteen ook een ongeschreven regel aan zijn laars lapte dat je als buitenlandse politicus geen regeringsleiders van het gastland bekritiseert. Farage geeft ook een sneer naar de gevestigde Republikeinse elite, die naar zijn mening te veel de gewone arbeiders heeft verwaarloosd. "Keer terug naar de succesformule onder Reagan!" Er klinkt nauwelijks applaus bij het publiek. Zijn lange vlucht en jetlag ten spijt: de zaal is al zo goed als leeggelopen wanneer hij het podium verlaat.

Meest gelezen